Αυτές τις μέρες ανακοινώθηκαν οι βαθμολογίες των πανελλαδικών εξετάσεων και σε μερικές βδομάδες θα βγούνε οι βάσεις και χιλιάδες νέοι θα μάθουν που θα φοιτήσουν και πως θα διαμορφωθεί η ζωή τους τα αμέσως επόμενα χρόνια.

Είμαι 55 ετών και έδωσα πανελλαδικές (πανελλήνιες τις λέγαμε τότε) το μακρινό 1987. Τέσσερις δέσμες τότε, τώρα κατευθύνσεις και κατά τα άλλα μια από τα ίδια εδώ και 60 χρόνια μονάχα τα ονόματα αλλάζουν. Διότι αν δεν το γνωρίζετε ο θεσμός ισχύει από τότε που ακόμα είχαμε βασιλιά, από το 1964. Δυσκολεύεται κανείς να βρει διαφορές αλλά από ομοιότητες να φάνε και οι κότες.

Πρώτα από όλα η παραπαιδεία και τα φροντιστήρια που συμπληρώνουν τα σχολεία ή καλύτερα τα αντικαθιστούν. Οι γονείς αρχίζουν να «ξηλώνονται» κανονικά σχεδόν τρία χρόνια πριν, από την έναρξη του Λυκείου μέχρι και τις εξετάσεις. Κάποιοι σε νόμιμες επιχειρήσεις που λειτουργούν ως Φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης και η πλειονότητα σε φροντιστές, αδιόριστους εκπαιδευτικούς που ξερνούν κατά χιλιάδες κάθε χρόνο τα Πανεπιστήμια μας. Άνεργους που η μόνη τους ελπίδα είναι να βρουν κανένα παιδάκι και να τα «πάρουν» μαύρα μήπως και γλυτώσουν την πείνα τους. Τρίτη κατηγορία, οι φροντιστές που το πρωί είναι καθηγητές διορισμένοι στα σχολεία και ελάχιστα ασχολούνται με την εκπαίδευση των μαθητών τους. Το απόγευμα όμως γίνονται άριστοι δάσκαλοι που με παχυλές αμοιβές προετοιμάζουν με ζήλο για τις εξετάσεις τους μαθητές για τους οποίους αδιαφορούν τα πρωινά.  

Φταίνε οι καθηγητές που είναι χιλιάδες και αδιόριστοι; Φταίνε αυτοί που δουλεύουν μαύρα για να συμπληρώσουν το πενιχρό μισθό τους; Φταίνε τα Φροντιστήρια που υπάρχουν για να υποκαταστήσουν την άθλια δημόσια εκπαίδευση; Οι μήπως φταίνε οι γονείς που τα σκάνε χωρίς αποδείξεις με την ελπίδα να πετύχει κάπου το βλαστάρι τους;

Αν κάποιος πει πως φταίνε όλοι αυτοί τα 60 τελευταία χρόνια κατά την προσωπική μου άποψη είναι μέγας υποκριτής. Γονείς και παιδιά κατά κύριο λόγο, θύματα συνεχόμενου κρατικού βιασμού για δεκαετίες. Καθηγητές διορισμένοι και μη, εμπλεκόμενοι σε ένα ανήθικο σύστημα, όμηροι ενός κράτους που κάνει πως δεν κοιτά και σφυρά κλέφτικα. Έτσι για δώσω ένα ελάχιστο παράδειγμα της κατάντιας μας, θα σας πω ότι για να γίνει κάποιος φιλόλογος σήμερα χρειάζεται να γράψει 9 (αυτή είναι η βάση σε κάποιες περιφερειακές σχολές) και οι απόφοιτοι φιλόλογοι κάθε χρόνο είναι σχεδόν 4000 όλοι άνεργοι. Προσλήψεις μηδενικές και αδιόριστοι πάνω από 50.000. Αλλά τα πανεπιστήμια μας ακόμα δέχονται εισακτέους φιλολόγους για να αυξήσουν φαίνεται τον αριθμό των ανέργων ή για να εμπλουτίσουν τις επιλογές της παραπαιδείας.

Παιδιά – εξεταζόμενοι που πρέπει να αποστηθίσουν σαν παπαγάλοι σε κλουβιά, που πρέπει να τα πείσουμε πως έτσι είναι το σωστό και πως στα 18 τους οφείλουν να ανταπεξέλθουν σε ένα άδικο και βασανιστικό διαγωνισμό για να «πετύχουν» στις ζωές τους. Που πρέπει μέσα στη ζέστη να καθορίσουν το μέλλον τους σε λίγες ώρες μπροστά σε μια κόλλα χαρτί και που τους πιπιλίζουμε το μυαλό ότι έτσι είναι η ζωή και έτσι πρέπει να δρουν πάντα, ανταγωνιστικά και παπαγαλιστικά.  

Γονείς που πληρώνουν τα μαλλιοκέφαλά τους για φροντιστήρια, για εγκατάσταση φοιτητών, για ενοίκια. Έξοδα στα έξοδα με όνειρα απατηλά και ορατή την απειλή της άσκοπής θυσίας στο βωμό της μελλοντικής ανεργίας. Διότι τόσες δεκαετίες δεν καταφέραμε να χτίσουμε φοιτητικές εστίες της προκοπής για όλα μας τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, που ένα δωμάτιο το χρόνο να έφτιαχνε κάθε σχολή τώρα θα είχαν τελειώσει.

