× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Εργατικές Πρωτομαγιές στη Λέσβο

Από το πολύτιμο αρχείο των Φίλων Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας

Από το NEWSROOM Δημοσίευση 1/5/2025

Εργατικές Πρωτομαγιές στη Λέσβο
Πρωτομαγιά 1945 στο Πάρκο Αγίας Ειρήνης
' χρόνος ανάγνωσης

Βαθιές είναι οι ρίζες του εργατικού και επαναστατικού κινήματος στη Λέσβο. Ήδη από το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα μαρτυρούνται οι πρώτες συνδικαλιστικές οργανώσεις (βυρσοδεψών, καπνεργατών, τσαγκάρηδων, ραφτών, νηματουργών κ.ά.), ως αποτέλεσμα της βιοτεχνικής και βιομηχανικής ανάπτυξης του νησιού και της συνακόλουθης εμφάνισης ακμαίου εργοστασιακού προλεταριάτου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ


Το 1887 ιδρύεται η Εργατική Αδελφότης Μυτιλήνης και ο γιατρός Προκόπης Λευκίας κάνει διάλεξη με θέμα «Περί εργασίας και εργάτου», η οποία κυκλοφορεί σε φυλλάδιο το 1888.

Το 1909 δημιουργείται στη Μυτιλήνη η πρώτη σοσιαλιστική ομάδα. Τα μέλη της συγκεντρώνονται στο θέατρο Καψιμάλη και μιλούν για κοινωνική προκοπή και δικαιοσύνη. Η ομάδα αυτή πρωτοστατεί στους αγώνες για το δημοτικισμό και την προοδευτική διανόηση.

Τον Απρίλη του 1915 και τον Ιούνη του 1917 αντιπρόσωποι από σοσιαλιστικούς ομίλους της Μυτιλήνης παίρνουν μέρος στις πρώτες πανελλαδικές σοσιαλιστικές συνδιασκέψεις που αποφασίζουν τη διεξαγωγή Συνεδρίου για την ίδρυση (στις 17 Νοεμβρίου 1918) του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (ΣΕΚΕ).

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Το Σεπτέμβρη του 1922, μετά τη μικρασιατική καταστροφή, το ΚΚΕ καθοδηγεί το πρώτο μαζικό κίνημα, «των παλαιών πολεμιστών», που παλεύει για ειρήνη, διανομή των τσιφλικιών στους ακτήμονες και αποκατάσταση των αγροτών προσφύγων.

Το 1928 ιδρύεται το Ενωτικό Εργατικό Κέντρο Μυτιλήνης που οργανώνει πολλές απεργιακές κινητοποιήσεις. Παράλληλα αρχίζουν να ξεφυτρώνουν και τα πρώτα εργατικά σωματεία της υπαίθρου.

Με την ευκαιρία της φετινής Πρωτομαγιάς σταχυολογούμε λίγες παλιές αλλά σημαδιακές Εργατικές Πρωτομαγιές από τις πάμπολλες που οργανώθηκαν στη Λέσβο, το επονομαζόμενο από το 1931 «κόκκινο νησί».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Παραμονή Πρωτομαγιάς του 1927 απεργούν 30 καλφάδες και 50 μαθητευόμενοι τσαγκαράδες στο εργοστάσιο του Ελληνοαμερικάνου Χατζηκώστα στην Επάνω Σκάλα της Μυτιλήνης. Επενέβη η Αστυνομία. Την επαύριον γιόρτασαν την Εργατική Πρωτομαγιά, αλλά όταν την επόμενη μέρα πήγαν στη δουλειά βρήκαν τις ποδιές και τα εργαλεία τους πεταμένα στο δρόμο κι ένα χαρτί που έγραφε «Οι κομμουνιστές δεν είναι δεκτοί στη δουλειά».

Γεραγώτες απεργοί στα δικαστήρια Μυτιλήνης στα μέσα της δεκαετίας του 1930

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Πρωτομαγιά 1936: Με την ευκαιρία της Εργατικής Πρωτομαγιάς κατεβαίνουν σε απεργία στη Μυτιλήνη 1500 εργάτες. Γίνεται μεγάλη διαδήλωση στην προκυμαία της Μυτιλήνης ενάντια στην απειλή του φασισμού. Οι διαδηλωτές συγκρούονται με τη Χωροφυλακή. Πρωτοστατεί το στέλεχος του ΚΚΕ Γιάννης Ματθαίου ή Λαπίνας από την Αγία Μαρίνα. Αντιμετώπισε με γενναιότητα τους αντιπάλους και έτρεψε σε φυγή πολλούς από το ασκέρι του Γαλούση. Όταν κάποτε κατάφεραν να τον πιάσουν ήταν τόσο το μίσος τους, που στα μπουντρούμια της Ασφάλειας τον δολοφόνησαν ποτίζοντάς τον ρετσινόλαδο και καυστική ποτάσα.

