Οι αναβαθμίδες δίνουν το νέο «πρασίνισμα» στους νησιώτες παραγωγούς
Αποκρυπτογραφώντας τον κυβερνητικό σχεδιασμό για την νέα ΚΑΠ
Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΜΑΝΑΒΗΣ Δημοσίευση 11/11/2021
«Λεφτά υπάρχουν αλλά για λίγους» αυτό ήταν το βασικό χαρακτηριστικό των όσων ανακοίνωσε από την Μυτιλήνη για την νέα ΚΑΠ ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σπήλιος Λιβανός.
Η αναδιανεμητική ενίσχυση θα λειτουργήσει ως το «τυράκι» που θα δοθεί σε ένα τμήμα των μικρών αγροτών όμως θα κοπεί από άλλες κατηγορίες μικρών αγροτών ώστε να επιταχυνθεί η απομάκρυνση τους από την αγροτική παραγωγή. Το τρίτο στοιχείο που χαρακτηρίζει όσα ανακοίνωσε ο υπουργός είναι η ανυπαρξία νησιωτικής διάστασης στο εφαρμοστικό πλαίσιο της νέας ΚΑΠ, διαχρονικό πρόβλημα που καμία κυβέρνηση από όσες διαχειρίστηκαν την εφαρμογή της ΚΑΠ δεν το αντιμετώπισε.
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. που έχει στην επικράτεια της νησιά και δεν έχει ειδικό πλαίσιο για την αγροτική παραγωγή σε αυτά.
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σπήλιος Λιβανός επέλεξε την ημερίδα διαβούλευσης της Λέσβου (την 8η κατά σειρά) για να περιγράψει σε πολύ αδρές γραμμές το πλαίσιο εφαρμογής της ΚΑΠ στην χώρα. Ωστόσο μένουν πολλά ακόμη να διευκρινιστούν, κι αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο για να διεκδικηθεί βελτίωση των τελικών ρυθμίσεων προς όφελος των αγροτών. Ταυτόχρονα υπάρχει κίνδυνος να γίνουν τροποποιήσεις προς δυσμενέστερες επιλογές για τους μικρούς αγρότες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα του πόσο ανώριμο είναι το εφαρμοστικό πλαίσιο της κυβέρνησης είναι πως στις φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις που θα πρέπει ασκούν οι αγρότες εντάχθηκε η διατήρηση των αναβαθμίδων μόλις 48ώρες πριν την πραγματοποίηση της ημερίδας διαβούλευσης. Η ρύθμιση αυτή δίνει την δυνατότητα στην συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών των νησιών του Αιγαίου να εισπράττουν το 25% των αγροτικών επιδοτήσεων από το 2023 και μετά.
Αναδιανεμητική ενίσχυση
Ο σχεδιασμός του κ. Λιβανού για την κατανομή της αναδιανεμητικής ενίσχυσης αφήνει εκτός επιδότησης την μεγάλη πλειοψηφία των μικρών αγροκτηνοτρόφων. Για παράδειγμα στα νησιά του Αιγαίου θα χάσουν αυτό το τμήμα της επιδότησης οι ελαιοπαραγωγοί και οι αμπελουργοί που καλλιεργούν λιγότερα από 10 στρέμματα. Αλλά και όσοι καλλιεργούν περισσότερα από 30 στρέμματα. Επίσης, θα χάσουν την επιδότηση, οι περισσότεροι καλλιεργητές εσπεριδοειδών σε Λέσβο, Χίο, Σάμο, όπως και σχεδόν όλοι οι μαστιχοπαραγωγοί της Χίου. Την ίδια αναδιανεμητική επιδότηση θα χάσει και η πλειοψηφία των κτηνοτρόφων των μεγάλων νησιών όπως η Λέσβος, η Σάμος, η Λήμνος κλπ. Το ίδιο θα συμβεί και με την πλειοψηφία των κτηνοτρόφων της ηπειρωτικής Ελλάδας. Την αναδιανεμητική ενίσχυση θα χάσει και η συντριπτική πλειοψηφία των παραγωγών σιτηρών και ζωοτροφών (αροτραίες καλλιέργειες).
Οικολογικά σχήματα, βιολογικά γεωργία και ενεργοί αγρότες
Τα λεγόμενα οικολογικά σχήματα, δηλαδή οι δράσεις που θα πρέπει να υλοποιούν οι αγρότες προκειμένου να λαμβάνουν το τρίτο τμήμα των άμεσων επιδοτήσεων τους, είναι 19 και σε αυτές προστέθηκε την τελευταία στιγμή η διατήρηση των αναβαθμίδων. Αυτό σημαίνει πως η πλειοψηφία των παραγωγών θα λαμβάνει αυτή την επιδότηση.
Η επιδότηση αυτή αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 25% των συνολικών άμεσων επιδοτήσεων.
Εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο της νέας ΚΑΠ είναι η αύξηση του ποσοστού των εκτάσεων που θα πρέπει να καλύπτουν τα προγράμματα βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Σε όλες τις χώρες μέλη της Ε.Ε. η βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία θα πρέπει να καλύπτει το 25% των εκτάσεων που καλλιεργούνται ή βόσκοτοπων. Στην Ελλάδα σήμερα το ποσοστό των εκτάσεων που είναι ενταγμένα σε αυτά τα προγράμματα είναι κάτω από 10%.
Επίσης οι δύο κατηγορίες ενεργών αγροτών είναι έτσι διατυπωμένοι ώστε σχεδόν κανείς ως σήμερα δικαιούχος να μην τίθεται εκτός των επιδοτήσεων.