× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Τα 40 κύματα και η «μαλλιαρή» πέτρα της Μυτιλήνης

Ένα Μικρασιάτικο έθιμο που τηρούσαν οι Μυτιληνιοί την παραμονή της γιορτής της Ανάληψης, στο εκκλησάκι του Αϊ Γιάννη του Πρόδρομου, στη Σουράδα

Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Δημοσίευση 24/5/2023

Τα 40 κύματα και η «μαλλιαρή» πέτρα της Μυτιλήνης

Παραμονή της Ανάληψης σαν σήμερα Τετάρτη 24 Μαΐου και οι λαϊκοί μαχαλάδες της Μυτιλήνης, μαχαλάδες όπου ζούσαν ντόπιοι και Μικρασιάτες άδειαζαν με τους ανθρώπους τους να τραβάν κατά τη Σουράδα των αρχοντάδων.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ


Εκεί στο χτισμένο πάνω στη θάλασσα παρεκκλήσι του Αϊ Γιάννη του Πρόδρομου που σε έβγαζε το στενό σοκάκι από τη σημερινή οδό Ελευθερίου Βενιζέλου αναμετάξυ των αρχοντόσπιτων, παρακολουθούσαν τον εσπερινό. Κι ύστερα με ανεβασμένα τα παντελόνια οι άνδρες και τις φούστες οι γυναίκες έμπαιναν στη θάλασσα μέχρι τα γόνατα για «το πρώτο μπάνιο».  Αλλά και για να μαζέψουν νερό θαλασσινό σε ένα μπουκάλι νερό που έφερναν 40 κύματα. Σταυροκοπιόταν σαν μάζευαν θαλασσινό νερό, όσο έφερναν τα 40 κύματα, όσες οι μέρες που έμεινε ο Χριστός μαζί τους στη γη. Ύστερα αγναντεύοντας προς τη θάλασσα αποχαιρετούσαν τον Χριστό που έφευγε με τα λόγια «Άντε Χριστέλ(ι) μ’. Στου καλό να παγαίν’ς». Σταυροκοπιόταν και «έπιαναν τη μαλλιαρή». Μια πέτρα θαλασσινή χορταριασμένη, που έπαιρναν στο σπίτι τους.

Σύμβολο ευτυχίας, δύναμης μια και τα κατάφερε να βλαστίσει μέσα στο αλμυρό νερό. Και ταυτόχρονα δύναμης του θαλασσινού στοιχείου που έτσι κι αλλιώς στην «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» ο Ευρυπίδης λέει πως, «κλύζει πάντα τα ανθρώπων κακά». Για τούτο το λόγο και σαν η πέτρα και τα θαλασσινά της χορτάρια στέγνωναν, τυλιγμένα όλα σε μια ελαφριά πετσέτα, έμπαιναν στο μπαούλο με τα χειμωνιάτικα «να διώχνουν το σκώρο». Τα κατάφερνε ετούτο η «μαλλιαρή», άγνωστο...

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ


Τα δε μπουκάλια με το αλμυρό νερό από τα 40 κύματα, μαζεμένα μια μέρα που η θάλασσα κι ο αγέρας κι η ξηρά ήταν αγιασμένα όλα από την παρουσία του Χριστού, κρατιόταν για να ραντίζουν με δαύτο οι νοικοκυρές το σπίτι ως την Πεντηκοστή, κοντά δυο βδομάδες μετά.


Στο Αϊβαλί, το έθιμο το τηρούσαν στο Φαληράκι, τη Σουράδα της Πολιτείας με τα εκεί αρχοντόσπιτα. Και στο Αδραμμύτι και τα χωριά του Αδραμμυτινού κόλπου, αλλά και νοτιότερα, στα παραθαλάσσια χωριά μέχρι το Αλή Αγά.
Την ώρα που γράφονται οι γραμμές ετούτες, άγνωστο είναι κατά πόσο το έθιμο τηρείται ακόμα. Αν ναι, με το καλό να ‘ναι το πρώτο μπάνιο, έστω και μέχρι τα γόνατα στα αγιασμένα θαλασσινά νερά της Ανάληψης του Χριστού. Όσοι κι όσες το τολμήσουν...


ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ
Tο stonisi.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Φώτα στη Μυτιλήνη του 1926

Το πολύτιμο υλικό που διέσωσε η εταιρεία «Αρχιπέλαγος»
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Παραμονή Πρωτοχρονιάς με «αμίλητο νερό»

Στην οδό Μαιάνδρου της Μυτιλήνης, στο παρεκκλήσι όπου μπλέκουν η Παναγιά η Φανερωμένη με την Παναγιά την Προβιάδαινα, τα πρωτοχρονιάτικα έθιμα, τα Αιβαλιώτικα πανηγύρια, η επανάσταση του 1821 και η Καταστροφή της Μικρασίας
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μια ευχετήρια κάρτα του Αναστασέλλη από το 1962

Με έναν πρωτότυπο τρόπο με συγκίνηση, ιστορία και πνευματική παράδοση οι «Φίλοι Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας» εύχονται Καλή Χρονιά στους κατοίκους της Λέσβου
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Χριστούγεννα στη Σμύρνη, κάποτε...

Έθιμα που είχαν σχέση με την προετοιμασία των ανθρώπων για τον ερχομό του νέου χρόνου με ζητούμενα την καλή υγεία, την πλούσια καρποφορία και σοδειά
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Χριστουγεννιάτικα έθιμα και παραδόσεις της παλιάς Λέσβου

Των ΜΑΡΙΑΣ ΓΡΗΓΟΡΑ ΚΑΙ ΦΑΝΗΣ ΜΑΡΩΝΙΤΟΥ*
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η Χριστουγεννιάτικη Μυτιλήνη του 1930

Των ΜΑΡΙΑ ΓΡΗΓΟΡΑ και ΦΑΝΗΣ ΜΑΡΩΝΙΤΟΥ*
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μαρτυρία για τον Παναγιώτη Γώγο, 80 χρόνια από την παραμονή Χριστουγέννων του 1944

Οι «Φίλοι Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας» θυμούνται...
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

«Ήρταν γοι δουλ’ να σκλαβώσιν τ’ς λεφτιρ’»

80 χρόνια από το θρυλικό GO BACK του λαού της Λέσβου -Παραμονή Χριστουγέννων ήταν και τότε που ο λαός της Μυτιλήνης και των χωριών έγραψε τη δική του εποποιία υπερασπιζόμενος την ελευθερία που είχε κατακτήσει
ΘΡΑΣΟΣ ΑΒΡΑΑΜ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

To Παράρτημα Λέσβου ΠΕΑΕΑ‑ΔΣΕ για το 80 χρόνια από το GO BACK

Η επικαιρότητα των διδαγμάτων του
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Αυτές τις γιορτές τρώμε σελινάτο και αρνί στη σούβλα με θέα τον Λεπέτυμνο

Στο ψητοπωλείο – ταβέρνα «ο Λεπέτυμνος», δοκιμάζουμε μοναδικές λεσβιακές γεύσεις πλασμένες με αγάπη και παράδοση
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Συμβολή στην ιστορία και μνήμη της περιόδου 1912‑1922

Η παρουσίαση του 28ου τόμου των Λεσβιακών και οι επιστημονικές προσεγγίσεις των Στρατή Αναγνώστου, Πάνου Γρηγορίου και Αθανασίου Καλαμάτας για την περίοδο της Στρατιωτικής Εκστρατείας και της Μικρασιατικής Καταστροφής.
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

«Ιστορίες στο Νησί» με το «GEOΓΡΑΦΟΝΤΑΣ» του Στρατή Μπαλάσκα

28 ιστορίες και μία συζήτηση με τον Δημήτρη Μάντζαρη