Εκεί στη Μόρια, στη Λέσβο, υπάρχει ένα ΚΥΤ (Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης) όπου στοιβάζονται κατά χιλιάδες οι πρόσφυγες – άντρες, γυναίκες, παιδιά, μωρά. Δεν είναι ακόμη, «επισήμως», ούτε πρόσφυγες ούτε μετανάστες˙ είναι «αιτούντες άσυλο», δηλαδή ικέτες στην αφιλόξενη χώρα του Ξενίου Διός. Δεν είναι φυλακισμένοι, αφού μπορούν να μπαινοβγαίνουν στο ΚΥΤ, να κατεβαίνουν στη Μυτιλήνη κ.λπ.

Δεν είναι όμως ελεύθεροι, γιατί δεν μπορούν να φύγουν προς την ενδοχώρα και να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς τις χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Το χειρότερο: είναι «ανυπόστατοι», «αταξινόμητοι» με βάση τους ισχύοντες «κανόνες δικαίου», υπαγόμενοι μόνο στους κανόνες των διεθνών συνθηκών για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Χάρη στο γνωστό τρικ του «πρωθύστερου», το ελληνικό κράτος δεν θεωρεί ότι είναι πρόσφυγες μέχρις αυτό να αποδειχτεί - άρα δεν τους αναγνωρίζονται καν τα δικαιώματα που απορρέουν από τη σύμβαση της Γενεύης.

Η ρητορική της κυβέρνησης της ΝΔ περί μεταναστευτικού κι όχι προσφυγικού ζητήματος ή έστω μεταναστευτικού-προσφυγικού, δεν είναι μια απλή λεκτική μετατόπιση˙ είναι στρατηγική υπαγωγής των προσφύγων στο χώρο του «αταξινόμητου», άρα «ανυπόστατου». Αυτό με τη σειρά του είναι η προϋπόθεση για να νομιμοποιηθούν βάρβαρες πολιτικές σε βάρος τους. Ο «αποχρωματισμός» τους διευκολύνει επιλογές όπως ο εγκλεισμός τους σε φυλακές - ευκολότερα κλείνεις τον αταξινόμητο σε φυλακή παρά τον πρόσφυγα...

Ποιοι υποφέρουν;

Οι προδιαγραφές του ΚΥΤ (ας χρησιμοποιήσουμε την αποχρωματισμένη/ουδέτερη ονομασία του) προβλέπουν την προσωρινή «φιλοξενία» έως 2.800 ανθρώπων. Αυτή τη στιγμή ο πληθυσμός τους έχει ξεπεράσει τις 18.000, η δε «φιλοξενία» μόνο προσωρινή δεν είναι! Στο τελευταίο διάστημα διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς πλησίαζε τις 8-9.000, θεωρήθηκε ότι είχε ξεπεραστεί κάθε όριο. Τώρα ο πληθυσμός εκείνης της περιόδου έχει υπερδιπλασιαστεί. Πώς ζουν 18.000 άνθρωποι σε έναν χώρο 35 περίπου στρεμμάτων, σε κοντέινερ και σκηνές, όταν λιγότεροι από τους διπλάσιους ζουν σε μια ολόκληρη πόλη, τη Μυτιλήνη, με σπίτια, πολυκατοικίες, οργανωμένες υποδομές, εκταμένη σε χιλιάδες στρέμματα; Η σωστή απάντηση είναι: σαν τα ζώα. Όχι βέβαια τα οικόσιτα (πού τέτοια τύχη…), αλλά τα αδέσποτα - χωρίς πάντως την ελευθερία των τελευταίων…

Ακόμη κι έτσι όμως, ο χώρος αναπόφευκτα ξεχείλισε. Οι σκηνές στα διπλανά χωράφια με λιόδεντρα πολλαπλασιάζονται διαρκώς. Το σύστημα σίτισης, που έχει αναλάβει ο στρατός, δοκιμάζεται, αφού ο υπολογισμός των μερίδων δεν είναι πάντα (για να μην πούμε ποτέ) ακριβής, κυρίως όμως γιατί απαιτείται στήσιμο στην ουρά επί πολλές ώρες - τώρα το χειμώνα μέσα στο κρύο και τη βροχή.
Μέχρι το ΚΥΤ να ξεχειλίσει σε τέτοια έκταση στα γύρω χωράφια, τα προβλήματα εντοπίζονταν κυρίως στον υπερκορεσμό και την κατάρρευση των υποδομών του. Ποιοι υπέφεραν από αυτό;

Βεβαίως οι πρόσφυγες. Στοιβαγμένοι σαν τις σαρδέλες, χωρίς τη δυνατότητα στοιχειώδους λειτουργικότητας και διαχωρισμού των χώρων (φίρδην-μίγδην ενήλικες, γέροντες, μωρά, παιδιά και έφηβοι και των δύο φύλων και όλων των εθνικοτήτων και θρησκευτικών δογμάτων), με δύσοσμα/καφεκίτρινα λύματα να διασχίζουν σε ρυάκια το καμπ (μέχρι που φτιάχτηκε βιολογικός καθαρισμός, οπότε το φαινόμενο επαναλαμβάνεται πλέον κάθε φορά που βρέχει – δηλαδή πρακτικά τουλάχιστον όλο τον χειμώνα), με ελλιπέστατη συνδρομή υγείας, με όλες τις υπηρεσίες (καταγραφή, άσυλο, ιατρικές κ.λπ.) υπερφορτωμένες, υποστελεχωμένες και αναγκαστικά δυσκίνητες. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, το πρόβλημα ήταν όλο των προσφύγων και δευτερευόντως των εργαζομένων στο ΚΥΤ (δημόσιοι υπάλληλοι, τετραμηνίτες, εξαμηνίτες και οχταμηνίτες των ΣΟΧ και ΚΟΧ, υπάλληλοι ΜΚΟ κ.λπ.).

