× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Αγαπώ τη ντοπιολαλιά...

Γράφει η ΕΙΡΗΝΗ ΛΑΓΟΥΤΑΤΖΗ

Δημοσίευση 31/1/2024

Αγαπώ τη ντοπιολαλιά...
' χρόνος ανάγνωσης

Αγαπώ την ντοπιολαλιά. Την θεωρώ αναπόσπαστο κομμάτι της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς. Κάτι σαν τα αρχοντικά του Μολύβου και της Αγιάσου ή τα εξαιρετικά νεοκλασικά της Μυτιλήνης.
Ντοπιολαλιά. Στην καθημερινότητά μας έχει περιοριστεί πλέον κατά πολύ. Όταν όμως μιλάμε με φίλους ή οικογένεια και θέλουμε να εκφράσουμε έντονα συναισθήματα τότε κάνει την επανεμφάνιση της δυναμικά.
Λέξεις μυτιληνιές που εκφράζουν συναισθήματα θα υπερτερούν πάντα έναντι της κοινής Ελληνικής. Λέξεις όπως "μι χτίτσασι" ή "κουντούρντ'σι". Άλλες που χαρακτηρίζουν, όπως "αγ'πανάβατους" ή "αμπούρντ'στους".
Πολλές φορές η σημασία τους αν μεταφραστεί στην καθομιλουμένη παραμένει λειψή ατελής. Σαν να επιδέχονται ακρωτηριασμό κατά κάποιον τρόπο.

Η ντοπιολαλιά είναι κυρίως μνήμες και οι μνήμες κυρίως αυλές. Αυλές με παππούδες και λευκά πουκάμισα, με μαγκούρες και βασιλικό στο αυτί . Μπαξίσι και κέρασμα υποβρύχιο αγκαλιά στον καφενέ.Ντοπιολαλιά είναι τα τυρουπτέλια, τα γιαπρακέλια, η γεύση και η όσφρηση τα "μή μι παρουγδίσ' μουρέλιμ" όταν η γιαγιά σου έδινε κρυφά από τον πατέρα σου κάτι απαγορευμένο για να χαρείς.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Κάπως έτσι οι λέξεις αποκτούν ζωή δεν χωρούν σε λεξικά και τρέχουν κάτω στο ντουσιμέ να παίξουν τζαμί και μήλα μέχρι τα μεσάνυχτα. Μπορεί και αργότερα.Ντοπιολαλιά λοιπόν. Η ψυχή μας σε αιολική διάλεκτο με τούρκικο σεβντά. Γιατί παλιά, οι άνθρωποι καταφέρναν και συνεννοούνταν και ταξίδευαν και ζούσαν.

Όποτε η Πολιτική δε ζύγιζε τη ψυχή με τον παρά βέβαια και τότε η άμοιρη ψυχή αποδεικνύονταν αέρας και μετά καπνός και έρμα αποκαΐδια.
Με αφορμή έναν χτεσινό γιουφκά που μαγείρεψα ψες και τον κακοποίησα αποκαλώντας τον χυλοπίτες.
Άκου χυλοπίτες!
Τσ... τσ... τσ....
Συν -νους.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

«Απόδραση» σε μνημεία, μουσεία, πλατείες, πολύκεντρα…

Γράφει η ΜΑΡΙΝΑ ΠΟΛΛΑΤΟΥ
ΑΧΙΝΟΣ

Πάτησε τον αχινό 18/8/2025

Το καυστικό σχόλιο της ημέρας
ΟΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ

Μια Μυτιληνιά στην Κωνσταντινούπολη

Tο εντυπωσιακό μαρμάρινο άγαλμα της Αρτέμιδος ανακαλύφθηκε στο νησί της Λέσβου κατά τη δεκαετία του 1860 και μεταφέρθηκε αμέσως στην Κωνσταντινούπολη
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Φαρά

Γράφει ο ΟΡΕΣΤΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Αυτοί έκαψαν την Αμανή...

Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΛΑΔΙΤΗΣ*
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Η Παναγιά η Γαλατούσσα

Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ συγγραφέας, Δρ. Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Το Αμπελικό Λέσβου μέσα στην παλάμη του Θεού

Γράφει η ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΖΗΣΗ, Καθηγήτρια Ψυχολογίας, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
ΟΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ

Διημερίδα στη Μυτιλήνη για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις

Η διοργάνωση θα φιλοξενηθεί στο Αμφιθέατρο του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Καίγεται η Σιδηρούντα. Ξανά.

Γράφει ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΣΟΥΡΗΣ*
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Οίνος Αρχέγονος ‑ της Λέσβου Τέχνες

Γράφει ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΡΜΑΡΟΥ για τον Σύλλογο Αμπελουργών Ανεμώτιας Λέσβου «ο Κάμπος»
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Το Υπουργείο Πολιτισμού και η σεισμόπληκτη Σάμος

Γράφει ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΡΛΑΣ, Γιατρός, πρώην αιρετός Νομάρχης Σάμου (2003-2010).
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Κτηνωδία ή Κτηνοτροφία τελικά;

Γράφει ο ΗΛΙΑΣ ΨΥΡΟΥΚΗΣ