Πρωτομαγιά 1944: Στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, το επονομαζόμενο «θυσιαστήριο της λευτεριάς», ανάμεσα στους διακόσιους πατριώτες που εκτελούνται από τους Ναζί είναι και έξι Λέσβιοι κομμουνιστές. Οι Μανταμαδιώτες Γιάννης Ανουσάς, Ιγνάτης Αντωνέλης, Στέφανος Φουντής, ο Αγιασώτης Ηλίας Κακαλιός και οι Μυτιληνιοί Τηλέμαχος Βασάλος και Αναστάσης Πατέστος.

Πρωτομαγιά 1979 πηγαίνοντας προς το Άγαλμα της Ελευθερίας

Πρωτομαγιά 1962: Παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης Καραμανλή, που πρόκυψε από τις εκλογές βίας και νοθείας του 1961, και της ρεφορμιστικής ηγεσίας της ΓΣΣΕ να ματαιώσουν τον αγωνιστικό γιορτασμό της Πρωτομαγιάς, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι κατεβαίνουν ενωμένοι σε 24ωρες απεργίες και στάσεις εργασίας, που κηρύχτηκαν σ’ όλη τη χώρα. Μεγάλη συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε και στη Μυτιλήνη.

ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ
Tο stonisi.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ

Στάση εργασίας προκήρυξη η ΑΔΕΔΥ για τις 6 Ιουνίου

Η ΑΔΕΔΥ καλεί τους εργαζόμενους έξω από το ΣτΕ κατά την ημέρα της δίκης για την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού
ΔΡΑΣΕΙΣ

Τέσσερα χρόνια χωρίς τον καραβομαραγκό Δούκα Γιαμουγιάννη

Τιμώντας τη μνήμη του, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πλωμαρίου «Το Πόλιο» σύντομα θα παρουσιάσει το δίγλωσσο λεύκωμα και το ομότιτλο ντοκιμαντέρ «Ξυλοναυπηγική Παράδοση στο Πλωμάρι. Αφιέρωμα στους καραβομαραγκούς Δούκα Γιαμουγιάννη & Ανδρέα Λιόλιο»
ΔΡΑΣΕΙΣ

Το Μουσείο που ζωντανεύει την ιστορία της Γης

Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων, πλήθος επισκεπτών συμμετείχε στις δράσεις του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου — Περιηγήσεις, ενημέρωση και μοναδικές εμπειρίες στο φυσικό θαύμα του Σιγρίου
ΔΡΑΣΕΙΣ

Drift & GP Tuning Event 2025 στο αεροδρόμιο Πολιχνίτου

Ένα διήμερο με καπνούς, ταχύτητα και θέαμα στη Μυτιλήνη – Η καρδιά του μηχανοκίνητου αθλητισμού χτυπά δυνατά στο Ανατολικό Αιγαίο
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Μια ανοιχτή αγκαλιά για τους γονείς

Η «Σχολή Γονέων» του 1ου Πρότυπου Γυμνασίου Μυτιλήνης-Οκτώ βιωματικές συναντήσεις γεμάτες γνώση, ενσυναίσθηση και εργαλεία για την καθημερινότητα με τους εφήβους
ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ

Εκτός κάδρου οι μεσίτες της Λέσβου

Έντονη η αντίδραση του Συλλόγου Μεσιτών για την απουσία τους από εκδήλωση με αντικείμενο τον τομέα ακινήτων – Ζητούν εξηγήσεις και σεβασμό στον θεσμικό τους ρόλο
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΔΡΑΣΕΙΣ

50 ανοιχτές πολεμικές πληγές στον πλανήτη το 2025

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ειρήνης Λέσβου Νάσος Γαλής μιλά για τις αιτίες των πολέμων και καλεί τους πολίτες να λάβουν μέρος στην πορεία από Παναγιούδα - Μυτιλήνης την Κυριακή 18 Μάη στις 6 το απόγευμα
ΜΑΡΙΑ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Οι μαθητές της Καλλονής από τα θρανία στην αίθουσα σύνταξης

Μια αξιόλογη προσπάθεια έκδοσης εφημερίδας από τους μαθητές του Γενικού Λυκείου Καλλονής με αφιερώματα, ρεπορτάζ και συνεντεύξεις
ΜΑΡΙΑ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Πρόσκληση για σχολικούς νοσηλευτές και βοηθητικό προσωπικό

Από την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Βορείου Αιγαίου
ΔΡΑΣΕΙΣ

Εκδήλωση για τον Καραβόγιαννο από τον Σύλλογο Πελοποννησίων Λέσβου

Την Κυριακή 25 Μαΐου, στις 11 το πρωί στο Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυτιλήνης
ΔΡΑΣΕΙΣ

29 σταθμοί ανθρωπιάς και ελπίδας στη Λέσβο

Το Περιφερειακό Τμήμα Μυτιλήνης του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού ολοκλήρωσε έναν κύκλο 6 μηνών ενημερωτικών δράσεων για την αξία του εθελοντισμού, αγγίζοντας τις καρδιές μαθητών από νηπιαγωγεία έως λύκεια.
ΥΓΕΙΑ

Δράση πρόληψης για την οστεοπόρωση από τη Διεύθυνση Υγείας Βορείου Αιγαίου

Δωρεάν μέτρηση οστικής πυκνότητας σε τέσσερις περιοχές της Λέσβου – Εξετάστηκαν συνολικά 254 πολίτες