× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Για την ποιήτρια Μαρία Παπαλά

Γράφει ο ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΨΑΝΗΣ

Δημοσίευση 15/9/2022

Για την ποιήτρια Μαρία Παπαλά

Με πολύ μεγάλη ευχαρίστηση δέχτηκα να γράψω  δυο λόγια για τη νέα ποιητική δημιουργία της Μαρίας , που εκδόθηκε τελευταία.  Ας μη δούμε τη συλλογή  από τη σκοπιά  του κριτικού , γιατί κανείς δεν ξέρει τι δρομολόγιο θα ακολουθήσει μια ποιητική συλλογή ή ένα ποίημα. Ας τη  δούμε από φιλολογική και ειδικότερα λογοτεχνική σκοπιά  καθ’εαυτήν.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

       Εκείνο που με ευχαρίστησε διαβάζοντας προσεκτικά τα νεότερα ποιήματά της είναι ότι ο ποιητικός λόγος είναι πιο αυθόρμητος ,εκφράζεται με μεγαλύτερη ευκολία το ποιητικό ζητούμενο , το ανιχνεύσιμο. Θυμίζει τη γυναίκα, που όσο πιο πολλά παιδιά γεννά, τόσο πιο εύκολη είναι η κάθε γέννα. Μα σε όλες τις γέννες το αποτέλεσμα είναι το ίδιο, μια νέα ζωή, μια νέα πνοή , μια νέα δημιουργία .

        Η ευκολία για την οποία μίλησα δε μειώνει το αισθητικό, γλωσσικό  ,λογοτεχνικό τελικά αποτέλεσμα. Αντίθετα ,εντυπωσιάζει το πώς ο λόγος , χείμαρρος , διατρέχει τους στίχους και τις στροφές , κρατώντας πάντοτε τον εσωτερικό ρυθμό που τον ορίζει και τον στηρίζει η σκέψη και το συναίσθημα .Δε χάνεται το μέτρο και η ισορροπία. Τα ποιήματα  όρθια και στιβαρά άλλα σαν ιωνικοί άλλα σα δωρικοί  κίονες αποκαλύπτουν τα εσώτερα της δημιουργού. Διάβαζα κάπου ότι τα ποιήματα είναι  τα εσώρουχα του ποιητή ,δηλαδή τα μύχια ,τα εσώψυχά του, τα απόκρυφά του. Έτσι μας  αυτοαποκαλύπτεται και η Μαρία, απολογητική, βιωματική, προδομένη αλλά και μαχητική , παραινετική , προτρεπτική ή αποτρεπτική ,μα πάντα γνήσια και αυθεντική. Σαν τα ψωμιά του Θεόφιλου ,που ‘’όλα έπρεπε να φαίνονται στη ζωγραφιά’’.

          Πήρε ,λοιπόν , για άλλη μια φορά το βασικό της ΄΄ εργαλείο΄΄ ,το περισκόπιο και άλλοτε το στρέφει στον εαυτό της ,ως ενδοσκόπιο και άλλοτε το περιστρέφει με προσοχή και σύνεση ,χωρίς εκδικητικές  παρορμήσεις ή ιδεολογικές αγκυλώσεις  στον περίγυρό της , τον στενό  μα και  τον ευρύτερο .Με χειρουργική ευαισθησία και λεπτότητα ,χωρίς να επιδιώκει τον εντυπωσιασμό  του αναγνώστη, αποκαλύπτει πάθη και παθογόνες συνήθειες ,εστιάζοντας στις αξίες στις οποίες απαρέγκλιτα  πιστεύει, στην  εθνική συνείδηση , στο χριστιανικό ήθος , στην κοινωνική δικαιοσύνη ,με την έννοια του καθαρού δικαίου , ‘’χωρίς οφθαλμαπάτες΄΄ , στην πανανθρώπινη αγάπη , ΄΄με ακούραστους ομοϊδεάτες΄΄ , στην άδολη φιλία , ΄΄ως ισόβιο επάγγελμα΄΄ , στο έρωτα , ΄΄ τον οποίο κανείς δεν απέφυγε΄΄.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

           Στη συλλογή αυτή ξεχωριστή θέση κατέχει η μνήμη.Τα περασμένα ,τα αλλοτινά  υλικά απομεινάρια  ζουν με τον τρόπο τους ,μας αποκαλύπτουν κάποια στιγμή πτυχές , στιγμές περασμένες ,που όμως σηματοδοτούν συνειδητά ή μη και τη σημερινή μας πορεία. Αθέατα γίνονται επίκαιρα ,σύγχρονα , τελικά αναγκαία ,για να μη χανόμαστε ,για να ξαναβρίσκουμε τα ζάλα μας , τα πατήματά μας. Η μνήμη της αγαπημένης φίλης της Ελευθερίας προβάλλει γεμάτη ζεστασιά , λυρισμό , αυθεντική αισθαντικότητα ,μια ΄΄ανέσπερη ΄΄ μορφή γεμάτη φως.