[Βεβαίως, όσοι μιλούν για τα «μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει το νησί» εξαιτίας των προσφύγων, δεν εννοούν τους εργαζόμενους στο ΚΥΤ. Τα προβλήματα των εργαζομένων δεν είναι «προβλήματα του νησιού», εν τέλει για τον ίδιο ακριβώς λόγο που δεν είναι «προβλήματα του νησιού» τα προβλήματα των προσφύγων…]

Στο βαθμό που το ΚΥΤ ξεχείλιζε/ξεχειλίζει στα γύρω χωράφια, μεγαλώνουν τα προβλήματα για τους κατοίκους της Μόριας: χωράφια με λιόδεντρα καταλαμβάνονται, ελιές κόβονται για να χρησιμοποιηθούν για καυσόξυλα, μικρός αριθμός μη φυλασσόμενων αμνοεριφίων απαλλοτριώνεται (για τα αδέσποτα ποιος νοιάζεται…), η συμπεριφορά των προσφύγων γίνεται πιο «νομαδική» και «επίφοβη» για τους Μοριανούς καθώς οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης αυξάνουν την ένταση. Και ενώ όλα αυτά θα έπρεπε να είναι η ντροπή και καταισχύνη των κυβερνήσεων και του ελληνικού κράτους, που οδηγούν τους πρόσφυγες στα ακρότατα όρια της επιβίωσης, οι ρατσιστές θέλουν να μας πείσουν ότι είναι οι αποδείξεις της πολιτισμικής κατωτερότητάς τους.

Ποιος όμως ευθύνεται για την υπερφόρτωση/ξεχείλισμα του καμπ - και τις όποιες συνέπειες για τους Μοριανούς; Οι κυβερνήσεις (του ΣΥΡΙΖΑ χθες, της ΝΔ σήμερα), που δεν εξασφαλίζουν ανθρώπινους όρους στέγασης και διαβίωσης, που αρνούνται ή δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τη μεταφορά τους στην ενδοχώρα (ξανά σε συνθήκες ανθρώπινης στέγασης και διαβίωσης), που υλοποιούν προθύμως και απαρέγκλιτα τη ρατσιστική συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για εγκλωβισμό των προσφύγων στα νησιά.

Ωστόσο, για τον κυρίαρχο ρατσιστικό λόγο που εκπορεύεται από την πολυπλόκαμη σύμφυση επιχειρηματικών και πολιτικών συμφερόντων (θα αναφερθούμε παρακάτω αναλυτικά), μέχρι χθες έφταιγε ο ΣΥΡΙΖΑ (που τάχα… προσείλκυε τους πρόσφυγες με την πολιτική του) και σήμερα φταίει ο Μητσοτάκης, που «προδίδει το λαό της δεξιάς» - αν και το τελευταίο δεν δηλώνεται ρητά, αλλά εκδηλώνεται με τη μορφή ψιθύρων και βουβής δυσαρέσκειας…

[Φταίνε βεβαίως και ο Σόρος (που θέλει να φτιάξει έναν παγκόσμιο «χυλό» μέσα στον οποίο θα χαθούν εθνικές και θρησκευτικές παραδόσεις και γι’ αυτό χρηματοδοτεί τις ΜΚΟ), φταίνε οι ίδιες οι ΜΚΟ, φταίει ο ΟΗΕ, φταίνε οι αλληλέγγυοι (από την αριστερά μέχρι τους ακτιβιστές κάθε λογής συλλογικοτήτων αλληλεγγύης). Με το φταίξιμο όλων αυτών θα ασχοληθούμε στη συνέχεια του κειμένου.] Όσον αφορά όμως τους κυβερνώντες, φταίνε μεν (αυτό το «φταίνε» για τον ΣΥΡΙΖΑ διατυπώνεται με κραυγές ενώ για τον Μητσοτάκη με ψιθύρους…) αλλά για οποιοδήποτε άλλον λόγο εκτός από τον πραγματικό: ότι δεν εξασφαλίζουν ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης για τους πρόσφυγες!

