Το περασμένο Σάββατο συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από τον θάνατο του Μάνου Χατζιδάκη. Τον άλλο μήνα συμπληρώνονται 50 χρόνια από τη μεταπολίτευση. Ας θυμηθούμε μερικές απόψεις του Χατζιδάκι από το κείμενό του “Για την 13η επέτειο αποκαταστάσεως της Δημοκρατίας”. Πρόκειται για ομιλία που πραγματοποίησε στη συναυλία που έγινε στις 23 Ιουλίου 1987 στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Δημοσιεύθηκε στις 31 Ιουλίου 1987 στο περιοδικό ¨Αντί”: 

“Όμως, οφείλουμε να ομολογήσουμε όσο κι αν δεν μας είναι αρεστό, πως η πτώση της Χούντας δεν υπήρξεν μόνο έργο μιας καθολικής λαϊκής αντίστασης. Διότι βλέπετε όλες οι μεταπολεμικές μας κυβερνήσεις δεν φρόντισαν να κατασκευάσουν ελεύθερους Έλληνες πολίτες, ώστε η Χούντα, η κάθε Χούντα, να μη μπορεί να σταθεί ούτε λίγες ώρες. Το έθνος αντιπροσωπεύτηκε μεταπολεμικά από τα φαντάσματά του.

Από τα Μακρονήσια, τις Ασφάλειες, τις παρακρατικές οργανώσεις και κάθε λογής άθλια γεννήματα χωροφυλάκων και αρρωστημένων σαδιστών, που μόνο κατάλληλοι δεν ήσαν για να κατασκευάσουν ελεύθερους πολίτες. Η πτώση της Χούντας υπήρξεν αποτέλεσμα συγκυριών και μιας αγιάτρευτης ως τη στιγμή εθνικής καταστροφής — της τουρκικής κατοχής στην Κύπρο.[...]

Η σημερινή 13η επέτειος «ημέρα τής Δημοκρατίας» —όπως την αποκαλούμε— οφείλει να μας κινητοποιήσει ενεργά για τις βασικές έννοιες της Δημοκρατίας, πέρα από τους επίσημους και ημιεπίσημους εορτασμούς. Αν βέβαια θέλουμε η λέξη να διατηρήσει και να επαυξήσει το περιεχόμενό της, για να μην κληθούμε κάποτε να γιορτάζουμε επετείους χωρίς ουσία και χωρίς αντίκρισμα. Πριν χάσει η λέξη «δημοκρατία» το νόημά της, όπως τόσες άλλες σύγχρονες ελληνικές λέξεις.

Και πρώτον. Το κράτος να εγκαταλείψει την αυταρχικότητά του, για να γίνει πολιτεία, άξια και κατάλληλη για την διεκπεραίωση των προβλημάτων του κάθε πολίτη. Να αποκτήσει ανθρώπινη υπόσταση και να περιορίσει την εξουσία στα όρια τα ανεκτά και τα απολύτως ελεγχόμενα.

Δεύτερον. Ό πολίτης να αποκτήσει συνείδηση των δικαιωμάτων του. Για τις υποχρεώσεις του, συνεχώς του παρέχονται υπενθυμίσεις μετά φορτικότητας. Αλλά και οι υποχρεώσεις του να βασίζονται στο σεβασμό των συνανθρώπων και συμπολιτών του κι όχι σε μια αδιάκοπη υποχρεωτική προσφορά υπηρεσιών, και παροχών προς μια ανεξέλεγκτη κατ’ ουσίαν ομάδα ηγετών —συνηθίσαμε να την αποκαλούμε «κυβέρνηση»— έστω και με δημοκρατικές διαδικασίες εκλεγμένη.

Τρίτον. Ο πολίτης να επιβάλλει στις διεκπεραιωτικές αρχές τον απόλυτο σεβασμό ,τής προσωπικότητάς του κι όχι νά είναι έρμαιο βασανισμών και κακοποιήσεων, εις το όνομα του έθνους και των προβλημάτων αυτού. Να το βράσουμε το έθνος που μας καθιστά μέσω των μισητών οργάνων του ανυπόληπτα ζωύφια, καλύπτοντας έτσι την ανικανότητά του να ανταποκριθεί με περίσκεψη και χωρίς συμπλέγματα στις υποχρεώσεις του.

Τέταρτον. Να θεωρηθεί ιερή η έννοια και η παρουσία της νεότητας από όλους, κι όχι να ευνουχίζεται με κάθε μέσον ανενδοίαστα για την υποταγή της στο κράτος ή στα κόμματα. Η εκπαίδευσή της να βασίζεται στην Παιδεία κι όχι στην πληροφόρηση ή στη δήθεν στρατιωτική εκπαίδευση από αγροίκους και συμπλεγματικούς εκπαιδευτές. Να σταματήσει η αστυνομική κηδεμονία και η δήθεν προστασία των πολιτών από «αντικοινωνικά» στοιχεία. Ο αληθινός νέος σήμερα αποκαλείται «αναρχικός» με την ίδια ασυνειδησία που κάποτε αποκαλείτο «αριστερός».

Πέμπτον. Οι ιδεολογίες και τα κόμματα απέδειξαν πως δεν είναι πλέον ειλικρινείς φορείς Δημοκρατίας, τουλάχιστον στις περισσότερες περιπτώσεις. Γι' αυτό να εγκαταλείψουν την επιμονή τους να υποτάσσουν τον πολίτη με κάθε μέσον στις επιδιώξεις τους και στις προοπτικές τους.

Και νομιμότης, δεν είναι δυνατόν να νοείται η με κάθε τρόπο ένταξή μας στις υπάρχουσες πολιτικές παρατάξεις. Πας μη ενταγμένος ανεξέλεγκτος άρα ύποπτος αναρχικός και τέλος, καταδιωκόμενος. Αυτή είναι ιδεολογία των ΜΑΤ κι όχι ενός ελεύθερου πολίτη. Οφείλουμε να καταστρέψουμε τέτοιους «εθνικούς» συλλογισμούς, που χρόνια τώρα ροκανίζουν το Δημοκρατικό μας πολίτευμα και εκμηδενίζουν κάθε φορά με διάφορες αφορμές τη μόνη ιερή και ζωντανή ύλη του τόπου μας, τη Νεότητα. [...]

Επιτέλους, Δημοκρατία δεν μπορεί να είναι ο Φαρισαϊσμός.

Τέλος, όλα αυτά κι άλλα τόσα, κατοχυρωμένα στο Σύνταγμα με σαφείς κι όχι αμφιλεγόμενες διατάξεις. Κι όλοι να ορκιστούμε πίστη στο Σύνταγμα αυτό. Και η 3η Σεπτεμβρίου, ημέρα του πρώτου μας Συντάγματος, να γίνει η πρώτη και η μεγαλύτερη εθνική μας γιορτή, με πολυήμερες διδασκαλίες, στα σχολεία, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων μας προς Αυτό.

Προς τα εκεί οφείλουν να στρέψουν οι νέοι πολιτικοί μας τις επιδιώξεις τους, και μόνο έτσι θα έχουν υψηλούς εθνικούς και σύγχρονους στόχους.

Κι όλα αυτά, για να μπορέσουμε να αντικρίσουμε το μέλλον με αισιοδοξία και η έννοια της Δημοκρατίας να γίνει πανίσχυρη και ολοζώντανη στη χώρα μας, χωρίς να χρειαζόμαστε επετείους για την αποκατάστασή της, όπως σήμερα.”

Αν θέλουμε να διαβάσουμε κάποια επιπλέον κείμενα του Χατζιδάκι υπάρχει το βιβλίο του “Ο καθρέπτης και το μαχαίρι”. Επίσης να σκεφτούμε ότι μετά το 1981 απομακρύνθηκε από τη διεύθυνση του Τρίτου Προγράμματος της ΕΡΤ κι ούτε η τότε υπουργός Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη δεν μπόρεσε να αποτρέψει την απομάκρυνσή του από τη θέση αυτή.