× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Τα 40 κύματα και η «μαλλιαρή» πέτρα της Μυτιλήνης

Ένα Μικρασιάτικο έθιμο που τηρούσαν οι Μυτιληνιοί την παραμονή της γιορτής της Ανάληψης, στο εκκλησάκι του Αϊ Γιάννη του Πρόδρομου, στη Σουράδα

Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Δημοσίευση 24/5/2023

Τα 40 κύματα και η «μαλλιαρή» πέτρα της Μυτιλήνης

Παραμονή της Ανάληψης σαν σήμερα Τετάρτη 24 Μαΐου και οι λαϊκοί μαχαλάδες της Μυτιλήνης, μαχαλάδες όπου ζούσαν ντόπιοι και Μικρασιάτες άδειαζαν με τους ανθρώπους τους να τραβάν κατά τη Σουράδα των αρχοντάδων.


Εκεί στο χτισμένο πάνω στη θάλασσα παρεκκλήσι του Αϊ Γιάννη του Πρόδρομου που σε έβγαζε το στενό σοκάκι από τη σημερινή οδό Ελευθερίου Βενιζέλου αναμετάξυ των αρχοντόσπιτων, παρακολουθούσαν τον εσπερινό. Κι ύστερα με ανεβασμένα τα παντελόνια οι άνδρες και τις φούστες οι γυναίκες έμπαιναν στη θάλασσα μέχρι τα γόνατα για «το πρώτο μπάνιο».  Αλλά και για να μαζέψουν νερό θαλασσινό σε ένα μπουκάλι νερό που έφερναν 40 κύματα. Σταυροκοπιόταν σαν μάζευαν θαλασσινό νερό, όσο έφερναν τα 40 κύματα, όσες οι μέρες που έμεινε ο Χριστός μαζί τους στη γη. Ύστερα αγναντεύοντας προς τη θάλασσα αποχαιρετούσαν τον Χριστό που έφευγε με τα λόγια «Άντε Χριστέλ(ι) μ’. Στου καλό να παγαίν’ς». Σταυροκοπιόταν και «έπιαναν τη μαλλιαρή». Μια πέτρα θαλασσινή χορταριασμένη, που έπαιρναν στο σπίτι τους.

Σύμβολο ευτυχίας, δύναμης μια και τα κατάφερε να βλαστίσει μέσα στο αλμυρό νερό. Και ταυτόχρονα δύναμης του θαλασσινού στοιχείου που έτσι κι αλλιώς στην «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» ο Ευρυπίδης λέει πως, «κλύζει πάντα τα ανθρώπων κακά». Για τούτο το λόγο και σαν η πέτρα και τα θαλασσινά της χορτάρια στέγνωναν, τυλιγμένα όλα σε μια ελαφριά πετσέτα, έμπαιναν στο μπαούλο με τα χειμωνιάτικα «να διώχνουν το σκώρο». Τα κατάφερνε ετούτο η «μαλλιαρή», άγνωστο...


Τα δε μπουκάλια με το αλμυρό νερό από τα 40 κύματα, μαζεμένα μια μέρα που η θάλασσα κι ο αγέρας κι η ξηρά ήταν αγιασμένα όλα από την παρουσία του Χριστού, κρατιόταν για να ραντίζουν με δαύτο οι νοικοκυρές το σπίτι ως την Πεντηκοστή, κοντά δυο βδομάδες μετά.


Στο Αϊβαλί, το έθιμο το τηρούσαν στο Φαληράκι, τη Σουράδα της Πολιτείας με τα εκεί αρχοντόσπιτα. Και στο Αδραμμύτι και τα χωριά του Αδραμμυτινού κόλπου, αλλά και νοτιότερα, στα παραθαλάσσια χωριά μέχρι το Αλή Αγά.
Την ώρα που γράφονται οι γραμμές ετούτες, άγνωστο είναι κατά πόσο το έθιμο τηρείται ακόμα. Αν ναι, με το καλό να ‘ναι το πρώτο μπάνιο, έστω και μέχρι τα γόνατα στα αγιασμένα θαλασσινά νερά της Ανάληψης του Χριστού. Όσοι κι όσες το τολμήσουν...


ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ
Tο stonisi.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Όταν τα γραμματόσημα γράφουν ιστορία

Τα γραμματόσημα που κυκλοφόρησαν από την ΕΑΜική διοίκηση, τη μέρα της απελευθέρωσης της Μυτιλήνης από τους ναζί κατακτητές
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

10 Σεπτέμβρη 1944: Η Λέσβος ελευθέρα!

79 χρόνια από την απελευθέρωση της Λέσβου από τις Ναζιστικές δυνάμεις κατοχής
ΘΡΑΣΟΣ ΑΒΡΑΑΜ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Ένας «πατέρας από φως»

Μια μέρα σαν τη σημερινή πριν oχτώ χρόνια, σε ηλικία μόλις 57 ετών, έφυγε από τη ζωή ο παπά Στρατής Δήμου από το Κεράμι της Λέσβου
ΘΡΑΣΟΣ ΑΒΡΑΑΜ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η Ορχήστρα και οι Χορωδίες του Δήμου Μυτιλήνης 1983—2018.

Αφιέρωμα από τους Φίλους Ιστορικής μνήμης και πολιτιστικής δημιουργίας
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η πραγματική «δασκάλα με τα χρυσά μάτια»;

Μια ιστορία για τη Στέλλα Ιωάννου, την 78χρονη που αυτοπυρπολήθηκε στο Μόλυβο το 1972 γιατί ήθελε με το τέλος της «να κάνει ένα ‘μπαμ’»
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Το τελευταίο γράμμα ενός ήρωα

Τι έγραφε στο τελευταίο του γράμμα ο Γιώργος Ζερβομανώλης που σκοτώθηκε σαν σήμερα 16 Αυγούστου, κατά την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο το 1974
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μια Παναγιά στο Μοσχονήσι

Η θαυματουργή Μοσχονησιώτισσα Παναγιά «πέρασε και πάει» στην καταστροφή του 1922 μαζί με την μεγάλη εκκλησιά της
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Παραμονή της Παναγιάς στην Αγιάσο με άδεια της Χωροφυλακής

Ντοκουμέντα από τις μέρες της Χούντας και τις καθαιρέσεις αυτοδιοικητικών διότι… «δεν συνεμορφώθησαν» -Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΟΥΡΝΟΥΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Οι Παναγίες της Λέσβου

Ένα αφιέρωμα στη «Μάνα όλου του κόσμου»
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η «αληθινή» Παναγιά η γοργόνα

Στο κάτω κάστρο της Μυτιλήνης, στο υπόγειο εκκλησάκι για τις ανάγκες των προσφύγων του Α Διωγμού ήταν ζωγραφισμένη η «διάσημη» Παναγιά που ο Μυριβήλης «μετέφερε» για τις ανάγκες του βιβλίου του, στη Σκάλα Συκαμνιάς
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Όταν οι γάτες της Μυτιλήνης έφυγαν πρόσφυγες… στην Καβάλα

Μια άγνωστη ιστορία με πρωταγωνίστριες τις γάτες της Μυτιλήνης με αφορμή τη σημερινή 8η Αυγούστου, Παγκόσμια Ημέρα Γάτας
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Από τον τράγο του Κουλαξίζη, στον αποδιοπομπαίο τράγο

Ο Μουσταφά Αγάς Κουλαξίζης, ο Μήτρος που τον έσφαξαν, το «Λευιτικό» των Εβραίων και... ο Νότης Μηταράκης
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