«Καλή πατρίδα»: Συγκλονιστικές αποκαλύψεις για brain drain και πιτόγυρα
Γράφει η ΜΑΝΤΩ ΡΑΧΩΒΙΤΣΑ
Δημοσίευση 22/12/2019
Ωραίο το κείμενο της φίλης μου, της Ανθής, «Γι’ αυτούς που μένουνε και περιμένουνε…» Με έκανε και σκέφτηκα, ειδικά για αυτό που είπε σχετικά με το πού ανήκουμε εμείς που έχουμε φύγει από Ελλάδα. Δεν μπορώ και δεν θέλω να μιλάω για άλλους, οπότε θα μιλήσω για εμένα.
Ο τόπος του ανήκειν δεν είναι απαραίτητα ένας. Ξέρω ότι πολλοί άνθρωποι που έχουν μείνει καιρό εκτός Ελλάδας παλεύουνε με αυτό το ερώτημα. Και οι εντός Ελλάδας έχουν επίσης ο καθένας/καθεμία τις απόψεις τους. Εγώ δεν παλεύω πλέον με αυτό το ερώτημα. Ξέρω και νιώθω ότι οι τόποι που ανήκω είναι πολλοί. Και λέω «τόποι» και όχι «μέρη» γιατί δεν είναι μόνο η γεωγραφία αλλά και οι διανοητικοί και συναισθηματικοί τόποι που μας καθορίζουν και μας ακολουθούν.
Μου αρέσει η έκφραση «καλή πατρίδα». Καθιερώθηκε την περίοδο της πολιτικής προσφυγιάς μετά το δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Την ακούς ξανά πού και πού τα τελευταία χρόνια. Ευχήθηκα στον εαυτό μου «καλή πατρίδα» όταν έφυγα με μία βαλίτσα το 2008 για να κάνω το διδακτορικό μου στην Αγγλία. «Καλή πατρίδα» όχι για την επιστροφή στην Ελλάδα αλλά για τα νέα μέρη μου είχα να γνωρίσω. Η αλήθεια είναι ότι έφυγα από την Ελλάδα γιατί για μένα η Ελλάδα ήτανε ξενιτιά. Δεν έφυγα λόγω της κρίσης (δεν είχε ξεκινήσει ακόμη) ούτε μόνο για τη διαφθορά και το νεποτισμό. Ήταν μοναχικά. Αυτά που με συγκινούσανε, δεν έβρισκα ανθρώπους να τα μοιραστώ. Έφυγα γιατί ένιωθα ξένη και γιατί ήξερα ότι αν ήθελα να αναπτύξω εμένα έπρεπε να πάω σε άλλους τόπους.
«Καλή πατρίδα» είναι όταν είμαι στη δημόσια Κεντρική βιβλιοθήκη Μυτιλήνης (δεν πάω συχνά γιατί όποτε επισκέπτομαι είναι διακοπές και είναι κλειστή). Εκεί θυμάμαι τα χρόνια του γυμνασίου και λυκείου. Όταν ήμουνα στην τρίτη λυκείου σταματήσανε να μου δανείζουνε βιβλία, γιατί ξέρανε ότι δεν διάβαζα τίποτα για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Γλυκύτατοι άνθρωποι. Και από ό,τι βλέπω η δημόσια βιβλιοθήκη Μυτιλήνης συνεχίζει να κάνει εξαιρετική δουλειά.
«Καλή πατρίδα» είναι όταν συναντάω την Ανθή στο Λονδίνο και πάμε στο Wellcome Collection και όταν η υπάλληλος στο Pret a manger, που σίγουρα έχει κλείσει 12ωρο δουλειάς, μου δίνει ένα δωρεάν σάντουιτς. Και στο Λονδίνο η Ανθή γνώρισε τη φίλη μου Καρίμα (φίλη από τις σπουδές μου στην Αγγλία) και γίνανε κολλητές.
«Καλή πατρίδα» είναι η γιαγιά μου, που έχει φύγει εδώ και χρόνια, η οποία πάντα επέμενε να είμαι ευγενική με όλους τους ανθρώπους και να συμπεριφέρομαι όπως θα ήθελα να μου φέρονται.
«Καλή πατρίδα» είναι όταν επισκέπτομαι τη βενεζουαλινή καλή μου φίλη Yara, που είναι τώρα στη Χιλή και όταν βλέπω τη Μαριώ και τη Στέλλα και είναι σαν να μην πέρασε μία μέρα.
«Καλή πατρίδα» είναι όταν είμαι στη Σουράδα. Και μετά, εκεί, ανάμεσα στο μουσείο του Τεριάντ και το μουσείο του Θεόφιλου, που έχει καμιά δεκαριά ελαιόδεντρα. Κάθε φορά μου αρέσει να πηγαίνω και να κάθομαι για λίγο. Νιώθω πιο κοντά στον Θεόφιλο, τον Ελύτη και τον Τεριάντ. Ερημικά είναι – μόνο το καλοκαίρι έχει κάποιους τουρίστες.
«Καλή πατρίδα» είναι η Κα Παφιωτέλλη, η φοβερή καθηγήτρια αρχαίων Ελληνικών, που στο λύκειο με τσίγκλησε άσχημα στην τάξη μπας και ξυπνήσω και διαβάσω. Της είχα θυμώσει τότε αλλά κατάλαβα μετά γιατί το έκανε. Και οι καθηγητές Βογιάνης και Ελευθερίου που μου εμφύσησαν την αγάπη για τη φυσική και τα μαθηματικά και την πρόκληση της σκέψης. Αυτοί οι άνθρωποι είναι κάποιοι από τους λόγους που διδάσκω στο επάγγελμά μου και μου αρέσει να προκαλώ τους φοιτητές – Ολλανδούς, Γερμανούς, Καταριανούς, καμιά φορά και Έλληνες.
«Καλή πατρίδα» είναι τα 4 χρόνια μου στην έρημο του Κατάρ. Μου έμαθαν να τρέφω αγάπη για την έρημο και τους κατοίκους της.
«Καλή πατρίδα» είναι ο τυπάκος που στέκεται με τις ώρες στην γωνία του δρόμου μου στο Χρόνινχεν. Έχει παλέψει χρόνια για την απεξάρτησή του από τα ναρκωτικά και εξακολουθεί και παλεύει. Πουλάει περιοδικά μέσα σε κρύο και βροχή. Θα πάρω πάντα ένα και ας μην διαβάζω ολλανδικά. Θα κατέβω λίγο πιο κάτω στο δρόμο και θα αφήσω το περιοδικό στο κομμωτήριο του Άρνολντ.
«Καλή πατρίδα» Καλά πιτόγυρα.
Μαντώ Ραχωβίτσα