Αγαπώ τη ντοπιολαλιά...
Γράφει η ΕΙΡΗΝΗ ΛΑΓΟΥΤΑΤΖΗ
Δημοσίευση 31/1/2024
Αγαπώ την ντοπιολαλιά. Την θεωρώ αναπόσπαστο κομμάτι της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς. Κάτι σαν τα αρχοντικά του Μολύβου και της Αγιάσου ή τα εξαιρετικά νεοκλασικά της Μυτιλήνης.
Ντοπιολαλιά. Στην καθημερινότητά μας έχει περιοριστεί πλέον κατά πολύ. Όταν όμως μιλάμε με φίλους ή οικογένεια και θέλουμε να εκφράσουμε έντονα συναισθήματα τότε κάνει την επανεμφάνιση της δυναμικά.
Λέξεις μυτιληνιές που εκφράζουν συναισθήματα θα υπερτερούν πάντα έναντι της κοινής Ελληνικής. Λέξεις όπως "μι χτίτσασι" ή "κουντούρντ'σι". Άλλες που χαρακτηρίζουν, όπως "αγ'πανάβατους" ή "αμπούρντ'στους".
Πολλές φορές η σημασία τους αν μεταφραστεί στην καθομιλουμένη παραμένει λειψή ατελής. Σαν να επιδέχονται ακρωτηριασμό κατά κάποιον τρόπο.
Η ντοπιολαλιά είναι κυρίως μνήμες και οι μνήμες κυρίως αυλές. Αυλές με παππούδες και λευκά πουκάμισα, με μαγκούρες και βασιλικό στο αυτί . Μπαξίσι και κέρασμα υποβρύχιο αγκαλιά στον καφενέ.Ντοπιολαλιά είναι τα τυρουπτέλια, τα γιαπρακέλια, η γεύση και η όσφρηση τα "μή μι παρουγδίσ' μουρέλιμ" όταν η γιαγιά σου έδινε κρυφά από τον πατέρα σου κάτι απαγορευμένο για να χαρείς.
Κάπως έτσι οι λέξεις αποκτούν ζωή δεν χωρούν σε λεξικά και τρέχουν κάτω στο ντουσιμέ να παίξουν τζαμί και μήλα μέχρι τα μεσάνυχτα. Μπορεί και αργότερα.Ντοπιολαλιά λοιπόν. Η ψυχή μας σε αιολική διάλεκτο με τούρκικο σεβντά. Γιατί παλιά, οι άνθρωποι καταφέρναν και συνεννοούνταν και ταξίδευαν και ζούσαν.
Όποτε η Πολιτική δε ζύγιζε τη ψυχή με τον παρά βέβαια και τότε η άμοιρη ψυχή αποδεικνύονταν αέρας και μετά καπνός και έρμα αποκαΐδια.
Με αφορμή έναν χτεσινό γιουφκά που μαγείρεψα ψες και τον κακοποίησα αποκαλώντας τον χυλοπίτες.
Άκου χυλοπίτες!
Τσ... τσ... τσ....
Συν -νους.