Γράφει ο Νίκος Σηφουνάκης
Για το υπέροχο αρχιτεκτονικό κτήριο ενταγμένο σε ένα μοναδικό τοπίο με παγκόσμια αναγνώριση, ως Γεωπαρκο και από την UNESCO, μου ζητήθηκε να περιγράψω την ιστορία της περιπετειώδους δημιουργίας του, όπως την έζησα.
Ένα έργο που προγραμμάτισε, εκπόνησε τις μελέτες, και άρχισε την κατασκευή του η Νομαρχία Λέσβου, και ολοκληρώθηκε μετά από δύο ΚΠΣ, με ευθύνη και συντονισμό τού τότε Υπουργείου Αιγαίου.
Το Υπουργείο Πολιτισμού, ήταν απολύτως αρνητικό ισχυριζόμενο ότι:
‘’Προστατεύει ότι το ανθρώπινο χέρι δημιουργεί και όχι η φύση’’.
Εξίσου αρνητικό το Υπουργείο Γεωργίας, που επόπτευε την περιοχή και το Μνημείο της Φύσης, με το επιχείρημα ότι:
‘’Δεν έχει γνώσεις λειτουργίας Μουσείων, αλλά και ούτε αρμοδιότητα’’.
Οι οικονομικές δυνατότητες της Νομαρχίας ήταν μηδαμινές, αλλά και χωρίς το νομικό πλαίσιο να της επιτρέπει να κατασκευάσει Μουσείο, και να το λειτουργήσει.
Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις, δεν μπορούσε να ξεκινήσει ένα μεγάλο έργο, συνέπεσε όμως η αναγγελία των Μ.Ο.Π. (Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων), και αδράξαμε την ευκαιρία.
Πρότεινα την περιοχή του Σιγρίου για την ανέγερση του, αντιπροτάθηκε η πόλη της Μυτιλήνης, διότι η διαδρομή για το Σίγρι απείχε τότε τουλάχιστον 5 ώρες με επιστροφή, o τότε Δήμαρχος Μυτιλήνης Στ. Πάλλης συντάχθηκε με την πρόταση μου.
Κατατίθεται η προμελέτη και ακολούθησαν οι άλλες δύο φάσεις.
Επειδή προς τιμή της Μελίνας Μερκούρη ο Α. Παπανδρέου είχε δεσμευτεί στον Ζυλ Ντασέν να ψηφιστεί το Νομοσχέδιο με ένα και μόνο άρθρο, τον παρακάλεσα να προστεθεί ένα δεύτερο άρθρο για την ‘’Ίδρυση του Μουσείου της Λέσβου’’, πράγμα που αποδέχτηκε.
από ορισθείσα επιτροπή (δεν ήταν ακόμα σε εφαρμογή ο ΑΣΕΠ), και 21 Ιουνίου 1995 υπογράφεται η αριθμ. ΥΠ.ΠΟ/ΔΟΙΚ/Β/20590/21/06/1195 απόφαση πρόσληψής του.
Είναι η οριστική πράξη Νομιμοποίησης του Μουσείου μετά από έντεκα χρόνια, που παρέμενε ορφανό, επειδή αναρμοδίως και παρατύπως το κατασκεύασε μια Νομαρχία. Είναι η πράξη αυτοκατάργησης της εκφρασθείσας αναρμοδιότητας του Υπουργείου Πολιτισμού.
Σημειώνεται ότι από το ένα Δις δραχμές που στοίχισε το έργο κατασκευής, εξοπλισμού, εκθέσεων, του Μουσείου, ‘’Το Υπουργείο Πολιτισμού διέθεσε μόλις Δεκατέσσερα Εκατομμύρια δραχμές’’.
Συνεχίζονται οι καταγγελίες στον τοπικό τύπο, ότι διόρισα Διευθυντή Γεωλόγο ανιψιό συνεργάτη μου.
