× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

H ελαιοκομία στην εποχή της κλιματικής κρίσης

Αναδιάρθρωση καλλιεργειών, μεταφορά καλλιεργειών, φύτευση ποικιλιών κατάλληλων για ξηροθερμικές συνθήκες είναι ορισμένες από τις λύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης που προωθούνται στον τομέα της ελαιοκομίας

Από το NEWSROOM Δημοσίευση 27/6/2024

H ελαιοκομία στην εποχή της κλιματικής κρίσης
' χρόνος ανάγνωσης

Βελτίωση της άρδευσης, επιλογή νέων ποικιλιών, μεταφορά των καλλιεργειών... Αντιμέτωποι με την άνοδο της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, που πλήττει τις σοδειές και ανεβάζει αλματωδώς τις τιμές, οι επαγγελματίες του ελαιολάδου διπλασιάζουν τις προσπάθειες για να βρουν λύσεις, από κοινού με τον κόσμο της επιστήμης.

«Η κλιματική αλλαγή είναι ήδη μια πραγματικότητα, πρέπει να προσαρμοσθούμε», τόνισε χθες, Τετάρτη, ο Χάιμε Λίγιο, εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Συμβουλίου Ελιάς (COI), με την ευκαιρία του πρώτου Παγκόσμιου Συνεδρίου για το ελαιόλαδο, που ολοκληρώνεται σήμερα 27 Ιουνίου στη Μαδρίτη με 300 συμμετέχοντες.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Πρόκειται για μια «πραγματικότητα» οδυνηρή για το σύνολο του τομέα, ο οποίος βρίσκεται εδώ και δύο χρόνια αντιμέτωπος με μια πρωτοφανούς έκτασης μείωση της παραγωγής, με φόντο κύματα καύσωνα και ακραία ξηρασία στις κύριες χώρες παραγωγούς, όπως η Ισπανία, η Ελλάδα ή η Ιταλία.

Η παγκόσμια παραγωγή μειώθηκε έτσι, σύμφωνα με το COI, από τα 3,42 εκατομμύρια τόνους το 2021 - 2022, στα 2,57 εκατομμύρια τόνους το 2022-2023, κατέγραψε δηλαδή πτώση περίπου κατά ένα τέταρτο. Και με βάση τα στοιχεία που ανακοινώνονται από τα 37 κράτη μέλη του οργανισμού, η παραγωγή αναμένεται να μειωθεί και πάλι το 2023-2024 στους 2,41 εκατ. τόνους.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η κατάσταση αυτή έχει προκαλέσει μεγάλη αύξηση των τιμών από 50% ως 70%, ανάλογα με την ποικιλία στη διάρκεια της χρονιάς που πέρασε. Στην Ισπανία, η οποία παρέχει τη μισή από τη συνολική παγκόσμια ποσότητα ελαιολάδου, οι τιμές έχουν μάλιστα τριπλασιασθεί σε σύγκριση με τις αρχές του 2021, προς μεγάλη απογοήτευση των καταναλωτών.

«Η ένταση στις αγορές και η αύξηση των τιμών αποτέλεσαν ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο «στρες τεστ» για τον τομέα μας. Ποτέ στο παρελθόν δεν είχαμε δει κάτι τέτοιο», διαβεβαίωσε ο Πέδρο Μπαράτο, πρόεδρος του Διεπαγγελματικού Οργανισμού του Ισπανικού Ελαιολάδου.

«Οφείλουμε να προετοιμασθούμε για όλο και πιο περίπλοκα σενάρια για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση», συνέχισε συγκρίνοντας την κατάσταση που βιώνουν οι ελαιοκαλλιεργητές με τις «αναταράξεις» που πέρασε ο τραπεζικός τομέας στη διάρκεια της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Εκ των πραγμάτων, οι προοπτικές δεν είναι καθόλου ευχάριστες.

