× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

10 Σεπτέμβρη 1944: Η Λέσβος ελευθέρα!

80 χρόνια από την απελευθέρωση της Λέσβου από τις Ναζιστικές δυνάμεις κατοχής

Γράφει ο ΘΡΑΣΟΣ ΑΒΡΑΑΜ Δημοσίευση 10/9/2024

10 Σεπτέμβρη 1944: Η Λέσβος ελευθέρα!
Ο πρόεδρος του ΕΑΜ Λέσβου Μητροπολίτης Μηθύμνης μαζί με την ηγεσία του ΕΑΜ μιλούν στο Δημαρχείο

80 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα όπου η Λέσβος απελευθερώνεται από τους Ναζί κατακτητές. Ήδη από τα μέσα καλοκαιριού του 1944 γνωρίζοντας ότι θα εγκαταλείψουν το νησί είχαν περιορίσει τις στρατιωτικές τους εγκαταστάσεις στην περιοχή Καρά Τεπέ λίγο έξω από τη Μυτιλήνη. Ξημερώματα της Κυριακής 10 Σεπτεμβρίου 1944 έφευγαν και οι τελευταίοι Γερμανοί από με πλοίο από τη Λέσβο. Η Επιτροπή Πόλης του ΕΑΜ που είχε εγκατασταθεί στη Νομαρχία, μαζί με τμήματα του εφεδρικού ΕΛΑΣ και πολιτοφύλακες αλλά και την χωροφυλακή που περνά στις διαταγές του Μετώπου, αναλαμβάνουν την ευθύνη της τήρησης της τάξης. Έγιναν κάποιες συλλήψεις δοσίλογων με πρώτη μεταξύ αυτών του φασίστα δημοσιογράφου Θανάση Γκράβαλη που εξέδιδε τη φιλοναζιστική εφημερίδα «ΦΩΣ».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Αξίζει να σημειωθεί ότι τις πρώτες μέρες της απελευθέρωσης γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση στη Μυτιλήνη έξω από το Δημαρχείο. Τη συγκέντρωση άνοιξε ο Γραμματέας της Επιτροπής πόλης του ΕΑΜ Χρήστος Χριστοδούλου. Πρώτος μίλησε ο Μητροπολίτης Μηθύμνης και πρόεδρος της ΝΕ Λέσβου του ΕΑΜ Διονύσιος.

Μίλησε για τις αξίες της ελευθερίας και της ισότητας που πρεσβεύει το ΕΑΜ και κάλεσε τον κόσμο να πυκνώσει τις τάξεις του. Στη συνέχεια μίλησαν κατά σειρά ο γραμματέας του ΕΑΜ Απόστολος Αποστόλου, ο εκπρόσωπος της ΚΕ του ΚΚΕ Βαγγέλης Γιοσμάς και ο εκπρόσωπος της ΚΕ του ΕΑΜ Παύλος Οικονόμου (Σταμάτης Καββαδίας).
Μετά από την αποχώρηση των κατακτητών από το νησί οι δυνάμεις του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ κατέχουν την εξουσία και θα την διατηρήσουν για 7 μήνες! Είναι χαρακτηριστικό ότι το 85% των κατοίκων ήταν οργανωμένο στις ΕΑΜικές οργανώσεις.

Εγκαθίστανται νέοι θεσμοί της Λαϊκής Αυτοδιοίκησης, της Λαϊκής Δικαιοσύνης και της Εθνικής Πολιτοφυλακής. Μεταξύ αυτών εκλέγεται ως νέος Νομάρχης Λέσβου ο λογοτέχνης Κώστας Φριλίγκος, ως νέος Δήμαρχος Μυτιλήνης ο Ανδρέας Αναγνωστόπουλος και ως Λαϊκός Επίτροπος ο Παναγιώτης Παρρής. Επίσης εκδόθηκαν τραπεζογραμμάτια και συγκροτήθηκαν Λαϊκά Δικαστήρια που δίκασαν τους συνεργάτες των Ναζί κατακτητών.
Τέλος ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για τους 42 αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης που εκτελέστηκαν στην περιοχή Τσαμάκια της Μυτιλήνης κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής κατοχής. Όπως σημειώνει ο συγγραφέας Γιώργος Γαλέτσας στο βιβλίο του ¨Στο σημάδι¨ το μεγαλύτερο ανοσιούργημα ήταν η ¨εξαφάνιση¨ των θυμάτων, αφού κανένα σώμα εκτελεσμένου (από τους 42 συνολικά) δεν παραδόθηκε για ταφή στους δικούς του! Μετά την εκτέλεση, οι δήμιοι έβαζαν τα πτώματα μέσα σε τσουβάλια μαζί με μια μεγάλη πέτρα και αφού τα έδεναν, τα μετέφεραν σε επιταγμένο αλιευτικό και τα πετούσαν στη θάλασσα ανοικτά της Φυκιότρυπας.

ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ
Tο stonisi.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Κλείνει το βιβλιοπωλείο Χαλκίδη, μετά από 70 χρόνια παρουσίας στη Μυτιλήνη

Συγκινητική ανάρτηση της Μαρίας Χαλκίδη για το τέλος μιας εποχής ρομαντικής, που οι άνθρωποι αγαπούσαν το βιβλίο, σεβόταν τις σελίδες του και διάβαζαν για να γίνουν καλύτεροι
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ

Η ολυμπιακή νίκη της Μηλένας με τα μάτια της «θρυλικής» κωπηλάτριας, Ρούλας Βαμβακίτου

Η Μυτιληνιά παγκόσμια πρωταθλήτρια από το 1978 έως το 1987 σε μια μοναδική συνέντευξη στο «Ν»
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Oταν η Μυτιλήνη καλωσόριζε τον Ολυμπιονίκη Κώστα Κεντέρη!

Από το «χρυσό αρχείο» του Γιώργου Παπαδόπουλου βρήκαμε τη μεγάλη υποδοχή που έκανε η Μυτιλήνη μετά το χρυσό μετάλλιο στο Σίδνεϊ το 2000
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Τρεις νομάδες στη Μυτιλήνη ακτινοβολούν αισιοδοξία και ελπίδα

Αφησαν την Ιαπωνία για ένα ταξίδι διαρκείας σε όλο τον κόσμο
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Ένας «πατέρας από φως»

Μια μέρα σαν τη σημερινή πριν εννιά χρόνια, σε ηλικία μόλις 57 ετών, έφυγε από τη ζωή ο παπά Στρατής Δήμου από το Κεράμι της Λέσβου
ΘΡΑΣΟΣ ΑΒΡΑΑΜ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Εξέγερση στο λεκανοπέδιο Καλλονής Λέσβου. Αύγουστος 1944

Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ, Συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Στον Γιώργο με αγάπη....

Ο φακός του μας έχει χαρίσει αμέτρητες ποιητικές εικόνες σημειώνουν οι Φίλοι Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας αναφερόμενοι στο Γιώργο Παπαδόπουλο
ΟΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ

Μια Μυτιληνιά στην Κωνσταντινούπολη

Tο εντυπωσιακό μαρμάρινο άγαλμα της Αρτέμιδος ανακαλύφθηκε στο νησί της Λέσβου κατά τη δεκαετία του 1860 και μεταφέρθηκε αμέσως στην Κωνσταντινούπολη
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μια Παναγιά στο Μοσχονήσι

Η θαυματουργή Μοσχονησιώτισσα Παναγιά «πέρασε και πάει» στην καταστροφή του 1922 μαζί με την μεγάλη εκκλησιά της
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Παραμονή της Παναγιάς στην Αγιάσο με άδεια της Χωροφυλακής

Ντοκουμέντα από τις μέρες της Χούντας και τις καθαιρέσεις αυτοδιοικητικών διότι… «δεν συνεμορφώθησαν» -Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΟΥΡΝΟΥΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Οι Παναγίες της Λέσβου

Ένα αφιέρωμα στη «Μάνα όλου του κόσμου»
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Το ασημί Nissan Micra και η ιστορία της ...κλοπής του

Απίθανες καλοκαιρινές συμπτώσεις στην Μυτιλήνη