Ένας χρόνος αντιμέτωποι με έναν αόρατο εχθρό, ένας χρόνος κλεισμένοι στο σπίτι. Έχουμε στερηθεί πολλά πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα στην ζωή μας. Αλλά κυρίως έχουμε στερηθεί την εκπαίδευσή μας.

Σε κρίσιμες καταστάσεις απαιτούνται κρίσιμα μέτρα. Δεκτό και μάλιστα απολύτως. Δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να έχουμε μια κανονική ζωή καθώς μια πανδημία που προσβάλλει καθημερινά χιλιάδες συνανθρώπους μας και στερεί την ζωή από τους αγαπημένους μας κάθε άλλο παρά φυσιολογική την λες. Ιατροί, νοσηλευτές και νοσοκόμοι δίνουν μια μάχη καθημερινά για το βέλτιστο. Αντιστέκονται σε αυτόν τον αόρατο εχθρό.

Έχουν χαρακτηριστεί δικαίως ως ήρωες. Αυτό όμως συμβαίνει τώρα. Τι θα γίνει όμως στο μέλλον;. Τα πάντα στην φύση εξελίσσονται. Κάθε οργανισμός μεταβάλλεται με τον χρόνο. Δεν είναι απίθανο στο μέλλον να ξαναβιώσουμε μια τέτοια εμπειρία καθώς θα έχουν δημιουργηθεί νέοι μεταλλαγμένοι μικροοργανισμοί επειδή... είναι στην φύση τους. Τότε όμως θα υπάρχουν ήρωες;

 Οι ιατρικές σχολές, όπως και όλες οι υπόλοιπες σχολές, έχουν παραμείνει κλειστές στο διάστημα της πανδημίας παρόλο που οι υπόλοιποι φορείς της εκπαίδευσης έχουν λειτουργήσει κανονικά. Οι διαλέξεις γίνονται εξ ολοκλήρου εξ αποστάσεως όπως και τα εργαστήρια και η εξέταση.

Όλοι οι φοιτητές στερούνται την οπτική επαφή με τον καθηγητή, την συνομιλία μαζί του πρόσωπο με πρόσωπο. Απλά στέκονται σε μια οθόνη και ακούνε.

Απλά δέχονται εναν όγκο πληροφοριών. Στα εργαστήρια υπάρχει πιο σοβαρό πρόβλημα. Εκεί θεωρητικά ο φοιτητής εξασκεί τις γνώσεις του στην πράξη εμπεδώνοντας τες περισσότερο. Τώρα όμως που είναι η πράξη;

Τα εργαστήρια στις ιατρικές σχολές γίνονται επί των πλείστων με φωτογραφίες. Όμως οι φωτογραφίες δεν θα νοσήσουν στο μέλλον ούτε θα τραυματιστούν. Πως θα μπορέσουν οι φοιτητές ιατρικής ως γιατροί να θεραπεύσουν ασθενείς όταν έχουν δισδιάστατη άποψη για το ανθρώπινο σώμα αντί για τρισδιάστατη;.

Πως θα νοιώσουν τα αισθήματα των ασθενών τους όταν είναι μακριά από αυτούς κατά την εκπαίδευσή τους; Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση μάλλον δεν θα κάνουν τίποτα από όλα αυτά. Ήρωας δεν γεννιέσαι αλλά γίνεσαι αποκτώντας την κατάλληλη εκπαίδευση.

Με αφορμή λοιπόν τα παραπάνω, με μια πρωτοβουλία της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Ιωαννίνων, πραγματοποιήθηκε η συγγραφή μιας επιστολής προς το υπουργείο παιδείας από όλα τα μέλη των επιτροπών όλων των ιατρικών σχολών της Ελλάδας. Στην επιστολή αυτή προτείνονται υλοποιήσιμα μέτρα πρόληψης και προστασίας με σκοπό την επιστροφή των φοιτητών ιατρικής στα πανεπιστήμιο. Για να μην πάει όμως ο αγώνας μας αυτός χαμένος σας παρακαλούμε για την υποστήριξή σας.

Σας παραθέτω από κάτω την επιστολή που συγγράψαμε.