Έχετε δει παιδί υπουργού, εφοπλιστή, βουλευτή, πρωθυπουργού, πλούσιου γενικότερα να δίνει πανελλαδικές εξετάσεις; Τι ανέκδοτο είπα πάλι; Για αυτούς υπάρχουν τα κολλέγια στο εξωτερικό, οσονούπω και εγχώρια, χωρίς εξετάσεις αλλά με δίδακτρα, όπου ανάλογα τα χιλιάρικά που ακουμπάς εξασφαλίζεις και το μέλλον του παιδιού σου. Γιατί να δώσουν τα δικά τους παιδιά πανελλαδικές; Χαζά είναι σαν και τα δικά μας; Γιατί να στρωθούν στο διάβασμα για τρία χρόνια και βάλε και να μη διασκεδάσουν όπως προστάζει η ηλικία τους;  Αφού οι δικές του οι δουλειές και το μέλλον είναι εξασφαλισμένα. Κράτος κοινωνικής ισονομίας και δικαίου και τρίχες κατσαρές.

Εξήντα χρόνια κυβερνήσεις, δεξιές, αριστερές, κεντρώες, προοδευτικές και συντηρητικές, μέχρι και χούντα, αλλά καμιά τους δεν κατόρθωσε να απαλλάξει τους 18χρονους και τις οικογένειες των απλών πολιτών από αυτό το μαρτύριο. Κάθε χρόνο τα ίδια, να διαβάζουμε ποιοι πρώτευσαν, να συγχαίρουμε τα παιδιά που πήραν τα 20άρια και αυτά που δεν τα κατάφεραν να σκύβουν τα κεφάλια τους επειδή «έφταιξαν» και οι γονείς τους να «ζεματίζονται» και να πρέπει να επιλέξουν, με επιλογές δύσκολες και κοστοβόρες οικονομικά και πνευματικά.  

Στον προηγμένο δυτικό κόσμο, που υποτίθεται πως λέμε ότι ανήκουμε με την Ελλάδα 2.0 και τις υπόλοιπές παπαρολογίες, χρησιμοποιούν το παράδειγμα του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας μας ως παράδειγμα προς αποφυγή. Από την άλλη άντε και το αλλάζαμε το σύστημα, άντε και χτίζαμε σύγχρονες φοιτητικές εστίες. Τι θα γινόταν όλοι αυτοί που κάθε Αύγουστο περιμένουν σαν τα πιράνχας, να δαγκώσουν τους κακόμοιρους γονείς που θα ξεχυθούν μέσα στη ζέστη να νοικιάσουν πανάκριβα τα «γκρεμίδια» τους; Τι θα έκαναν οι χιλιάδες φροντιστές; Που θα δούλευαν όλοι αυτοί που με τις τσάντες παραμάσχαλα πηγαίνουν κρυφά από σπίτι σε σπίτι τα απογεύματα σαν σε κρυφό σχολειό που ο κόσμος το ‘χει τούμπανο και εμείς κρυφό καμάρι;

Εδώ ο υπουργός Δικαιοσύνης καμάρωσε πρόσφατα πως ο νόμος του είναι η πρώτη σπουδαία αλλαγή μετά το Βενιζέλο και εσείς περιμένετε να αλλάξουμε ένα σύγχρονο σύστημα μόλις εξήντα ετών; Αφήστε πρώτα να πιάσει αιώνα, να σιτέψει, να ωριμάσει, να δούμε πως τα πήγε και βλέπουμε. Βρε δεν ντρέπονται λιγάκι και που τα λένε;

Με όλη αυτή την κουβέντα, αναρωτιέμαι, μήπως τελικά δεν είναι παράδοση μόνο εξήντα χρόνων οι Πανελλαδικές αλλά κρατούν πολύ πιο πίσω. Μήπως η Ακαδημία του Πλάτωνα ήταν το φροντιστήριο της Αρχαίας Ελλάδος; Λέτε ο Σωκράτης να τα έπαιρνε μαύρα από τους μαθητές του για αυτό τον πότισαν κώνειο; Στον πίνακα «Το κρυφό σχολειό» του Νικόλαου Γύζη είναι σίγουρα καλόγερος αυτός που διδάσκει η διορισμένος δάσκαλος της εποχής που μεταμφιεζόταν σε ιερωμένο για να μην κόβει αποδείξεις;

Εξήντα χρόνια πέρασαν και τα χάλια μας τα ίδια. Από την άλλη γιατί να αλλάξουμε κάτι τόσο πετυχημένο; Ποιος να αναλάβει την ευθύνη και που να μπλέκεις τώρα; Όσοι θέλατε παιδιά καλά να πάθετε.  Άντε θα το περάσετε μια, δυο, τρεις το πολύ φορές και μετά θα το ξεχάσετε μέχρι τα εγγόνια σας, σαν και μένα.  Που ο φροντιστής που με προετοίμασε στη Χημεία το 87, είχε και τον πρώτο μου γιο το 2012, τον επόμενο το 2018 και πολύ θα στεναχωρηθώ αν δεν αναλάβει και το εγγόνι μου το 2045 διότι δύσκολα βρίσκεις καλό φροντιστή Χημείας στις μέρες μας.