             Εκείνο που αντιλαμβάνεται ο κάθε αναγνώστης ,πιστεύω, είναι πως δεν υπάρχει  τίποτε στάσιμο. Κυριαρχεί  μια κινητικότητα συνεχής , αέναη είτε εξωτερική είτε ,κατά κανόνα ,εσωτερική. Το ποιητικό υποκείμενο βρίσκεται σε μια εντυπωσιακή εγρήγορση ,αυτοεπιστράτευση.Και για τον σκοπό αυτό επινοούνται κάθε  μορφής λογοτεχνικά σχήματα ( παρηχήσεις, αντιθέσεις ,προσωποποιήσεις  κλπ) έτσι που νοιώθεις κάθε στιγμή  ότι  είσαι θεατής ή ακροατής κάποιου δρώμενου. Η  ικανότητα να προκαλεί συναισθήματα με εικόνες κάθε λογής ( οπτικές , ακουστικές ,οπτικοακουστικές ,ηχητικές , ρεαλιστικές ή υπερρεαλιστικές ) πλέκουν και διαμορφώνουν  το δικό της ύφος ,γιατί τη βοηθούν να δομήσει ,να οργανώσει τον λόγο της. Οι λογοτεχνικοί πόροι χρησιμοποιούνται τόσο όσο ,αλλά και αν φαίνεται κάπου να πλεονάζουν , βρίσκονται σε απόλυτη σχέση με τη δυναμική του θέματος και τη διάθεση της δημιουργού ,γιατί αυτά τελικά τα έργα είναι και τα πιο εντυπωσιακά. Όπως εντυπωσιακές είναι και οι συναισθηματικές έντονες εναλλαγές  ,οι φωτοσκιάσεις που δίνονται και δένονται με εξαιρετική τέχνη και τεχνική.

          Η ποίηση της Μαρίας παραπέμπει και στο φως και στη λύρα του Απόλλωνα αλλά και  στη δυναμική του Ήφαιστου ,καθώς σφυρηλατεί τη γλώσσα και αυτή υπακούει στα πολύ λεπτά συναισθήματά της

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

          Πάλι θα αναφερθώ στη γλωσσομάθειά της αλλά και στη γλωσσοπλαστική της ικανότητα και ευχέρεια. Είναι ένα βασικό ατού της και το χρησιμοποιεί  είτε συνειδητά είτε  αυθόρμητα, δεν έχει σημασία .Ο αναγνώστης απλά το απολαμβάνει! Οι λέξεις ανακατεύονται , διαπλέκονται , διαλέγονται μεταξύ τους .άλλες δημοτικής άλλες καθαρεύουσας ,άλλες ντοπιολαλιάς άλλες αρχαιοπρεπείς έτσι που κάθε μια και όλες μαζί με λογική και σύνεση  ολοκληρώνουν την ποιητική σύλληψη.

                 Είμαι βέβαιος ότι ο ποιητικός οίστρος   της Μαρίας θα έχει συνέχεια.

Μας βοηθά να καταλάβουμε  και να ΄΄ καταλαβαινόμαστε   τώρα΄΄.                       

ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ
Tο stonisi.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Πανελλήνιες: Αγχος, ζαλάδες και… διαταραχές

Των ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΓΟΥΝΑΡΗ και ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΕΙΡΟΥ, μαθητών και Ανιχνευτών Μυτιλήνης*
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ

Ο Μιχαήλ Δουκάκης ήρθε από το Λος Αντζελες για τον «Επικήδειο»

Με καταγωγή από τη Θερμή, ο 34χρονος ηθοποιός άνοιξε τα φτερά του στο εξωτερικό και επέστρεψε στη Λέσβο για μία παράσταση με εύσημα, όπου αλλού την ανέβασε
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Ευρωεκλογές. Πού πάει το πράγμα;

Γράφει ο ΟΡΕΣΤΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ, οικονομολόγος
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ

Ο Γεραγώτης που παράγει βιολογικές βρώσιμες ελιές

Συνέντευξη με έναν νέο αγρότη
ΝΙΚΟΣ ΜΑΝΑΒΗΣ
ΑΧΙΝΟΣ

Πάτησε τον Αχινό, 7/5/2024

Το καυστικό σχόλιο της ημέρας
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Δεύτε Λάβετε Φως

Γράφει ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΡΛΑΣ, γιατρός
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Επαναστατικές Αλλαγές ή Εγκλωβισμένο Σύστημα; Η Πανελλήνια Εξεταστική στην Ελλάδα

Της ΜΑΡΩΣ ΑΘΗΝΙΩΤΗ*, μαθήτριας, μέλος των Ανιχνευτών Μυτιλήνης
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Ελεύθερο Πάσχα και 25η Μαρτίου στη Μικρά Ασία του 1920

Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ Συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Αθησαύριστη χρονογραφική Ανάσταση

Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ, Συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΑ ΜΠΛΟΥΖ

Ανάστα ο Θεός…

Η πρώτη Ανάσταση στον Αιβαλιώτη Ταξιάρχη σαν σήμερα πριν από έναν αιώνα
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Στη γειτονιά της Ιστορίας

Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ, Συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΑ ΜΠΛΟΥΖ

Ο μοναχικός και αστόλιστος επιτάφιος του Αιβαλιώτη Ταξιάρχη...

Μέρα που ‘ναι, ένα όνειρο, μια ιδέα, μια πρόταση, μια ευχή για το κουβούκλιο του Επιταφίου της Εκκλησίας που εκτίθεται στη σωσμένη εκκλησιά που έχει μετατραπεί σε μουσείο
ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