Πραγματοποιείται Μεγάλη Εκδήλωση και Επιστημονική Ημερίδα, στο ολοκληρωμένο Μουσείο, με τιμώμενο πρόσωπο τον Ζυλ Ντασέν, και ομιλητές μεταξύ άλλων τους: Μανώλη Κορρέ καθηγητή του ΕΜΠ και αναστηλωτή του Παρθενώνα, τον νυν Διευθυντή του Μουσείου της Ακρόπολης Ν. Σταμπολίδη, την Πρόεδρο του ICOM, τους μελετητές, κ.α..
Το έργο κατασκευής του Μουσείου της Ακρόπολης βρισκόταν στη θεμελίωση, και κλείνοντας την ημερίδα, απευθυνόμενος στον Ζυλ Ντασέν είπα:
‘’Αγαπητέ συμπατριώτη, όταν το όραμα σου για το Μουσείο της Ακρόπολης θα γίνει πράξη όπως έγινε πράξη αυτό εδώ το Μουσείο, ο λαός της Λέσβου θα χαίρεται και θα σε σκέπτεται νοερά με ευγνωμοσύνη.’’
Ο ίδιος λίγο μετά με ιδιόχειρη επιστολή του μου έγραψε μεταξύ άλλων:
‘’… εκφράζω τον θαυμασμό μου, να είσαι περήφανος γι’ αυτό το Μουσείο, έχεις κάθε δικαίωμα.’’
Αναμένοντας την ολοκλήρωση του νέου οδικού άξονα Σίγρι- Καλλονή, που χάρης στα ανασκαφικά ευρήματα, μια διαδρομή τριάντα χιλιομέτρων, θα είναι ένα μοναδικό στον κόσμο ανοιχτό Μουσείο Απολιθωμένων ευρημάτων, ηλικίας δεκαεπτά (17) εκατομμυρίων ετών.
Σε λίγο χρόνο συμπληρώνονται:
-Σαράντα (40) χρόνων από την έναρξη μιας απέλπιδας προσπάθειας που καρποφόρησε. (08/09/1984)
-Τριάντα (30) χρόνων από την ψήφιση του Νόμου 2260/1994 που θεσμοθέτησε το Μουσείο. (07/11/1994)
Με την εμπειρία τόσων χρόνων στην Δημόσια Διοίκηση, μπορώ να ισχυριστώ:
Για κάθε μεγάλο έργο απαιτείται πίστη και εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που παρουσιάζονται κάθε στιγμή, και κυρίως η ανάληψη ρίσκου.
Το Θεματικό Μουσείο της Λέσβου, έγινε πραγματικότητα με το τότε κεντρικό κράτος να δυσανασχετεί βαθύτατα, σήμερα όμως αντιλαμβάνεται τη μεγάλη αξία του, η οποία πολλαπλασιάστηκε χάρη στην εργασία του Διευθυντή του, καθηγητή Νίκο Ζούρο, που απεδείχθη σωστή επιλογή.
Στον ίδιο, έχω προσωπικά ενεχειρίσει από το αρχείο μου, όλα τα έγγραφα- αντίγραφα των δημοσίων πράξεων, από την έναρξη έως την ολοκλήρωση του ωραίου έργου.
Ελπίζω -όπως γίνεται στα σημαντικά Μουσεία-, να δημιουργήσει με αυτά τη μόνιμη έκθεση της ιστορίας του.
Ν. Σηφουνάκης*
Αρχιτέκτων
τ. Νομάρχης & τ. Υπουργός
Συνημμένες φωτογραφίες:
21 Σεπτεμβρίου 1999:
α) Ο Ζυλ Ντασέν πραγματοποιεί τα αποκαλυπτήρια Μαρμάρινης Επιγραφής με το Ιστορικό Δημιουργίας του Μουσείου.
β) Το κτήριο του Μουσείο Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου.
Μάιος 2000:
Ο Διευθυντής του Μουσείου Ν. Ζούρος, ο καθηγητής Αρχαιολογίας Ν. Σταμπολίδης & ο Αρχιτέκτονας και Υπουργός Αιγαίου Ν. Σηφουνάκης