Εξετάσεις, θέματα και ισότητα
Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ
Δημοσίευση 30/5/2023
Πριν τριάντα χρόνια δίδασκα στο 1ο και στο 2ο Τεχνικό Λύκειο της Μυτιλήνης το μάθημα ''Στοιχεία ηλεκτρισμού''. Τέτοιες μέρες στις εξετάσεις έβαζα διαφορετικά θέματα για το κάθε σχολείο. Γιατί ήταν διαφορετικοί οι μαθητές, έστω κι αν ήταν η Α΄ τάξη του Λυκείου κι η βαθμολογία δεν υπολογιζόταν, δεν συνέβαλε σε κάτι, όπως στην Γ΄ τάξη. Πώς γίνεται σε ολόκληρη την Ελλάδα να αντλούνται θέματα από την ίδια Τράπεζα Θεμάτων. Αν ξεπεράσουμε τον όρο τράπεζα, που παραπέμπει σε κάτι άλλο, θα πρέπει να προβληματιστούμε για τη δημιουργία, την πρακτική της, το όφελος κι άλλα. Πώς είναι δυνατό οι μαθητές του Αγίου Ευστρατίου, των Ψαρών, των Φούρνων, άλλων απομακρυσμένων Λυκείων της χώρας να εξετάζονται σε θέματα που θα προκύψουν με κλήρωση; Από το ίδιο ''αποθετήριο'' θεμάτων προκύπτουν και τα θέματα για ένα Λύκειο της Μυτιλήνης, της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης αλλά και της οποιαδήποτε περιοχής. Δηλαδή τα θέματα μπορεί να τύχουν σε οποιοδήποτε σχολείο της Ελλάδας.
Κάθε σχολείο έχει τους δικούς καθηγητές, διαφορετικούς μαθητές, με τελείως ξεχωριστές συνθήκες λειτουργίας. Υπάρχουν ακόμα πάρα πολλά αντικειμενικά και υποκειμενικά ζητήματα που χαρακτηρίζουν το κάθε σχολειό. Ο καθηγητής γνωρίζει τις συνθήκες που υπάρχουν στο σχολειό που διδάσκει, τους μαθητές, τις δυνατότητές τους, το μαθητικό δυναμικό όπως λέγεται. Ακόμα και τις ιδιαιτερότητες που δημιουργούνται τις τελευταίες μέρες των εξετάσεων, ίσως και την τελευταία στιγμή. Για αυτό συνεργάζονται οι εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων και ''βάζουν'' από κοινού τα θέματα, λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω κι ότι άλλο γνωρίζουν απ' το σχολείο.
Αυτά δεν υπονοούν εύκολα ή δύσκολα θέματα, διαφορετική αντιμετώπιση. Κι ούτε η ισοπεδωτική άντληση θεμάτων από τον ίδιο χώρο, την ονομαζόμενη Τράπεζα Θεμάτων, θα φέρει την ισότητα στην εκπαίδευση. Οι παραμεθόριες νησιωτικές περιοχές, οι αντίστοιχες δυσπρόσιτες της στεριανής χώρας μπορούν να ενισχυθούν, να υποστηριχθούν με άλλους τρόπους και μεθόδους.
Χρειάζεται και στην εκπαίδευση, όπως και στην παροχή υγείας το αντίστοιχο υποστηρικτικό Νησιωτικό Ισοδύναμο. Πώς τα πολύ μικρά νησιά έχουν διαφορετική φορολογική αντιμετώπιση, έτσι μπορεί να γίνει στην εκπαίδευση και στην υγεία.
Κι ήρθε η χθεσινή και σημερινή κατάρρευση της Τράπεζας Θεμάτων, με ακύρωση εξετάσεων, καθυστερήσεις, προβλήματα να ταλαιπωρήσουν τους μαθητές των Λυκείων όλης της χώρας και να θέσει ερωτήματα. Πώς γίνεται, για τη αναγκαιότητά της, πόσο συμβάλει και βοηθά όλους μαθητές, κατά πόσο είναι απαραίτητη. Και το σημαντικότερο: τι θέλουμε, γιατί γίνονται οι εξετάσεις. Δεν εννοώ την κατάργησή τους, την ευκολία ή διευκόλυνση αλλά την ουσία της διαδικασίας. Μετά την ολοκλήρωση της πολύμηνης εκπαιδευτικής διαδικασίας τι μετριέται με την ολιγόωρη εξέταση. Μήπως μπορεί, πρέπει να βρεθεί κάποιος άλλος συνδυαστικός τρόπος και μέθοδος τσεκαρίσματος κι ελέγχου; Κάποτε πρέπει να πάμε παρακάτω, εκπαιδευτικά, επιστημονικά και παιδαγωγικά. Μήπως φταίμε όλοι, εκπαιδευτικοί, γονείς, όσοι χαράζουν εκπαιδευτική πολιτική γιατί δεν μαθαίνουν όλοι οι μαθητές;
Για τις εξετάσεις γράφει ο Κουντουράς: ''Στο Διδασκαλείο τις περιφρονούσαμε, τις κάναμε διαφορετικά. Τις αντικαταστήσαμε με εργασίες. Ανάγκη ν' αλλάξει το σύστημα''. Για αυτές τις απόψεις και άλλες πιο ρηξικέλευθες διώχτηκε ο μεγάλος παιδαγωγός. Τα ερωτήματα συνεχίζουν, ένα αιώνα μετά, να υπάρχουν.
Σημείωση: Είδα, ως είδηση, ανακοίνωση ότι οι μαθητές που θα μετακινηθούν από την έδρα του Λυκείου σε άλλο εξεταστικό κέντρο, για να λάβουν μέρες στις πανελλαδικές εξετάσεις θα λάβουν αποζημίωση 350 ευρώ. Κι εννοούσαν ότι αυτό γίνεται τώρα, φέτος. Μια υπενθύμιση, ενημέρωση. Αυτό συμβαίνει από παλιά. Επίσης με νόμο του 2017 συμπεριλήφθηκαν για πρώτη φορά και οι μαθητές των ΕΠΑΛ.