Τύπος και πολιτική
Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ
Από το NEWSROOM Δημοσίευση 4/5/2019

Αρκετοί μελετητές του ελληνικού Τύπου θεωρούν ότι ένα από τα σημαντικά χαρακτηριστικά του είναι ο πολιτικός του προσανατολισμός. Κι αυτό είτε βρισκόμαστε σε δημοκρατική είτε σε δικτατορική περίοδο. Υπάρχει κι η λαϊκή προσέγγιση ότι οι εφημερίδες ανεβάζουν και κατεβάζουν υπουργούς, ενίοτε και κυβερνήσεις.
Ως παράδειγμα μπορούμε να αναφέρουμε δύο εφημερίδες των αρχών του περασμένου αιώνα· την Καθημερινή του Γεωργίου Βλάχου και το Ελεύθερον Βήμα του Δημητρίου Λαμπράκη. Η πολιτική αρθρογραφία των εφημερίδων αυτών συνδιαμόρφωσε την πολιτική αυτής της περιόδου. Διαχρονικά οι εφημερίδες υποστηρίζουν άμεσα ή έμμεσα κόμματα και πολιτικούς. Μερικές φορές δεν τηρούνται ούτε τα προσχήματα στην υποστήριξη ή στην επίκριση και συνήθως δεν αποδέχονται αυτή την πρακτική τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Τύπος της εποχής μας, ειδικά ο ηλεκτρονικός.
Όλες οι εφημερίδες υποστηρίζουν την ανεξαρτησία, την αμεροληψία και την αδέσμευτη δημοσιογραφία τους. Σε αρκετές περιπτώσεις κάποια παράγωγη λέξη από τις παραπάνω αποτελεί μέρος του τίτλου τους. Ότι δεν μπορούν οι δημοσιογράφοι να το ομολογήσουν ευθαρσώς μπορεί να γίνει θέμα σε χρονογράφημα. Οι βουλευτικές εκλογές του 1915 ήταν οι πρώτες στις οποίες συμμετείχε η Λέσβος μετά την απελευθέρωσή της. Αταυτοποίητος χρονογράφος γνωστοποιεί ότι προτίθεται να εκδώσει την εφημερίδα Αστρολάβος. Πληροφορεί τους αναγνώστες και υποψηφίους βουλευτές: «Απεφάσισα να ιδρύσω κι εγώ, επ’ ευκαιρία των βουλευτικών εκλογών και εφ’ όσον θα διήρκουν αύται εφημερίδα προς υποστήριξιν ή καταχώνιασμα των υποψηφίων». Ως γνωστόν, με ευθυμολογικό λόγο, στο χρονογράφημα μπορούν να ειπωθούν όσα θα ξένιζαν αν γραφόταν σε κείμενο θέσης και άποψης. Έτσι ο υποψήφιος εκδότης δηλώνει ότι θα προβεί στην έκδοση, έτσι ώστε, «Πρώτον να καταμετρώ τας αποστάσεις μεταξύ των υποψηφίων και δεύτερον και κυριότερον να τσιμπώ κάτι όχι διά να τους επαινώ αλλά διά να μην τους βρίζω». Και συνεχίζει με λίγο εκβιαστική άποψη προς τους υποψηφίους, «Τους διαβεβαίωσα μόνον αποχωριζόμενος αυτών ότι κανείς των δεν θα βγει βουλευτής αν δεν βοηθήσει εις την έκδοσιν του Αστρολάβου μου». Και για όσους συνεχίζουν να μην αντιλαμβάνονται ότι η εφημερίδα του έχει δύναμη να επιβάλλει πρόσωπα και πολιτικές στις επερχόμενες εκλογές τους διαβεβαιώνει ως κατακλείδα στο χρονογράφημά του: «Τους το πληροφορώ με την βεβαιότητα ότι αύριον θα έλθουν μόνοι των να μου παράσχουν το απαιτούμενον χρήμα διά την έκδοσιν του Αστρολάβου, ο οποίος υπέρποτε τότε θα δικαιολογήσει το όνομά του, συλλαμβάνων αυτά τα άστρα, τους υποψηφίους, οσονδήποτε υψηλά και αν μετεωρίζονται περιφρονούντες ένα δημοσιογράφον όπως εγώ».
Μπορεί τα παραπάνω να έγιναν αρχειακό υλικό, όμως σε πολλές άλλες περιπτώσεις τα γραφόμενα είναι πραγματικότητα· με διαπλοκή του Τύπου και της πολιτικής.
Ο Αριστείδης Καλάργαλης είναι συγγραφέας, δρ. Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας