Οι ζωγραφιές – «φωτογραφίες» των ηρώων της επανάστασης του 1821
Ο άγνωστος Βαυαρός φιλέλληνας που ζωγράφισε και διέσωσε τις μορφές των ηρώων της επανάστασης στα πεδία των μαχών-Γράφει ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΛΥΚΟΥΡΙΝΟΣ
Δημοσίευση 25/3/2025

Τις οικείες μορφές των ηρώων του 1821 τις οφείλουμε σ’ ένα νεαρό Γερμανό, τον υπολοχαγό και ερασιτέχνη ζωγράφο Καρλ Κράτσαϊζεν (Karl Krazeisen, 1794-1878). Ήρθε στην Ελλάδα το 1826, με μια ομάδα νεαρών συμπατριωτών του, για να πολεμήσει στο πλευρό των επαναστατών. Βρέθηκε πολλές φορές στα πεδία των μαχών (και στην πολιορκία της Ακρόπολης) και είδε αρκετούς συντρόφους του να χάνουν τη ζωή τους.
Στο περιθώριο του πολέμου ζωγράφιζε τοπία, καράβια, φορεσιές, εικόνες από την καθημερινή ζωή κ.ά. Όμως τα σημαντικότερα έργα του είναι τα πορτρέτα των ηρώων του 1821, που τους συνάντησε σε στρατόπεδα και στη Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου. Οι προσωπογραφίες φέρουν και την υπογραφή των εικονιζόμενων, αφού ο ζωγράφος ήθελε να πιστοποιήσει την αυθεντικότητα των έργων του.
Όταν επέστρεψε στη Βαυαρία λιθογράφησε τα σχέδιά του και τα εξέδωσε σε διάφορα λευκώματα. Σχεδόν έναν αιώνα αργότερα ο ζωγράφος Νικόλαος Γύζης, που ζούσε στο Μόναχο, έμαθε για τις λιθογραφίες, τις αναζήτησε και κατάλαβε ότι πρόκειται για εθνικό θησαυρό. Με δική του πρόταση τα έργα αγοράστηκαν το 1926 από την Εθνική Πινακοθήκη έναντι 200.000 δρχ. Σήμερα βρίσκονται στην αίθουσα «Ελευθέριος Βενιζέλος» του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου Αθηνών.