Σήμερα, περισσότερο από το 90% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου προέρχεται από τη λεκάνη της Μεσογείου. Όμως, σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για την Κλιματική Αλλαγή (GIEC), η περιφέρεια αυτή -η οποία περιγράφεται ως «θερμό σημείο» της κλιματικής αλλαγής- θερμαίνεται κατά 20% ταχύτερα από το μέσο όρο.

Είναι μια κατάσταση που θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να πλήξει την παγκόσμια παραγωγή. «Αντιμετωπίζουμε μια ευαίσθητη κατάσταση», εξαιτίας της οποίας πρέπει «να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο χειριζόμαστε τα δένδρα και τα εδάφη», συνοψίζει ο Γιώργος Κουμπούρης, ερευνητής στο ελληνικό Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Η ελιά είναι ένα από τα φυτά που έχουν προσαρμοστεί καλύτερα στο ξηρό κλίμα. Όμως, σε περίπτωση ακραίας ξηρασίας, ενεργοποιεί μηχανισμούς για να προστατευθεί και δεν παράγει πλεόν τίποτα. Για να έχει ελιές, χρειάζεται μια ελάχιστη ποσότητα νερού», επιμένει από την πλευρά του ο Χάιμε Λίγιο.

Ανάμεσα στις λύσεις που προωθούνται στη Μαδρίτη περιλαμβάνεται η γενετική έρευνα: εδώ και χρόνια, εκατοντάδες ποικιλίες ελαιοδένδρων έχουν δοκιμασθεί για να εντοπισθούν τα είδη που είναι πιο καλά προσαρμοσμένα στην κλιματική αλλαγή, κυρίως ανάλογα με το πότε ανθίζουν.

Ο στόχος είναι να βρεθούν «ποικιλίες που έχουν ανάγκη λιγότερες ώρες ψύχους το χειμώνα και ανθίστανται καλύτερα στο στρες που προκαλείται από την έλλειψη νερού ορισμένες στιγμές- κλειδιά» του χρόνου, όπως την άνοιξη, συνοψίζει ο Χουάν Αντόνιο Πόλο, υπεύθυνος στο COI για τεχνολογικά ζητήματα.

Ο άλλος μεγάλος άξονας των ερευνών των επιστημόνων αφορά την άρδευση, την οποία ο τομέας επιθυμεί να αναπτύξει αποθηκεύοντας νερό της βροχής, ανακυκλώνοντας χρησιμοποιημένα ύδατα ή αφαλατώνοντας το θαλασσινό νερό, ενώ παράλληλα θα βελτιώσει την «αποδοτικότητά» της.

Αυτό σημαίνει εγκατάλειψη της «επιφανειακής άρδευσης» και γενίκευση των «συστημάτων σταγόνας», που κατευθύνουν το νερό «απ' ευθείας στις ρίζες των δένδρων» και επιτρέπουν να αποφεύγεται η σπατάλη, επιμένει ο Κώστας Χαρτζουλάκης του ελληνικού Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου.

Για την προσαρμογή στα νέα κλιματικά δεδομένα, εξετάζεται και μια τρίτη, πιο ριζοσπαστική λύση: να εγκαταλειφθεί η παραγωγή σε ορισμένα εδάφη, τα οποία μπορεί να μην είναι πια κατάλληλα επειδή θα έχουν γίνει υπερβολικά ερημικά, και να αναπτυχθεί σε άλλα.

Το φαινόμενο αυτό «έχει ήδη αρχίσει», αν και σε μικρή κλίμακα, με την εμφάνιση «νέων φυτειών» σε περιφέρειες που ήταν μέχρι τώρα ξένες στην καλλιέργεια της ελιάς, διευκρινίζει ο Χάιμε Λίγιο, ο οποίος δηλώνει «αισιόδοξος» για το μέλλον, παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας.

«Χάρη στη διεθνή συνεργασία, λίγο-λίγο θα βρούμε τις λύσεις», υπόσχεται.

