Το βόρειο Αιγαίο ως θεραπευτικός κόμβος θερμαλισμού
Γράφει η Αναστασία Ζήση, Καθηγήτρια Ψυχολογίας, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Παν/μιο Αιγαίου
Δημοσίευση 10/6/2025

Ο πλανήτης Γη και τα ιαματικά του εφόδια, όπως οι χιλιάδες ζεστές πηγές, που αναβλύζουν από βάθος εκατοντάδων μέτρων σε όλα τα μήκη και πλάτη, από τις κοιλάδες της Τοσκάνης και του ποταμού Τέπλα, το δάσος του Μέλανα Δρυμού Μπάντεν - Μπάντεν, μέχρι το ορεινό Χακόνε της Ιαπωνίας, τη γεωθερμική, ισλανδική Γαλάζια Λίμνη και το Μπιγκ Σουρ της Καλιφόρνιας, προσφέρουν ένα απίστευτο «φαρμακείο της φύσης».
Σε αυτή την παγκόσμια θεραπευτική συλλογή των ιαματικών λουτρών, η Ελλάδα, από την αρχαιότητα με τα περίφημα Ασκληπεία, αξιοποιεί τη δύναμη του νερού για την σωματική ίαση και την ψυχική ανάταση. Η λουτρόπολη της Αιδηψούς στην Εύβοια αποτελεί ένα διαχρονικό ιαματικό προορισμό από το 1897, ενώ τα τελευταία χρόνια, το βόρειο Αιγαίο συγκεντρώνει δυναμικά το ενδιαφέρον του θερμαλισμού, λόγω των πολλών και των διαφορετικών, σε ευεργετικές ιδιότητες, ζεστών νερών, που αναβλύζονται σε όλα τα νησιά του βορείου Αιγαίου με εξέχοντα της Λέσβου και της Ικαρίας.
Η ίαση, μέσω του θερμού νερού και των ιχνοστοιχείων του, αναζητήθηκε, κυρίως, ως προς την ιατρική / σωματική κατάσταση, τόσο τη διόρθωση όσο και την ανάταση της, αλλά η μελέτη των κειμένων και των έργων Τέχνης από τα ρωμαϊκά χρόνια και την Αναγέννηση, προσφέρουν πολύτιμες γνώσεις για την χρήση του λουτρού ως φιλοσοφικού τόπου, και ως μεθόδου πνευματικής γαλήνης, εσωτερικής ευεξίας και αισθητικής απόλαυσης.
Αυτή η διανοητική και βιολογική σύμπραξη οδήγησε στην αξιοποίηση των φυσικών ιαματικών πηγών σε μια ανανεωμένη ολιστική πλαισίωση συνηχώντας την αιώνια ιπποκρατική παράδοση που ενώνει την ψυχή με το σώμα.
Η αισθητική απόλαυση συνδεόμενη με την οθωμανική και αρ νουβώ αρχιτεκτονική που συχνά στολίζει τους θόλους των ιαματικών λουτρών μαζί με τις βερντιγκρίς αποχρώσεις των θερμών πηγών δημιουργούν ένα ιδιαίτερο ψυχικό περιβάλλον έκστασης και κάθαρσης.
Σε αυτό το μοναδικό και ιδιαίτερο περιβάλλον απλώνονται οι αναμνήσεις μιας αστείρευτης κοινωνικότητας που αναπτύχθηκε μεταξύ των λουόμενων καλύπτοντας όλα τα κοινωνικά στρώματα, από τα λαϊκά μέχρι τα εύπορα και αριστοκρατικά που χαρακτήρισαν τις εμβληματικές λουτροπόλεις των Μοντεκατίνι στην Ιταλία και τα Κάρλοβι Βάρι στην Τσεχία. Από τις ορεινές λουτροπόλεις του Μίλαν Κούντερα στο Βάλς του Αποχαιρετισμού μέχρι το Γιάννη Ξανθούλη, στο μυθιστόρημα, …και ύστερα ήρθαν οι μέλισσες, οι μελαγχολικοί ήρωες και οι ηρωίδες αναζητούν την λύτρωση μέσα από το θειούχο νερό.
Η ηφαιστειογενής ιδιοσυγκρασία της λεσβιακής γης καθιστά τις δεκάδες φυσικές ιαματικές πηγές που διασπείρονται, αλλού πλήρως ακατέργαστες, και αλλού πλήρως αξιοποιήσιμες, έναν πλανητικό θεραπευτικό κόμβο. Οι φυσικές πηγές με την πιο υψηλή θερμοκρασία και τα ειδικά ιαματικά συστατικά που είναι ίδιον αυτών του Πολιχνίτου της Λέσβου κατατάσσουν την Ελλάδα ως έναν σημαντικό πόλο υγείας και ευεξίας στην Ευρώπη. Μια έκρηξη της φύσης από τα έγκατα της λεσβιακής γης δύνται να προάγει την διασυνοριακή υγεία, την πολιτισμική ταυτότητα αλλά και την καλλιτεχνική δημιουργία στο απαλό τοπίο της κοινότητας του Πολιχνίτου.