Μάσκες και μασκαράδες
Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ*
Δημοσίευση 16/3/2021
Τις μέρες τις Αποκριάς, στα μέσα του περασμένου αιώνα, οι κάτοικοι των χωριών της Λέσβου ντυνόταν αυτοσχέδιοι μασκαράδες. Με ότι βρισκόταν πρόχειρο και εύκαιρο στα σπίτια. Παλιά ρούχα, μαντήλες, τσεμπέρια, βράκες· τίποτα δεν ήταν αγορασμένο. Άντρες ντυνόταν με γυναικεία ρούχα κι οι γυναίκες αντίθετα. Κυρίως κάλυπταν το πρόσωπο με αυτοσχέδιες μάσκες. Έτσι, με την προφύλαξη και την ανωνυμία που πρόσφερε η μάσκα, οι πλέον αθυρόστομοι άνοιγαν το στόμα τους και εκφωνούσαν σατιρικούς στίχους και λόγια· τα ονομαζόμενα αδιάντροπα ή εντεψίζικα. Αλλά τις περισσότερες φορές ο μασκαράς γινόταν αντιληπτός, από τον σωματότυπο και τις φιγούρες της παρέας του. Γελούσαν, διασκέδαζαν και κοκκίνιζαν κάτω απ’ τις αυτοσχέδιες μάσκες.
Η πιτσιρικαρία προτιμούσε τις αμφιέσεις του καουμπόι, του ινδιάνου και του Ζορό. Αυτό που μας τραβούσε ήταν οι μάσκες κι αναλόγως τη βρισκάμενη ντυνόμασταν. Για λίγο, όσο κρατούσε η αποκριάτικη αμφίεση, γινόμασταν άλλοι. Νοσταλγούσαμε περιπέτειες στην άγρια δύση, όπως διαβάζαμε στις ιστορίες του Μικρού ήρωα, με μοιρασμένους ρόλους· των κακών και των ανθρώπων του νόμου. Όλοι όμως με βασικό αξεσουάρ τις μάσκες.
Και φτάσαμε στο σήμερα· όπου οι μάσκες επικρατούν στη ζωή μας. Είναι χαρακτηριστικό των μικρών μας εξόδων από το σπίτι, οι οποίες γίνονται για τις βασικές μας ανάγκες. Συναντιόμαστε στους δρόμους και στα μαγαζιά και δεν γνωριζόμαστε. Θεωρούμαστε όλοι υποψήφιοι ασθενείς. Χωρίς να το θέλουμε γίναμε μασκαράδες και ζούμε σε μια παρατεταμένη Αποκριά.
Κάποιοι, απ’ τη δημόσια ζωή, χωρίς να φορέσουν μάσκα ντύνονται καθημερινά καρναβαλιστές. Ενώ είναι κυβερνώντες πολιτικοί και κάποιοι δημοσιογράφοι, παρουσιάζουν την κατάσταση που ζούμε σαν να την προξένησε κάποιος τρίτος. Κι αυτοί είναι άλλοι, οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης· α! και οι πολίτες που είναι ανυπάκουοι. Βλέπεις τους μασκοφόρους υπουργούς, κυρίως ακούς τον λόγο τους και απορείς. Κυρίως γελάμε με την αποκριάτικη ατάκα «οι επόμενες δύο εβδομάδες είναι κρίσιμες»· έστω κι αν κλείσαμε ένα χρόνο με κορονοϊό. Υπάρχει κι η έκπληξη του πρώην κυβερνητικού εκπροσώπου, του κ. Ταραντίλη, ο οποίος έβγαλε τη μάσκα που του πρόσφεραν. Δεν άντεξε να κρύβεται κάτω από μια ιδιότητα που κατά τα φαινόμενα δεν είχε· κι ένα ρόλο που δεν του πήγαινε.
Αρκετοί δημοσιογράφοι ξέχασαν την ιδιότητά τους και φορούν τη μάσκα που αποποιήθηκε ο κ. Ταραντίλης. Έτσι κρατά η παρατεταμένη αποκριά με πολλούς εκπροσώπους – μασκαράδες. Οι οποίοι, ταυτόχρονα, φορούν δήθεν απολιτική μάσκα στις εκπομπές τους. Σήμερα δεν υπάρχει, μάλλον, καμιά εκπομπή πολιτικού διαλόγου και αντιπαράθεσης ιδεών και απόψεων στην τηλεόραση. Μόνο γενικές κουβεντούλες, Την ώρα που γύρω μας, σε πολλές περιοχές της χώρας, πέφτουν αναίτια τρακατρούκες κρότου και λάμψης και κάποιοι είναι διαχρονικοί μασκαράδες.
*Συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας