× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Στον Αϊβαλιώτη Αη Γιώργη τον Αμπατζή

Η γνωστή - «άγνωστη» ιστορία του μικρού εξωκκλησιού στο λόφο πάνω από το δρόμο, στην έξοδο του δρόμου από το Αϊβαλί στη Σμύρνη

Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Δημοσίευση 22/4/2023

Στον Αϊβαλιώτη Αη Γιώργη τον Αμπατζή

Στο ύψωμα πάνω από το σημείο που ενώνεται ο δρόμος του Αϊβαλιού με την κεντρική οδό που συνδέει την πόλη του Τσανάκαλε με τη Σμύρνη ο επισκέπτης των Μικρασιατικών παραλίων μπορεί να δει ένα εντυπωσιακού μεγέθους και αρχιτεκτονικής εξωκλήσι.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Τον Άη Γιώργη τον επονομαζόμενο και Αμπατζή που στέκει ως τις μέρες μας όρθιος κόντρα στο μίσος προς τον άλλως δοκούντα και στους ερευνητές χαμένων θησαυρών που τον έχουν κατασκάψει πιστεύοντας στο θρύλο που λέει πως στα θεμέλια του είναι θαμμένα χίλια μύρια χρυσά τάλαρα!

Για την ιστορία και μόνο, λίγα μέτρα παραπέρα, προς το δρόμο υπάρχει ένα μεγάλο μπαζωμένο πηγάδι. Εκεί σύμφωνα με το θρύλο το Σεπτέμβριο του 1922, θάφτηκαν ζωντανοί, ιερείς και λαϊκοί της Αϊβαλιώτικιας Πολιτείας.

Το ξωκλήσι το χτίσαμε κατά που τέλειωνε ο αιώνας πάνω από τη στροφή του δρόμου για την Αϊβαλιώτικια αλυκή. Αρχιμάστορας κι αρχιτέκτονας ένας ξιπασμένος που ‘χε έρθει από τη Μυτιλήνη και όλο έλεγε πως πρέπει να σταματήσουμε να φτιάχνουμε στα μέρη μας εκκλησιές απλές με κιονοστοιχία στην είσοδο που οι γραμματιζούμενοι ονομάζαν «αιολικές βασιλικές». Και πως σιγά σιγά πρέπει να ξαναζωντανέψει και στη γειτονιά ο βυζαντινός ρυθμός. Που πάει να πει πως έπρεπε να φτιάχνουμε κι εδώ εκκλησιές στο σχήμα του σταυρού με τρούλο αψηλό... Καλά τα έλεγε ο ξιπασμένος αρχιμάστορας, οι Τούρκοι να βλέπαμε τι θα λέγανε όμως σαν γυρεύαμε άδεια για κάτι τέτοιο...

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Στη θέση τούτου του μεγάλου εξωκλησιού που χτίσαμε υπήρχε ένα άλλο μικρότερο κι ερειπωμένο χτισμένο πολλά πολλά χρόνια πριν από έναν ράφτη Αϊβαλιώτη πού ‘φτιαχνε χαμηλά σκούρα χοντρά επανωφόρια που στα μέρη μας τα λένε αμπάδες. Ο ράφτης λένε είχε δει στον ύπνο του τον Άη Γιώργη που τον είχε διατάξει να χτίσει την εκκλησιά μες το κτήμα του μισή ώρα δρόμο απ’ το νοσοκομείο της πολιτείας. Διαταγή τ’ Αγιού ήταν, τι νάκανε ο ράφτης ο αμπατζής, έχτισε την εκκλησιά. Στ’ όνομα - ποιανού άλλου; - τ’ Αϊ Γιώργη που χάρη στη δουλειά τ’ ιδρυτή του έγινε Άη Γιώργης Αμπατζής.

Ο Άη Γιώργης ο Αμπατζής πάντως δεν τα κατάφερε ποτέ του να γιορτάσει ανήμερα της γιορτής τ’ Αγιού μια και στην Πολιτεία, στ’ Αϊβαλί, είχαμε μεγάλο Άη Γιώργη που ‘χαν χτίσει οι κοντραμπατζήδες με τ’ άλλα τα παλικάρια απ’ το μερδικό τ’ Αγιού για να μπουν στο μάτι των Μυτιληνιών.

Στη χάρη του όμως μαζευόταν κάθε λίγο και λιγάκι το ισνάφι των ραφτάδων και λειτουργούσε κι έκανε και κόλλυβα για τις ψυχές των πεθαμένων αμπατζήδων και Πρωτομαγιές μάζευε κόσμο και τότες αντιλαλούσε ο τόπος από νταούλια και βιολιά. Γιόμιζε ο τόπος γύρω τριγύρω απ’ τον Άη Γιώργη τον Αμπατζή κόσμο που ‘τρωγε αρνί στο φούρνο και γλεντούσε με απτάλικους χορούς και καρσιλαμάδες.

