× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Τι μας λέει ένα θρόνος (που δεν βλέπουμε) στο κλειστό αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης

O θρόνος του Ποτάμωνα και άλλες τιμές για ένα Λέσβιο δημοσιοσχετίστα. Μια άγνωστη φωτογραφία του θρόνου στην αυλή της Μητρόπολης, στα τέλη του 19ου αιώνα

Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Δημοσίευση 5/4/2021

Τι μας λέει ένα θρόνος (που δεν βλέπουμε) στο κλειστό αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης
' χρόνος ανάγνωσης

«Ο θρόνος του Ποτάμωνος, του ρήτορα που η πόλη της Μυτιλήνης τίμησε ιδιαίτερα για τον μεσολαβητικό του ρόλο ώστε να ρυθμιστούν φιλικά οι σχέσεις με τον Καίσαρα είναι από τα σημαντικότερα εκθέματα που μπορεί να δει ο επισκέπτης». Έτσι μας λέει ο επίσημος οδηγός του παλιού αρχαιολογικού μουσείου Μυτιλήνης. Το μόνο που.... δεν μας λέει είναι ότι το εικαζόμενο ότι προέρχεται από το αρχαίο θέατρο της Μυτιλήνης προεδρικό έδρανο, φυλάσσεται μεν στο παλιό αρχαιολογικό μουσείο Μυτιλήνης αλλά χρόνια τώρα δεν το βλέπουμε. Δεν μπορούμε να το δούμε αφού το μουσείο παραμένει κλειστό και ένας θεός ξέρει πότε και πώς θα ξανανοίξει.

Πρόσφατα μια αναζήτηση (από τις καλές επιπτώσεις της καραντίνας κορονοϊού ένεκα) στο φωτογραφικό αρχείο της Βρετανικής Σχολής Αθηνών (British School of Ahens) έκανε γνωστή σε έναν αδαή περί τούτων σαν κι εμένα μια φωτογραφία του θρόνου εκεί όπου βρισκόταν πριν μεταφερθεί αρχικά στην αυλή και μετά στο υποστατικό του κυρίως κτηρίου στην πίσω αυλή. Μια φωτογραφία του στην αυλή του Μητροπολιτικού ναού του Αγίου Αθανασίου. Διάφορες πηγές έλεγαν πως ο θρόνος αυτός βρισκόταν στην αυλή της Μητρόπολης. Κάποιοι, ποιός ξέρει που στήριζαν την άποψη τους, έλεγαν πως ήταν στην πίσω αυλή και τον χρησιμοποιούσε ο Μητροπολίτης στην υπαίθρια δεύτερη Ανάσταση. Και να τώρα η φωτογραφία που για εμάς τους αδαείς δείχνει το θρόνο εκεί όπου πραγματικά βρισκόταν.  Μπροστά στο ακίνητο που κατεδαφίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960, στο ανατολικό άκρο της αυλής που βρίσκεται ανάμεσα στο μητροπολιτικό ναό και στα γραφεία της Μητρόπολης Μυτιλήνης. Το ακίνητο κατεδαφίστηκε προκειμένου να χτιστεί στη θέση του το βυζαντινό μουσείο Μυτιλήνης αλλά οι ανασκαφές που ακολούθησαν έφεραν στο φώς τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα που είναι σήμερα ορατά.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Στη φωτογραφία σε ένα βάθρο που σχηματίζουν τρεις σειρές δόμων από ιγνιμβρίτη, σίγουρα από παλιότερη χρήση, τοποθετημένοι κλιμακωτά, στέκει ο θρόνος του Ποτάμωνα. Επιβεβαιώνοντας τις προφορικές μαρτυρίες για τη χρήση του σε υπαίθριες συνάξεις στις οποίες συμμετείχε ο εκάστοτε Μητροπολίτης. Μια από αυτές και η δεύτερη Ανάσταση που ακόμα και σήμερα γίνεται σε αυτήν την αυλή, το πρωί της Κυριακής του Πάσχα.

Οι ειδικοί λένε πως ο θρόνος αυτός προέρχεται από το αρχαίο θέατρο της πόλης, ήταν τοποθετημένος στην προεδρική θέση του κοίλου του θεάτρου και ήταν αφιερωμένος αρχικά στον εκάστοτε ιερέα του Απόλλωνα και τελικά στον Ποτάμωνα, γιο του φιλοσόφου Λεσβώνακτος.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Το γιατί, είναι μια μεγάλη ιστορία που έχει να κάνει με τα πήγαινε έλα της Μυτιλήνης μια με τον έναν και μια με τον άλλον,. Πότε με τους Αθηναίους και πότε με τους Σπαρτιάτες, πότε με τους Ρωμαίους και πότε με το Μιθριδάτη τον Στ τον Ευπάτορα του Πόντου. Για να μη μιλήσουμε και για τα μετά αλλά και για τα σημερινά...

Τέλος πάντων. Ο Ποταμώνας τιμήθηκε το λοιπόν με δημόσια κτήρια και άλλες τιμές ως που να καταλήξει στις μέρες μας ένας δρόμος από το αρχαίο λιμάνι της πόλης στην Επάνω Σκάλα ως το πάρκο (ο Θεός να το κάνει) του Αγίου Ευδοκίμου.

Κατάφερε με τις προσωπικές του σχέσεις στη Ρώμη, διαπραγματεύσεις (και μπαξίσια κατά πάσα πιθανότητα)  να διατηρήσει η Μυτιλήνης το προνόμιο της ελευθερίας της τις προνομιακές αλλά και τις πελατειακές της σχέσεις με την αυτοκρατορική οικογένεια.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Δεδομένων όλων ετούτων οι Μυτιληνιοί έχοντας γλυτώσει το Ρωμαϊκό μαχαίρι τίμησαν τον δημοσιοσχετίστα τους Ποτάμωνα ως ευεργέτη και του αφιέρωσαν δημόσια κτήρια. Σε ένα από δαύτα, στο «Ποταμώνιο» εντοίχισαν τις συμφωνίες του με τους Ρωμαίους καθώς και τιμητικές επιγραφές στις οποίες τον αποκαλούν «Ευεργέτη» και «Σωτήρα» και «Κτίστη» της πόλης.

Πού ήταν ετούτο το Ποταμώνιο;  Άλλοι λένε ότι βρισκόταν στην Ακρόπολη της πόλης, στο σημερινό πάνω κάστρο. Κατά τον Δ. Ευαγγελίδη, παλιό Έφορο Αρχαιοτήτων της Λέσβου, πρέπει να βρισκόταν στην θέση του μουσουλμανικού νεκροταφείου από το σημερινό 5ο Δημοτικό σχολείο ως ... την οδό Λεσβώνακτος.

Ο θρόνος του σκοτεινός και μόνος, είπαμε. Μένει κλεισμένος στο υποστατικό...  Οι δε σύγχρονοι Μυτιληνιοί αναζητούν ένα σύγχρονο Ποτάμωνα. Αλλά δεν έχουν καταλήξει σε ποιον να τον στείλουν και προπάντων τι να ζητήσει.

 

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μια μάνα που δεν σιώπησε ποτέ: Η συγκλονιστική επιστολή της μητέρας του Μιχάλη Μυρογιάννη

Δημοσιεύτηκε 10 χρόνια μετά τον θάνατό του στην «Ελευθεροτυπία»
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Το ιστορικό της προτομής του Μιχάλη Μυρογιάννη

Από τους Φίλους Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Οι δικοί μας πρωταγωνιστές στην εξέγερση του Πολυτεχνείου

30 μέτρα από την πύλη, φοιτητές τότε, Απόστολος Κομνηνάκας και Γιάννης Παυλής μιλούν στο «Ν» για κείνες τις ημέρες
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μιχάλης Μυρογιάννης, ετών 20!

«Διαμπερές τραύμα στο κεφάλι, βληθείς δια πυροβόλου όπλου, έξοδος εγκεφαλικής ουσίας» -Η ιστορία της εν ψυχρώ δολοφονίας του 20χρονου από τη Μυτιλήνη και η μαρτυρία που αποκάλυψε το έγκλημα της χούντας
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

«Μόγλης στο Νησί» με Καράβα, τοπικά προϊόντα και παλιές ιστορίες της Μυτιλήνης

Θοδωρής, Ανθή και Νικόλας θυμήθηκαν το 2020, σχολίασαν το παρόν και γέλασαν με ιστορίες από τα παλιά
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Στο ίδιο έργο θεατές, εδώ και 100 χρόνια. Ο Τσικνιάς πλημμυρίζει ξανά και ξανά

Αρχειακό υλικό από εφημερίδες της περιόδου 1931 έως 1963 δημοσιοποιεί η Κεντρική Βιβλιοθήκη της Μυτιλήνης. Τα δημοσιεύματα αναφέρονται σε πλημμμύρες στην περιοχή της Καλλονής με τις εικόνες να μοιάζουν τραγικά με τις σημερινές
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η Λέσβος των Βαλκανικών Πολέμων βρίσκει τη φωνή της

Πώς τα τραγούδια της χαράς και της ελπίδας αποτύπωσαν τον ενθουσιασμό της απελευθέρωσης μέσα από γερμανικές μελωδίες, προσωμιακά και τα περίφημα Επίστρατα
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ για την Απελευθέρωση της Μυτιλήνης

Ο Ιστορικός Στρατής Αναγνώστου εξιστορεί τα γεγονότα της 8ης Νοεμβρίου 1912
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η Μηλένα Κοντού ζει το όνειρό της, με επόμενο κουπί την Αθλητική Ψυχολογία

Η καθημερινότητα-«στρατός» στο Σχοινιά, η γαλήνη της βάρκας και το μακρύ βλέμμα στο 2028 σε μια συνέντευξη εφ' όλης της ύλης στο «Ν»
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Ο «Αλύγιστος» στις φυλακές της Λαγκάδας, στην επέτειο του 1940

Μια ραδιοφωνική αφήγηση για τον Νίκο Σαραντάκο της Λαγκάδας και την ανοιχτή έρευνα στα λεσβιακά έντυπα από τον εγγονό του
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Πολεμικές ανταποκρίσεις 1940‑1941

Σατυρικές επιστολές Αγιασωτών από το μέτωπο του πολέμου στην Ήπειρο, που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Τρίβολος» -Επιμέλεια: Φίλοι ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Κληρονομιάς