*Ο Παναγιώτης Νανόπουλος είναι Μυτιληνιός, στο δεύτερο έτος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης

Η Επιστολή:

«Αξιότιμοι κύριοι, Αξιότιμες κυρίες,

Σημειώνουμε έναν χρόνο με κλειστά πανεπιστήμια. Καθημερινά παρατηρούμε την ανεπάρκεια της τηλεκπαίδευσης και τον αντίκτυπο της έλλειψης εργαστηρίων. Ενώ στην αρχή της πανδημίας ο ιός ήταν ένας «άγνωστος εχθρός», πλέον έχει κατανοηθεί η φύση του και έχουν εφαρμοστεί μέτρα για την πρόληψη της διασποράς και την προστασία των πολιτών. Λαμβάνοντας υπόψιν τα δεδομένα αυτά και σεβόμενοι την δημόσια υγεία, θεωρούμε απαραίτητη την συγκρότηση πλάνου για να δρομολογηθεί η επιστροφή μας στα εργαστήρια και έτσι να διασφαλιστεί η πληρότητα των γνώσεών μας.

Η λύση της τηλεκπαίδευσης, αν και μονόδρομος όταν αρχικά εφαρμόστηκε, αποδεικνύεται πλέον ανεπαρκής, ιδίως στην μετάδοση πρακτικών γνώσεων και δεξιοτήτων που προϋποθέτουν την διεξαγωγή των εργαστηρίων με φυσική παρουσία. Για τον σκοπό αυτό, πέρα από τα συμβατικά μέτρα προστασίας (μάσκες, αντισηπτικά, τήρηση αποστάσεων), κρίνουμε απαραίτητη τη διάθεση rapid test, self test και τη δρομολόγηση των εμβολιασμών των φοιτητών στις σχολές υγείας, με προτεραιότητα βέβαια στα κλινικά έτη. Σας προτρέπουμε σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς να μεριμνήσετε ώστε να πληθύνουν τα δρομολόγια των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, στις πόλεις όπου κρίνεται απαραίτητο και είναι εφικτό.

Με στόχο την περαιτέρω μείωση του συνωστισμού, προτείνουμε την εφαρμογή του υβριδικού μοντέλου (διαδικτυακά και δια ζώσης ταυτόχρονα), το οποίο εφαρμόστηκε με επιτυχία σε προκλινικά έτη πολλών σχολών (π.χ. Ιατρική Αθηνών και Κρήτης) στην αρχή του χειμερινού εξαμήνου 2020-2021. Ιδιαίτερα αισιόδοξες είναι οι πιλοτικές δράσεις δια ζώσης διδασκαλίας που πραγματοποιούνται δοκιμαστικά και με ασφάλεια το τελευταίο διάστημα σε πολλά Πανεπιστήμια πανελλαδικά (π.χ. ΕΚΠΑ, Πάντειος, ΑΠΘ). Τα παραπάνω αποδεικνύουν πως η ασφαλής επιστροφή στα εργαστήρια των σχολών μας είναι εφικτή. Στήριξη στον αγώνα διεκδίκησης της επιστροφής μας στις εργαστηριακές ασκήσεις συναντάμε και από τους καθηγητές μας, καθώς αναγνωρίζουν την σημασία των εργαστηρίων στην πολυεπίπεδη εκπαίδευσή μας, όπως ανακοίνωσε και η Σύγκλητος του ΕΚΠΑ στην πρόσφατη συνεδρίασή της (30/3/2021).

Με την υβριδική πραγματοποίηση των τρεχόντων εργαστηρίων και δεδομένης της βαρύτητας αυτών που δεν πραγματοποιήθηκαν στα προηγούμενα εξάμηνα, με την κατάλληλη οργάνωση από κάθε πανεπιστημιακή αρχή, ανοίγει ο δρόμος για την διεξαγωγή τους σε συμπτυγμένη και επαναληπτική μορφή. Θυμόμαστε ότι οι δυσκολίες της εξ αποστάσεως διδασκαλίας ενισχύθηκαν από τη μη έγκαιρη παράδοση των συγγραμμάτων (δεδομένης μάλιστα της αδυναμίας πρόσβασης στις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες). Ως εκ τούτου, αιτούμαστε την ταχύτερη παράδοση των συγγραμμάτων του τρέχοντος εξαμήνου καθώς και τη δυνατότητα παραλαβής τους από κοντινά βιβλιοπωλεία, όπου αυτή είναι εφικτή.

Εμπιστευόμενοι την κρίση των εμπειρογνωμόνων και της επιστημονικής κοινότητας, παραθέτουμε τους παραπάνω προβληματισμούς μας και

αιτούμαστε την κατάρτιση σχεδίου που θα αναγνωρίζει την αναγκαιότητα της δια ζώσης διδασκαλίας στα προκλινικά μαθήματα, ώστε να μην αναβάλλεται επ’ αόριστον η εκπαίδευσή μας.

 Με εκτίμηση,

Οι φοιτητές του 2ου έτους των Ιατρικών Σχολών Ελλάδας»