[ΠΗΓΗ]
ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΧΩΡΙΑ

Η Περιφέρεια αναμένει την Κοινότητα Μανταμάδου για την δεντροφύτευση

Με επιστολή του ο Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης διαβεβαιώνει ότι τηρήθηκαν οι διαδικασίες και δεσμεύεται για διπλάσια δέντρα, με την Κοινότητα Μανταμάδου να αναλαμβάνει τον ρόλο της στην υπόδειξη των θέσεων
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΣΥΡΙΖΑ: «Η Λέσβος δεν θα γίνει νησί‑φυλακή»

Πυρά από την Νομαρχιακή Επιτροπή Λέσβου του κόμματος προς τον υπουργό Μετανάστευσης Θάνο Πλεύρη αλλά και τους βουλευτές της Ν.Δ. Χαράλαμπο Αθανασίου και του ΠΑΣΟΚ Παναγιώτη Παρασκευαΐδη
ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Σύλληψη για ρίψη βεγγαλικών στη Μυτιλήνη

Ιδιοκτήτης καταστήματος αναψυχής κατέληξε στο κρατητήριο λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Πέμπτης 21 Αυγούστου.
ΑΓΟΡΑ

Δέσμη μέτρων για τη νησιωτική επιχειρηματικότητα από το Επιμελητήριο Λέσβου

Φορολογικές ελαφρύνσεις, ειδικά ταμεία, αναπτυξιακά κίνητρα και ενίσχυση του Μεταφορικού Ισοδύναμου στο επίκεντρο
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο ΣΥΡΙΖΑ‑ΠΣ Λέσβου αποχαιρετά τον Γρηγόρη Καράγιαννη

«Η μνήμη του Γρηγόρη Καραγιάννη θα συνεχίσει να φωτίζει τον δρόμο όσων πιστεύουν στις αξίες της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης και της ανθρωπιάς»
ΧΩΡΙΑ

«Κιτς τερατούργημα στο Πέραμα αλλοιώνει τον δημόσιο χώρο»

Ο γιατρός και ιστοριοδίφης – συγγραφέας Μάκης Αξιώτηςκαταγγέλλει την τοποθέτηση ενός «ροζ βιομηχανικού καταλοίπου» στην πλατεία του Περάματος, κάνοντας λόγο για προσβολή της αισθητικής ισορροπίας και παραβίαση των διαδικασιών που διέπουν τον δημόσιο χώρο
ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Κοινό «όχι» στη Βάστρια αλλά με διαφορετικές οπτικές και αντιφάσεις

Περιφέρεια, Δήμοι και βουλευτές διακήρυξαν την αντίθεσή τους στην υπερδομή αλλά μένει να αποδειχθεί αν οι πράξεις τους θα συμβαδίσουν με τα λόγια!
ΘΡΑΣΟΣ ΑΒΡΑΑΜ
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

Τη Δευτέρα απολογείται ο 57χρονος για τον εμπρησμό στη Δυτική Λέσβο

Ζήτησε προθεσμία το πρωί της Παρασκευής από την ανακρίτρια
ΔΡΑΣΕΙΣ

Βράβευση επιτυχόντων του Πολιχνίτου

Ο Σύλλογος Πολιχνιατών Αθήνας τίμησε για 4η χρονιά τα παιδιά που εισήχθησαν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
ΧΩΡΙΑ

Ντοκιμαντέρ ξυλοναυπηγικής παράδοσης του Πλωμαρίου

Πρώτη προβολή την Πέμπτη 28 Αυγούστου
ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Η κυβέρνηση στήνει Βάστρια, η Λέσβος απαντά με ομοφωνία;

Κάλεσμα Περιφερειάρχη σε κοινό μέτωπο – Σφοδρή κριτική για τη σιωπή και τις «διπλές γλώσσες» τοπικών παραγόντων
ΧΩΡΙΑ

Θάνατος 73χρονου στον Γαβαθά

Χωρίς τις αισθήσεις του ανασύρθηκε από τη θάλασσα