× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Προς όσους βεβήλωσαν την προτομή του στη Μυτιλήνη

Μιχάλης Μυρογιάννης, ετών 20! Το χρονικό της εν ψυχρώ δολοφονίας με ευθεία βολή στο κεφάλι από τον χουντικό Ταγματάρχη Ντερτιλή στη συμβολή των οδών Πατησίων και Στουρνάρη στο Πολυτεχνείο.

Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Δημοσίευση 14/11/2021

Προς όσους βεβήλωσαν την προτομή του στη Μυτιλήνη
' χρόνος ανάγνωσης

Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου συνεχίστηκαν και μετά τη 17η Νοεμβρίου του 1973 με οδομαχίες, επεισόδια και συλλήψεις τόσο στο Πολυτεχνείο όσο και στους γύρω δρόμους. Ένα από τα θύματα των γεγονότων αυτών ήταν και ο 20χρονος ηλεκτρολόγος από τη Μυτιλήνη, Μιχάλης Μυρογιάννης.

To μεσημέρι της 18ης Νοέμβρη 1973, ο Ταγματάρχης Νίκος Ντερτιλής βρίσκεται με το υπηρεσιακό τζιπ έξω από την κατεστραμμένη πύλη του Πολυτεχνείου. Απέναντι, Πατησίων και Στουρνάρη, οι αστυφύλακες χτυπούν ένα νεαρό, που προς στιγμή τους ξεφεύγει.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο Ντερτιλής μόλις είδε τον νεαρό να ξεφεύγει βγάζει από το μπουφάν το περίστροφο και πυροβολεί σε ευθεία βολή εν ψυχρώ στο κεφάλι. Αμέσως μετά σαν να μην έτρεξε τίποτα μπήκε στο αυτοκίνητο όπου τον περίμενε ο οδηγός του και του είπε χτυπώντας τον στην πλάτη: «Με παραδέχεσαι ρε; 45 χρονών άνθρωπος και με τη μία τον πέτυχα στο κεφάλι». Ο Μυρογιάννης μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ερυθρού Σταυρού (Γ΄ Σεπτεμβρίου) σε κωματώδη κατάσταση και κατόπιν στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε αυθημερόν.

Ο Ντερτιλής μετά την πτώση της χούντας δικάστηκε για το έγκλημά του. Καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία από πρόθεση σε ισόβια κάθειρξη. Ήταν ο μόνος χουντικός που δεν έκανε αίτηση αποφυλάκισης επειδή δεν ήθελε να αναγνωρίσει τη νομιμότητα του δημοκρατικού πολιτεύματος.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Καταπέλτης υπήρξε η ένορκη κατάθεση του οδηγού Αντώνη Αγριτέλλη, οδηγού του Ντερτιλή, η οποία έχει ως εξής: «Στις 4 ή 4:30 ξημερώνοντας Σάββατο παρέλαβα τον Ντερτιλή και τον μετέφερα από την ΑΣΔΕΝ στο Πολυτεχνείο με το τζιπ. Σταμάτησα κοντά στην κατεστραμμένη πύλη, ο Ντερτιλής κατέβηκε και συζητούσε με κάποιον αξιωματικό της Αστυνομίας. Ξαφνικά αντελήφθην φασαρία και φωνές προς τη μεριά της διασταύρωσης Πατησίων και Στουρνάρα.

Παρετήρησα ότι αστυφύλακες έδερναν έναν νεαρό. Ξαφνικά αυτός κατόρθωσε να αποσπασθεί από τους αστυφύλακες. Τότε ο Ντερτιλής, που μόλις είχε αντιληφθεί το επεισόδιο, έβγαλε από το μπουφάν του το περίστροφό του και πυροβόλησε χωρίς να πολυσκεφθεί. Ο νεαρός έπεσε σαν κοτόπουλο. Έμεινε επί τόπου ακριβώς στην διασταύρωση Πατησίων και Στουρνάρα, προς την πλευρά της Ομόνοιας.

