Μπράβο Δήμαρχε, αλλά…
Με αφορμή την απαλλοτρίωση από το Δήμο Μυτιλήνης του τελευταίου προσφυγόσπιτου της Σκάλας Λουτρών, μια αναφορά στα όσα δεν έγιναν
Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Δημοσίευση 6/8/2020
Η χθεσινή είδηση από το γραφείο τύπου του Δήμου, μικρή, πέρασε ως τέτοια «στα ψιλά» των μέσων ενημέρωσης. «O Δήμαρχος Μυτιλήνης λέει, στις 28 Νοεμβρίου 2019 κατά τη διάρκεια επίσκεψης του στην Σκάλα Λουτρών είχε δεσμευτεί στους κατοίκους της περιοχής το προσφυγικό κτίσμα που βρίσκεται απέναντι από το Μουσείο Προσφυγικής Μνήμης να αγοραστεί ή να απαλλοτριωθεί από τον Δήμο Μυτιλήνης. Με την από ΔΤΗ/24014 απόφαση του Δημάρχου Μυτιλήνης Στρατή Κύτελη, ο Δήμος εγκρίνει δαπάνη αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για το εν λόγω ακίνητο ποσού 24.494,59 ευρώ. Έτσι μια χρόνια επιθυμία των κατοίκων της περιοχής γίνεται πράξη».
Ας αφήσουμε ασχολίαστο το ότι η απόφαση ήταν ομόφωνη του Δημοτικού Συμβουλίου Μυτιλήνης και όχι μια προσωπική απόφαση του Δημάρχου. Ακόμα και στις ιστορικές αποφάσεις σαν ετούτη χωράνε δόσεις μικροψυχίας πόσο μάλλον μικροπολιτικής.
Ας σταθούμε μοναχά στο ότι δεν γράφτηκε ούτε μια λέξη για τη σημασία, για την αξία αυτής της απόφασης. Ούτε μια λέξη για τον πόνο 98 φέτος, χρόνων που στέγασε ετούτο το χαμόσπιτο. Ούτε λέξη για τον 20χρονο αγώνα των κατοίκων της περιοχής να σωθεί ετούτη η καμαρούλα για να στεγάσουν σε αυτή το δικαίωμα στη μνήμη. Την περηφάνια του να λες πως είσαι περήφανος για το ότι είσαι παιδί, εγγόνι, δισέγγονο προσφύγων. Ούτε μια αναφορά στους ανθρώπους του Συλλόγου Μικρασιατών Σκάλας Λουτρών «Το Δελφίνι». Χάρη στους οποίους, στους 20χρονους αγώνες τους και στα όνειρα τους, σώθηκε ετούτο το δικαίωμα στη μνήμη. Κι όλα αυτά παράλληλα με το «Μουσείο Προσφυγικής Μνήμης 1922» που έστησαν στο παλιό σχολειό του χωριού τους και στα όσα άλλα σπουδαία έκαναν.
Το προσφυγικό σπίτι στη Σκάλα Λουτρών λίγο πριν…
Το ερείπιο λοιπόν τούτο που απαλλοτριώθηκε με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Μυτιλήνης, είναι ότι απόμεινε από μία από τις 25 πανομοιότυπες προσφυγικές κατοικίες του προσφυγικού συνοικισμού της Σκάλας Λουτρών. Αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό από ιστορικής άποψης μνημείο, μια και είναι η μοναδική από τον αρχικό πυρήνα των κατοικιών που διασώζεται χωρίς παρεμβάσεις, προσθήκες ή μετατροπές έως σήμερα. Αποτελεί δε σημείο αναφοράς και ιστορικής μνήμης των κατοίκων του χωριού και όχι μόνο. Ενώ η γειτνίαση του με το «Μουσείο Προσφυγικής Μνήμης 1922», (βρίσκεται απέναντι ακριβώς), μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία ενός «πυρήνα μνήμης».
Με αίτηση του Συλλόγου Μικρασιατών Σκάλας Λουτρών «Το Δελφίνι» προς το Υπουργείο Πολιτισμού, επιτέυχθηκε στο παρελθόν ο χαρακτηρισμός του σπιτιού ως μνημείου (ΦΕΚ 138/24-11-2006).
…και λίγο μετά την κατάρρευση της στέγης του το 2018
Στόχος του Συλλόγου ήταν και παραμένει, κι έχουν προετοιμαστεί για αυτό, το μνημείο να επισκευαστεί και να εκτεθούν μέσα σ' αυτό όλα τα αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν για την επιβίωσή τους οι πρόσφυγες από την Μικρά Ασία.
Η γραφειοκρατία (και όχι μόνο αυτή) αποτέλεσαν ανυπέρβλητα προβλήματα που ξεπεράστηκαν έναν ένα με δουλειά και επιμονή και υπομονή μυρμηγκιού.
«Μέχρι σήμερα και παρά τις επανειλημμένες επισκέψεις των μελών του Συλλόγου, τόσο στον Δήμαρχο, όσο και στους εκάστοτε αρμόδιους αντιδημάρχους, η πρότασή μας δεν έχει έρθει προς συζήτηση ούτε καν στο Δημοτικό Συμβούλιο, για να ληφθεί η σχετική απόφαση, με αποτέλεσμα πριν λίγους μήνες να καταρρεύσει η σκεπή και να υπάρχει ο κίνδυνος κατάρρευσης και της τειχοποιίας της.
Εκφράζουμε την έντονη δυσαρέσκειά μας και την λύπη μας για την απραξία του Δήμου μας, σε ένα τόσο σημαντικό από ιστορικής απόψεως θέμα και ευελπιστούμε πως έστω και καθυστερημένα, θα προχωρήσει τάχιστα στις ενέργειες που απαιτούνται για την υλοποίηση των σχετικών διαδικασιών. Δεν πρέπει μάλιστα, να αγνοείται ότι, ο πληθυσμός της Μυτιλήνης σε απογραφή του 1927 αποτελείτο κατά 45% από Μικρασιάτες Πρόσφυγες», έλεγε ο Σύλλογος σε επιστολή του στο τότε Δήμαρχο Λέσβου το Μάιο του 2015. Μια από τις δεκάδες επιστολές που στάλθηκαν για το θέμα.
Κι από χθες ένα (πολύ μεγάλο) βήμα κοντά στο όνειρο. Στην πραγμάτωση του ονείρου.
Αλλά από τώρα. Προετοιμασία χωρίς μικρότητες για να μη μείνει ετούτος ο χώρος άλλο ένα αναξιοποίητο ακίνητο της δημοτικής περιουσίας. Ξεκαθάρισμα σχέσεων, και υλοποίηση των πρωτοβουλιών του Συλλόγου.
Το Σεπτέμβριο του 2022 οι τότε επώνυμοι της Μυτιλήνης ας μην αρκεστούν σε στεφάνια. Ας παραστούν στην «μέρα προσφυγικής περηφάνιας» για τα 100χρονα της Καταστροφής. Στα εγκαίνια της λειτουργίας του σωσμένου προσφυγόσπιτου της Μικρασίας, στον ενιαίο «πυρήνα μνήμης» το «Μουσείο Προσφυγικής Μνήμης 1922» που θα λειτουργούν οι άξιοι άνθρωποι του Συλλόγου Μικρασιατών Σκάλας Λουτρών «Το Δελφίνι».