Αλλάζουμε το κλίμα στα FM: «βιώσιμη ανάπτυξη και τουρισμός»
Συζητάμε με τον Καθηγητή Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης Γιάννη Σπιλάνη για την έννοια της Βιώσιμης Ανάπτυξης και τον ρόλο που ο Τουρισμός παίζει στην ανάπτυξης των Νησιών
Δημοσίευση 16/12/2024

Η Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι μια έννοια που όλο και συχνότερα αναφέρεται στον δημόσιο λόγο. Ποια η σχέση της με την Ανάπτυξη και πως προκύπτει η ανάγκη υιοθέτησής της; Μήπως η διαφύλαξη του περιβάλλοντος στέκεται εμπόδιο στην οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία των κοινωνιών; Πολλή συζήτηση γίνεται για τις πιέσεις που ο τουρισμός προκαλεί, τόσο στο περιβάλλον όσο και στις κοινωνίες των τουριστικών προορισμών. Είναι ο τουρισμός μια δραστηριότητα συμβατή με την Βιωσιμότητα;
Συζητάμε τα ερωτήματα αυτά με τον Καθηγητή Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης Γιάννη Σπιλάνη. Η Ανάπτυξη ταυτίζεται συχνά με την αύξηση της παραγωγής ή την αύξηση των εσόδων ενός κλάδου και των «εσόδων» της οικονομίας ενός τόπου. Παραβλέπαται η σημασία της απόδοσης - αποτελεσματικότητας ως συνέπεια βελτιώσεων σε όρους τεχνογνωσίας (εκπαίδευσης) και τεχνολογίας (εκσυγχρονισμός) που οφείλει να φέρει η Ανάπτυξη που εμπεριέχει πρόοδο. Η Βιώσιμη Ανάπτυξη άρχισε να εισάγεται ως προσέγγιση από την εποχή που διαπιστώθηκε ότι οι «φυσικές δεξαμενές» πόρων δεν είναι ανεξάντλητες και θέτουν περιορισμούς στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Ένα Περιβάλλον «υγειές», ικανό να διατηρεί την ανανεωσιμότητά του, συνιστά το πεδίο πάνω στο οποίο μπορεί να εδράζεται μια ισορροπημένη Ανάπτυξη με μακροπρόθεσμη προοπτική.
Ο Τουρισμός αποδείχθηκε «σανίδα σωτηρίας» για την κοινωνική και οικονομική επιβίωση πολλών από τα νησιά της Χώρας. Στην αρχική φάση ανάπτυξής του, ανέκοψε ή και ανέστρεψε την πληθυσμιακή συρρίκνωση, επιτυγχάνοντας τον αρχικό του σκοπό. Σήμερα όμως προκύπτουν ερωτήματα για το κατά πόσον είναι οικονομικά αποδοτικός για τα τοπικά συμφέροντα. Υπάρχουν προορισμοί στους οποίους τμήματα της κοινωνίας αισθάνονται να υποβαθμίζεται η ποιότητας ζωής των κατοίκων. Καταγράφονται, επίσης, ζητήματα διαθεσιμότητας τοπικών φυσικών πόρων, με όρο της «φέρουσας ικανότητας» να αναδύεται ως νέο στοίχημα για τους τουριστικούς προορισμούς και τα νησιά.
Ως προς το μέλλον, η διαφαινόμενη γιγάντωση της τουριστικής ζήτησης, μαζί με την ανάγκη αναθεώρησης των μεταφορών (λόγω ανθρακικού αποτυπώματος), δημιουργούν την ανάγκη ενός διαφορετικού προτύπου τουρισμού, με αύξηση των ημερών διαμονής και με περισσότερη, σε βάθος γνωριμία του ταξιδιώτη με τον τουριστικό προορισμό που επισκέπτεται.