Εγώ φαντάστηκα ότι του έριξε στα πόδια και περίμενα να κινηθεί. Όταν όμως είδα να σχηματίζεται μια λίμνη από αίμα και μια μικρή άσπρη λιμνούλα από μυαλά, κατάλαβα ότι τον πυροβόλησε στο κεφάλι και ήταν ήδη νεκρός. Μετά, σαν να μην συνέβαινε τίποτα, μπήκε στο τζιπ και κτυπώντας με στην πλάτη, μου είπε “με παραδέχεσαι ρε; 45 χρονών άνθρωπος και με τη μια τον πέτυχα στο κεφάλι”.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Εγώ τα είχα χάσει και ήμουνα φοβερά ταραγμένος και φοβισμένος. Συνεχίσαμε προς την Πατησίων και φθάσαμε στο Μουσείο. Εκεί κάποιος υπάλληλος των τρόλεϊ ήταν μπλοκαρισμένος και οι αστυφύλακες του φώναζαν και τον έσπρωχναν. Ο Ντερτιλής κατέβηκε απ’ το τζιπ, κόλλησε το περίστροφό του στο στομάχι του ανθρώπου και τον φοβέριζε ότι θα τον σκοτώσει αν δεν εξαφανιστεί. Μετά προχωρήσαμε προς τον ΟΤΕ όπου ευρίσκοντο αρκετοί πολίτες. Ο Ντερτιλής έβγαλε το περίστροφό του και άρχισε να πυροβολεί χωρίς να μπορώ να διαπιστώσω αν χτυπήθηκε κανείς. (…).

Ο ίδιος έδινε διαταγές με το περίστροφο στο χέρι λέγοντας: “Βαράτε στο ψαχνό, πέντε παλιόπαιδα θα μας κάνουν ό,τι θέλουν;”. Μετά από μέρες με ρώτησε ο Ντερτιλής: “Θυμάσαι ρε, αυτόν που πυροβόλησα στο Πολυτεχνείο; Ε, τη γλίτωσε τελικά.” Φυσικά ήταν προφανής ο σκοπός του, ήθελε να απαλύνει την τρομερή εντύπωση που μου είχε δημιουργήσει με τον φόνο που έκανε εν ψυχρώ και να τον λησμονήσω.

Αλλά το φοβερό αυτό γεγονός θα το θυμάμαι σ’ όλη μου τη ζωή. Έκανα πως τον πίστεψα αλλά δεν είχα την παραμικρή αμφιβολία ότι ο νεαρός ήταν νεκρός. Πράγμα που το διάβασα αργότερα στις εφημερίδες. Μετά από αρκετές μέρες μ’ έδιωχναν με δυσμενή μετάθεση στο Πολύκαστρο.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Με κάλεσε ο Ντερτιλής και μου είπε: “Παιδί μου, δεν πρέπει να ξεχνάς ένα πράγμα, ότι στην Υπηρεσία μας ό,τι ακούμε και ό,τι βλέπουμε μένει για την Υπηρεσία, δεν το λέμε αυτό ούτε στην μάνα μας”. Κατάλαβα τι εννοούσε. Η μετάθεσή μου στο Πολύκαστρο γινόταν επειδή ήμουν προσωπικός οδηγός του Ντερτιλή.

Την δικαιολόγησαν όμως ότι είχα σπάσει τον καθρέπτη του αυτοκινήτου του και για τιμωρία έπαιρνα την μετάθεση αυτή. Επίσης, θέλω να προσθέσω ότι κατά την διάρκεια των γεγονότων του Πολυτεχνείου ο Ντερτιλής έλεγε συνεχώς σε όποιον συναντούσε, “βαράτε στο ψαχνό”. Έλεγε ακόμη σε μερικούς άλλους ότι: “Όταν δείτε τέσσερα άτομα τον έναν να τον σκοτώνετε και τους τρεις να τους βάζετε στο καμιόνι”».

Συγκλονιστική ήταν η κατάθεση του πατέρα του Μυρογιάννη στη δίκη για το Πολυτεχνείο, όπως δημοσιεύτηκε σε εφημερίδες της εποχής (2/11/1975).

-Ερώτηση υπεράσπισης: «Ήταν ψηλός ο γιος σας;».

-Απάντηση: «Ένα μέτρο κι ενενήντα. Τέτοιο παλικάρι σκότωσαν. Δεν χωρούσαν τα πόδια του μες στο φέρετρο. Είχα δώσει 3.000 δραχμές και το φέρετρο ήταν μικρό. Για να τον βάλουν σε άλλο, μεγαλύτερο, μου ζήταγαν άλλες 9.000. Δεν τις είχα. Και μάζεψαν τα πόδια του όπως-όπως…».

Χρόνια μετά, τον Νοέμβριο του 1983, η μητέρα του Μιχάλη Μυρογιάννη με αφορμή τα αποκαλυπτήρια της προτομής του στην είσοδο του πάρκου της Αγίας Ειρήνης στη Μυτιλήνη απέστειλε την παρακάτω επιστολή στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία»:

«ΜΑΝΑ ΔΕΝ ΠΕΘΑΝΑ»

Πριν 10 χρόνια, αυτή τη μέρα, είχα κι εγώ ένα παλικάρι, που έφυγε να πάει στο Πολυτεχνείο και από τότε δεν ξαναγύρισε. Θυμάμαι τα τελευταία του λόγια: «Μάνα, πόσο όμορφη είναι η ζωή. Μάνα, τι ωραία λόγια έχει ο Εθνικός μας Ύμνος».