…και όχι «το νησί»

Οι πρόσφυγες -μακράν όλων των άλλων- και στη συνέχεια οι εργαζόμενοι στο ΚΥΤ και οι Μοριανοί είναι οι μόνοι που έχουν πρόβλημα. Το «νησί» γενικώς, όχι μόνο δεν έχει πρόβλημα αλλά επωφελείται κιόλας! Οι ντόπιοι πρωταγωνιστές της πολιτικο-επιχειρηματικής κερδοσκοπίας, χρησιμοποιώντας τον όρο «νησί», μια έννοια που υποτίθεται εκφράζει κάποιον κοινό παρονομαστή στόχων και συμφερόντων, επιχειρούν συνειδητά να συσκοτίσουν το ζήτημα σε όλες τις πτυχές του. Διότι απλούστατα στην έννοια «νησί» περιλαμβάνονται όχι μόνο διαφορετικά αλλά και αντιτιθέμενα ή ανταγωνιστικά συμφέροντα:

1. Το νησί, η Λέσβος για παράδειγμα, γενικά επωφελείται -και μάλιστα σημαντικά- οικονομικά. Κυρίως βεβαίως η Μυτιλήνη, αλλά όχι μόνο. Πρώτα απ’ όλα, οι ίδιοι οι πρόσφυγες είναι μια μαζική καταναλωτική δύναμη. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι η καταναλωτική τους δύναμη περιορίζεται στα 90 ευρώ το μήνα της ενίσχυσης από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, ακόμη και αν υποθέσουμε ότι μόνο 10.000 από το συνολικό πληθυσμό των περίπου 20.000 λαμβάνουν αυτή την ενίσχυση, ο πολλαπλασιασμός βγάζει τον αξιοσέβαστο αριθμό των 900.000 ευρώ, που πέφτουν στην αγορά της Μυτιλήνης κάθε μήνα.
Δεν είναι όμως μόνο αυτά. Στο ΚΥΤ, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, απασχολούνται εκατοντάδες εργαζόμενοι: δημόσιοι υπάλληλοι, τετραμηνίτες, εξαμηνίτες και οχταμηνίτες των ΣΟΧ και ΚΟΧ, υπάλληλοι ΜΚΟ (ελληνικών όπως η «Ηλιαχτίδα», αλλά και ξένων) κ.λπ.

Αυτοί είναι επίσης μια σημαντική (για τα μέτρα της Μυτιλήνης) καταναλωτική δύναμη: νοικιάζουν σπίτια, χρηματοδοτούν όλη την εμπορική αλυσίδα (σούπερ μάρκετ, εμπορικά κ.λπ.), την αλυσίδα της εστίασης (εστιατόρια, καφέ -που αυξάνονται και πληθύνονται- κ.λπ.), τα ξενοδοχεία (που εδώ και μερικά χρόνια δουλεύουν και το χειμώνα γεμάτα). Όλοι μαζί χρηματοδοτούν επίσης το ακτοπλοϊκό μονοπώλιο της Blue Star Ferries, τα ΚΤΕΛ και τα ταξί (που παρότι επωφελούμενα είναι φυτώρια ακροδεξιών και φασιστών για λόγους είτε πολιτικής παράδοσης είτε «ιδιαιτερότητας» του επαγγέλματος»), χρηματοδοτούν τα χωριά σαν εκδρομείς/καταναλωτές κ.λπ. κ.λπ.

Με ώθηση από τους πρόσφυγες, όλοι οι οικονομικοί πολλαπλασιαστές της τοπικής οικονομίας έχουν μπει σε κίνηση: όταν αυξάνεται ο αριθμός των καταναλωτών, αυξάνεται επίσης ο αριθμός και «η ασφάλεια στην εργασία» των ντόπιων εργαζομένων, αυξάνεται το συνολικό εισόδημα. Κι όταν πάνε καλά οι δουλειές για ξενοδόχους, εμπορικά και εστίαση, τότε πάνε καλά και οι δουλειές για κάθε λογής προμηθευτές αυτών των αλυσίδων. Με «επίκεντρο» τη Μυτιλήνη, οι οικονομικές ωφέλειες διαχέονται -αν και άνισα υπέρ της Μυτιλήνης- σε όλο το νησί.

2. Ωστόσο, δεν επωφελούνται εξίσου όλα τα τμήματα του μικρού και μεσαίου κεφαλαίου στο νησί (στη Λέσβο, σε αντίθεση με τη Χίο, δεν έχουμε μεγάλη αστική τάξη, αλλά μόνο μικρή και μεσαία) ούτε όλες οι περιοχές. Το εμπορικό κεφάλαιο και η εστίαση είναι οι πιο ωφελημένοι. Οι ξενοδόχοι της Μυτιλήνης επίσης. Όχι όμως οι ξενοδόχοι του Πλωμαρίου, του Μολύβου, της Πέτρας. Όχι οι ξενοδόχοι που υπερασπιζόμενοι την ασφάλεια και τα οφέλη της συνεργασίας με το μεγάλο ταξιδιωτικό γραφείο/πράκτορα, γίνονται μανιασμένα δύναμη «αποτροπής» των προσφύγων. Άλλες κοινωνικές κατηγορίες (εργαζόμενοι, αγρότες) δυσκολεύονται να κατανοήσουν τα οφέλη - η ευεργετική δράση των οικονομικών πολλαπλασιαστών ξεφεύγει από την ικανότητά τους πρόσληψης της πραγματικότητας.

(Συνεχίζεται)