× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Τα 40 κύματα και η «μαλλιαρή» πέτρα της Μυτιλήνης

Ένα Μικρασιάτικο έθιμο που τηρούσαν οι Μυτιληνιοί την παραμονή της γιορτής της Ανάληψης, στο εκκλησάκι του Αϊ Γιάννη του Πρόδρομου, στη Σουράδα

Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Δημοσίευση 24/5/2023

Τα 40 κύματα και η «μαλλιαρή» πέτρα της Μυτιλήνης
' χρόνος ανάγνωσης

Παραμονή της Ανάληψης σαν σήμερα Τετάρτη 24 Μαΐου και οι λαϊκοί μαχαλάδες της Μυτιλήνης, μαχαλάδες όπου ζούσαν ντόπιοι και Μικρασιάτες άδειαζαν με τους ανθρώπους τους να τραβάν κατά τη Σουράδα των αρχοντάδων.


Εκεί στο χτισμένο πάνω στη θάλασσα παρεκκλήσι του Αϊ Γιάννη του Πρόδρομου που σε έβγαζε το στενό σοκάκι από τη σημερινή οδό Ελευθερίου Βενιζέλου αναμετάξυ των αρχοντόσπιτων, παρακολουθούσαν τον εσπερινό. Κι ύστερα με ανεβασμένα τα παντελόνια οι άνδρες και τις φούστες οι γυναίκες έμπαιναν στη θάλασσα μέχρι τα γόνατα για «το πρώτο μπάνιο».  Αλλά και για να μαζέψουν νερό θαλασσινό σε ένα μπουκάλι νερό που έφερναν 40 κύματα. Σταυροκοπιόταν σαν μάζευαν θαλασσινό νερό, όσο έφερναν τα 40 κύματα, όσες οι μέρες που έμεινε ο Χριστός μαζί τους στη γη. Ύστερα αγναντεύοντας προς τη θάλασσα αποχαιρετούσαν τον Χριστό που έφευγε με τα λόγια «Άντε Χριστέλ(ι) μ’. Στου καλό να παγαίν’ς». Σταυροκοπιόταν και «έπιαναν τη μαλλιαρή». Μια πέτρα θαλασσινή χορταριασμένη, που έπαιρναν στο σπίτι τους.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Σύμβολο ευτυχίας, δύναμης μια και τα κατάφερε να βλαστίσει μέσα στο αλμυρό νερό. Και ταυτόχρονα δύναμης του θαλασσινού στοιχείου που έτσι κι αλλιώς στην «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» ο Ευρυπίδης λέει πως, «κλύζει πάντα τα ανθρώπων κακά». Για τούτο το λόγο και σαν η πέτρα και τα θαλασσινά της χορτάρια στέγνωναν, τυλιγμένα όλα σε μια ελαφριά πετσέτα, έμπαιναν στο μπαούλο με τα χειμωνιάτικα «να διώχνουν το σκώρο». Τα κατάφερνε ετούτο η «μαλλιαρή», άγνωστο...

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ


Τα δε μπουκάλια με το αλμυρό νερό από τα 40 κύματα, μαζεμένα μια μέρα που η θάλασσα κι ο αγέρας κι η ξηρά ήταν αγιασμένα όλα από την παρουσία του Χριστού, κρατιόταν για να ραντίζουν με δαύτο οι νοικοκυρές το σπίτι ως την Πεντηκοστή, κοντά δυο βδομάδες μετά.


Στο Αϊβαλί, το έθιμο το τηρούσαν στο Φαληράκι, τη Σουράδα της Πολιτείας με τα εκεί αρχοντόσπιτα. Και στο Αδραμμύτι και τα χωριά του Αδραμμυτινού κόλπου, αλλά και νοτιότερα, στα παραθαλάσσια χωριά μέχρι το Αλή Αγά.
Την ώρα που γράφονται οι γραμμές ετούτες, άγνωστο είναι κατά πόσο το έθιμο τηρείται ακόμα. Αν ναι, με το καλό να ‘ναι το πρώτο μπάνιο, έστω και μέχρι τα γόνατα στα αγιασμένα θαλασσινά νερά της Ανάληψης του Χριστού. Όσοι κι όσες το τολμήσουν...


ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Εξέγερση στο λεκανοπέδιο Καλλονής Λέσβου. Αύγουστος 1944

Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ, Συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
ΟΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ

Μια Μυτιληνιά στην Κωνσταντινούπολη

Tο εντυπωσιακό μαρμάρινο άγαλμα της Αρτέμιδος ανακαλύφθηκε στο νησί της Λέσβου κατά τη δεκαετία του 1860 και μεταφέρθηκε αμέσως στην Κωνσταντινούπολη
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Παραμονή της Παναγιάς στην Αγιάσο με άδεια της Χωροφυλακής

Ντοκουμέντα από τις μέρες της Χούντας και τις καθαιρέσεις αυτοδιοικητικών διότι… «δεν συνεμορφώθησαν» -Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΟΥΡΝΟΥΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Εξερευνώντας τα ιστορικά τοπόσημα της Λήμνου και τον ρόλο της στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Από τη στρατηγική βάση στον τόπο της μνήμης
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Καθημερινές γυναικείες ιστορίες από τη Λέσβο των αρχών του 20ού αιώνα

Όπως αποτυπώθηκαν στον τοπικό Τύπο- Γράφουν η ΜΑΡΙΑ ΓΡΗΓΟΡΑ και η ΦΑΝΗ ΜΑΡΩΝΙΤΗ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Οι δυο μεριές της θάλασσας

Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ συγγραφέας, Δρ. Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

15 Ιουλίου ‑ 16 Αυγούστου 1974, 33 δραματικές μέρες πριν 51 χρόνια

Οι Φίλοι Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας για την πολλαπλή χουντική προδοσία, τους δυο «Αττίλες», τη μεταπολίτευση και τους τρεις Λέσβιους που … δεν γύρισαν!
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Οδοιπορικό στην Ιστορία και την Αρχιτεκτονική κληρονομιά της Λέσβου

Την Τετάρτη 23 Ιουλίου ο Μουσικοχορευτικός Σύλλογος «Ο Μπάλος» και ο ιστότοπος «Πανόραμα Πολιχνίτου» συνδιοργανώνουν οδοιπορικό στον Πολιχνίτο
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Το δράμα της Κύπρου αναβίωσε στην εκδήλωση για τον πρόσφυγα παιδίατρο Θεόδωρο Χατζηιωάννου

Την εκδήλωση διοργάνωσαν η ΕΣΗΕΠΗΝ, ο σύνδεσμος Αχαΐας – Κύπρου «ΑΧΑΙΩΝ ΑΚΤΗ» με τη στήριξη της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

29 χρόνια από το θάνατο του Ανδρέα

Στις 23 Ιουνίου 1996 ο ηγέτης της δημοκρατικής παράταξης και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ άφησε την τελευταία του πνοή μετά από οξύ ισχαιμικό επεισόδιο στο σπίτι του στην Εκάλη
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Οι άγνωστοι ήρωες της Μυτιλήνης

Οι Λιμενικοί Ηλίας Καζάκος και Γιώργος Κωτούλας εκτελέστηκαν για την αντιστασιακή τους δράση σττις 5 Ιουνίου 1942