Θυμάμαι και κάτι ακόμα: Εκείνο το πρωί όσες φορές έπαιρνα νερό κι έβγαινα στην αυλή να ποτίσω τις γλάστρες με τα λουλούδια, έτρεχε και με φιλούσε. Τότε δεν μπορούσα να εξηγήσω το γιατί. Τα δεχόμουν όλα αμίλητη και περήφανη. Τώρα ξέρω γιατί.

Τώρα έχω μείνει με ένα χαρτί στο χέρι που λέει: «Διαμπερές τραύμα στο κεφάλι, βληθείς δια πυροβόλου όπλου, έξοδος εγκεφαλικής ουσίας».

Κι όταν πια η μοναξιά, η πίκρα, ο πόνος, γίνονται αγανάκτηση, είναι σαν να ακούω τη φωνή του να μου λέει: «Μάνα, δεν πέθανα. Το αίμα μου σας ελευθέρωσε«.

Και τότε σκέπτομαι και ευχαριστώ όλους εκείνους που τον τίμησαν και τον τιμούν με οποιονδήποτε τρόπο. Και βλέπω τη μορφή της προτομής του, που βρίσκεται στη Μυτιλήνη, να μου χαμογελά».

 

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Στο ίδιο έργο θεατές, εδώ και 100 χρόνια. Ο Τσικνιάς πλημμυρίζει ξανά και ξανά

Αρχειακό υλικό από εφημερίδες της περιόδου 1931 έως 1963 δημοσιοποιεί η Κεντρική Βιβλιοθήκη της Μυτιλήνης. Τα δημοσιεύματα αναφέρονται σε πλημμμύρες στην περιοχή της Καλλονής με τις εικόνες να μοιάζουν τραγικά με τις σημερινές
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η Λέσβος των Βαλκανικών Πολέμων βρίσκει τη φωνή της

Πώς τα τραγούδια της χαράς και της ελπίδας αποτύπωσαν τον ενθουσιασμό της απελευθέρωσης μέσα από γερμανικές μελωδίες, προσωμιακά και τα περίφημα Επίστρατα
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ για την Απελευθέρωση της Μυτιλήνης

Ο Ιστορικός Στρατής Αναγνώστου εξιστορεί τα γεγονότα της 8ης Νοεμβρίου 1912
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η Μηλένα Κοντού ζει το όνειρό της, με επόμενο κουπί την Αθλητική Ψυχολογία

Η καθημερινότητα-«στρατός» στο Σχοινιά, η γαλήνη της βάρκας και το μακρύ βλέμμα στο 2028 σε μια συνέντευξη εφ' όλης της ύλης στο «Ν»
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Ο «Αλύγιστος» στις φυλακές της Λαγκάδας, στην επέτειο του 1940

Μια ραδιοφωνική αφήγηση για τον Νίκο Σαραντάκο της Λαγκάδας και την ανοιχτή έρευνα στα λεσβιακά έντυπα από τον εγγονό του
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Πολεμικές ανταποκρίσεις 1940‑1941

Σατυρικές επιστολές Αγιασωτών από το μέτωπο του πολέμου στην Ήπειρο, που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Τρίβολος» -Επιμέλεια: Φίλοι ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Κληρονομιάς
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Η 28η Οκτώβρη 1945, στις πολιτικές φυλακές Μυτιλήνης

Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Οι 296 σημαίες της Λέσβου

Τα ονόματα όλων των νεκρών Λέσβιων στα μέτωπα της Αλβανίας και της Μακεδονίας από τις 28 Οκτωβρίου 1940 μέχρι τις 22 Απριλίου 1941
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μοναδικό φύλλο της «Völkischer Beobachter» στο Μουσείο Τύπου

Στην ΕΣΗΕΠΗΝ το μοναδικό σωζόμενο φύλλο που καταγράφει την είσοδο των ναζιστικών στρατευμάτων στην Αθήνα
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Ανθρώπινες γέφυρες ανάμεσα στη Λέσβο και τη Σμύρνη

Ένα τυχαίο αντάμωμα ξύπνησε μνήμες δεκαπέντε χρόνων και μια συγκινητική ιστορία πίστης και φιλίας
ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Η δύναμη των μαμάδων

Η ιστορία δύο γυναικών που ένωσαν χιλιάδες μητέρες μέσα από το γκρουπ «Μυτιληνιές Μανούλες».
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Ένα τριήμερο μνήμης και ανθρωπιάς για τη Λέσβο του 2015

Η Έφη Λατσούδη μιλά για τη θεραπευτική δύναμη της μνήμης και την ανάγκη να παραμείνει ζωντανό το αφήγημα της αλληλεγγύης
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