Η γεωργία στην ψηφιακή εποχή
Νέα δεδομένα στην αγροτική παραγωγή δημιουργούν οι νέες τεχνολογικές εφαρμογές. Αισθητήρες, drones και δορυφόροι επαναστατικοποιούν την παραγωγική διαδικασία στο χωράφι
Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΜΑΝΑΒΗΣ Δημοσίευση 20/1/2023

Στις 4 Ιανουαρίου η Ισπανική ιστοσελίδα «Mercacei» δημοσιεύει ένα άρθρο με τίτλο «Αισθητήτες, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και δορυφόροι: εφαρμoγές στην ελαιοκαλλιέργεια» ο πρωτότυπος τίτλος του άρθρου είναι «Sensores, drones y satélites: aplicaciones en olivicultura». Το άρθρο υπογράφεται από την Victoria González Dugo ανώτερη επιστήμονα στο Ινστιτούτο Αειφόρου Γεωργίας της Ισπανίας (ΙΑS) και του Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας της Ισπανίας (CSIC).
Πρόκειται μια πολύ συνοπτική και πυκνή καταγραφή των δυνατοτήτων ψηφιακής καταγραφής δεδομένων που δημιουργούνται στην αγροτική παραγωγή με την αξιοποίηση νέων αισθητήρων, drones και δορυφόρων. Η αξιοποίηση των δεδομένων αυτών μπορεί να μειώσει δραστικά το κόστος παραγωγής, να μειώσει τις ανάγκες σε λιπάσματα, φυτοφάρμακα, εντομοκτόνα και νερό.
Η αρθρογράφος σημειώνει: «υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία αισθητήρων που επιτρέπουν την παρακολούθηση ορισμένων φυσιολογικών διεργασιών και μπορούν να βοηθήσουν τους αγρότες να λάβουν αποφάσεις σχετικά με συγκεκριμένες πτυχές της διαχείρισης. Το πρώτο βήμα για τη βελτιστοποίηση της χρήσης των αισθητήρων και την προσαρμογή της διαχείρισής τους σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση είναι η κατανόηση των τεχνολογιών από τις οποίες προέρχονται, των πληροφοριών που παράγουν και των περιορισμών τους».
Στην συνέχεια η αρθρογράφος σημειώνει πως σε προηγούμενες εποχές υπήρχε έλλειψη δεδομένων με αποτέλεσμα οι επιστήμονες να δυσκολεύονται να λάβουν αποφάσεις για τις καλλιέργειες. Στην εποχή μας έχουμε πολύ μεγάλο όγκο δεδομένων με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να είναι δύσκολη η διαχείριση τους.
Σήμερα λοιπόν υπάρχουν αισθητήρες εδάφους που μετρούν την υγρασία, αλλά και την ηλεκτρική αγωγιμότητα του εδάφους, επίσης υπάρχουν αισθητήρες που μετρούν τις ποσότητες θρεπτικών συστατικών που υπάρχουν στο έδαφος (π.χ. άζωτο). Οι αισθητήρες ροής χυμού, μετρούν την ταχύτητα ροής εντός του ξυλώματος και από την μέτρηση αυτή εξάγουν την ροή της διαπνοής των δέντρων. Άλλοι αισθητήρες συλλέγουν στοιχεία για τις ατμοσφαιρικές μεταβολές και δίκτυα αισθητήρων μπορούν να δώσουν αξιόπιστες μετεωρολογικές προγνώσεις.
Εντυπωσιακά πολλές είναι οι εφαρμογές που μπορούν να υποβοηθήσουν τις ελαιοκαλλιέργεια και γενικά την γεωργία σε drones και δορυφορικά συστήματα.
Που οδηγούν τα νέα δεδομένα
Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία να απαριθμήσουμε μια προς μία όλες τις νέες ψηφιακές εφαρμογές. Εκείνο που είναι κρίσιμο είναι να δούμε τι αλλάζει στην αγροτική παραγωγή. Η πρώτη μεγάλη αλλαγή είναι πως η χρήση αυτών των τεχνολογιών απαιτεί πολύ μεγάλες επενδύσεις, κι αυτό σημαίνει πως θα απαιτηθούν πολύ μεγάλα κεφάλαια για να αξιοποιούν οι νέες τεχνολογίες. Το δεύτερο εξίσου κρίσιμο νέο στοιχείο είναι πως η διαχείριση των δεδομένων που δίνουν οι νέες τεχνολογίες απαιτεί επιστημονική γνώση από διαφορετικά επιστημονικά πεδία.
Επίσης οι νέες τεχνολογίες αναβαθμίζουν το ρόλο της επιστημονικής γνώσης στην παραγωγική διαδικασία. Έτσι γίνεται αναγκαίο οι αγρότες να μπορούν – ως ένα βαθμό – να κατανοήσουν τις νέες ψηφιακές εφαρμογές για να μπορέσουν να τις αξιοποιήσουν. Συνεπώς είναι απαραίτητη να αναβάθμιση του επιπέδου εκπαίδευσης των αγροτών.
Καλύτερη εκπαίδευση και περισσότερα κεφάλαια σημαίνουν πως υποβαθμίζεται ο ρόλος της αγροτικής γης στην παραγωγική διαδικασία. Δηλαδή στις επόμενες δεκαετίες θα δούμε αγροτικές εκμεταλλεύσεις με πολύ μεγάλη ένταση κεφαλαίου, που θα λειτουργούν με λιγότερα εργατικά χέρια (χάρη στους αυτοματισμούς), με μικρότερο κόστος παραγωγής και καλύτερης ποιότητας προϊόντα. Συνεπώς είτε η αγροτική παραγωγή θα συγκεντρωθεί σε λιγότερα χέρια, είτε η παραγωγική διαδικασία στο χωράφι θα γίνει μια συλλογική λειτουργία που συνδυάζει την ανθρώπινη εργασία, την επιστημονική γνώση και μεγάλα κεφάλαια.