Στ’ Αϊβαλί ξαναπήγα προτού ξαναγριέψουν τα πράγματα το ’55. Πήρα μια κούρσα και τράβηξα κατά τον Άη Γιώργη τον Αμπατζή. Κατασκαμμένος γιατί λέει οι Τούρκοι θαρρούσαν πως στα θεμέλια του είχαν θάψει οι Ρωμιοί χρυσά νομίσματα. Και γκρεμισμένο το χτιστό τέμπλο του γιατί λέει τα ντουβάρια του έκλειναν πλάκες χρυσές. Παρά τα σκαψίμα τα όμως ο Άγιος - μεγάλη η χάρη Του - τα κατάφερε και έστεκε όρθιος. Φεύγοντας είδα έναν Τούρκο να φυτεύει στην νοτιοανατολική γωνιά της εκκλησιάς ένα κυπαρίσσι. Να κρατά συντροφιά στον Άγιο των ραφτάδων...

 * Η σημερινή μας ιστορία πρωτοδημοσιεύτηκε από τον υπογράφοντα στο περιοδικό ΓΕΩ της Ελευθεροτυπίας το 2000 στα πλαίσια στήλης με θέμα «ΑΥΤΟΠΤΗΣ ΜΑΡΤΥΡΑΣ στην ιστορία». Ο συντάκτης έγραφε σαν να ζει τα γεγονότα ή το χτίσιμο μνημείων της αρχαιότητας αλλά και πιο σύγχρονα. Ήταν μια ιδέα του αξέχαστου Σταύρου Απέργη, από τους σπάνιους δημοσιογράφους, που έφτιαξε ένα περιοδικό που διανέμοντας δωρεάν με την εφημερίδα κάθε Σαββάτο για «να κάνει τους αναγνώστες να ταξιδεύουν». Η φωτογραφία είναι σύγχρονη.

ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ
Tο stonisi.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Ο Νόμος 5129/24 ως βαριά εθνική σκιά στην Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας

Γράφει η Αναστασία Ζήση, Καθηγήτρια Ψυχολογίας, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Παν/μιο Αιγαίου
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Η Παλαιστίνη ψάχνει μια αριστερά που θα την υπερασπιστεί

Γράφει ο ΡΑΦΑΗΛ ΑΣΠΡΟΛΟΥΠΟΣ, Οικονομολόγος
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Αστική προσβασιμότητα στην πόλη της Μυτιλήνης

Γράφει ο ΡΑΦΑΗΛ ΠΑΛΑΙΟΠΑΝΗΣ, Γεωγράφος, ΜSc
ΑΧΙΝΟΣ

Πάτησε τον Αχινό, 5/10/2024

Το καυστικό σχόλιο της ημέρας!
ΟΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ

Το Λεβίσσι των Ρωμιών, ένα μικρασιατικό χωριό σμιλεμένο στο βράχο

Στα σιωπηλά ερείπια της Λυκίας, η μνήμη της συνύπαρξης και οι πέτρες αφηγούνται ιστορίες ξεριζωμού και ανθρώπινης τραγωδίας
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Ζητήματα Δημοκρατίας!

Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΛΑΔΙΤΗΣ, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ειρήνης Λέσβου
ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ

Οι ΠΕΚ‑τες ανοίγουν το φάκελο της εκπαίδευσης

Ο Γιάννης Ζαφειρίου και ο Δημήτρης Ευσταθίου συζητούν με τον Θέμη Κλιομιδιώτη για τα προβλήματα των εκπαιδευτικών και των σχολείων στη Λέσβο
ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ

«Σπάμε τη σιωπή στα FM»

Η νέα εκπομπή του «Ν» 99 FM με την ψυχολόγο - παιδαγωγό Σωτηρία Ρέκλου, κάθε δεύτερη Πέμπτη 7 εως 8 το απόγευμα. Στην εκπομπή θα αναπτυχθούν θέματα ψυχολογίας, ανάπτυξης παιδιών, προσωπικής και συλλογικής ενδυνάμωσης.
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Τιμή στους πρωτεργάτες της ΠΟΕΣΥ

Γράφει ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΠΑΜΠΑΝΕΒΑΣ, δημοσιογράφος και πρόεδρος του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης της Ένωσης Συντακτών Πελοποννήσου, Ηπείρου και Νήσων
ΜΕ ΥΠΟΓΡΑΦΗ

Ο διηνεκής πόλεμος του Ισραήλ (και πώς μπορούμε να τον σταματήσουμε)

Γράφει ο ΡΑΦΑΗΛ ΑΣΠΡΟΛΟΥΠΟΣ, Οικονομολόγος
ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣ

Η κωπηλασία πέρα από τη λάμψη των Ολυμπιονικών μας

Η χάλκινη Ελλάδα της κωπηλασίας δίνει ψίχουλα για το άθλημα, όταν η χρυσή Βρετανία δίνει πολλαπλάσια ποσά- Τι λένε Ολυμπιονίκες και Ελληνική Κωπηλατική Ομοσπονδία
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