Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δήμου Δυτικής Λέσβου 2022 ‑ 2023
Γράφει ο ΡΑΦΑΗΛ ΠΑΛΑΙΟΠΑΝΗΣ*
Δημοσίευση 20/3/2022
Πριν λίγες ημέρες εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο το πρώτο παραδοτέο του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου Δυτικής Λέσβου με διακριτό τίτλο «Στρατηγικό Σχέδιο Δήμου Δυτικής Λέσβου».
Τα Επιχειρησιακά Προγράμματα (Ε.Π.) αποτυπώνουν το όραμα ενός Δήμου για τη βελτίωση της εσωτερικής οργάνωσής του και την ανάπτυξη της περιοχής καθώς και τη στρατηγική που θα ακολουθήσει για την υλοποίηση αυτού του οράματος. Τα Προγράμματα εξειδικεύονται κατ’ έτος με τα Ετήσια Προγράμματα Δράσης. Επιπρόσθετα, στα Στρατηγικά Σχέδια περιλαμβάνεται η συγκέντρωση και ανάλυση στοιχείων για τη διάγνωση της υφιστάμενης κατάστασης του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου, η διατύπωση του οράματος και των αναπτυξιακών προτεραιοτήτων και η εξειδίκευση των αξόνων σε Μέτρα και Στόχους του Επιχειρησιακού Προγράμματος.
Δεδομένου ότι τα (Ε.Π.) αποτελούν κρίσιμα εργαλεία σχεδιασμού, προγραμματισμού, ελέγχου και αξιολόγησης της λειτουργίας ενός Δήμου αλλά και χάραξης συγκεκριμένων πολιτικών για την ανάπτυξη της διοικητικής του περιοχής, θα περίμενε κανείς ότι το ζήτημα της κατάρτισης ενός (Ε.Π.) θα αντιμετωπιζόταν με τη δέουσα προσοχή από τη Δημοτική Αρχή αλλά και την τοπική κοινωνία.
Όμως, μελετώντας το ψηφισθέν Στρατηγικό Σχέδιο διαπιστώνονται σημαντικές ασάφειες και παραλείψεις. Δεν θα σχολιάσουμε - αν και πολλά θα μπορούσαν να ειπωθούν - τα τμήματα του Σχεδίου που σχετίζονται με την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης του Δήμου ή του αναπτυξιακού οράματος, αφού στηρίζονται και σε υποκειμενικούς παράγοντες ανάλογα με την κουλτούρα και τις προτεραιότητες της εκάστοτε Δημοτικής Αρχής και της τοπικής κοινωνίας – στον βαθμό που λαμβάνεται υπόψη η γνώμη αυτής.
Διερευνώντας μόνον το αρχικό τμήμα του Σχεδίου, δηλαδή της καταγραφής και αποτύπωσης της υφιστάμενης κατάστασης του Δήμου, εντοπίζονται – ενδεικτικά – κρίσιμα ζητήματα που επηρεάζουν την απαιτούμενη ακρίβεια, σαφήνεια και πληρότητα που θα πρέπει να πληροί το Σχέδιο.
Ενδεικτικά, επισημαίνονται τα παρακάτω:
• Λανθασμένη αποτύπωση των ορίων του Δήμου.
• Χρήση δεδομένων παλαιών χρονικών περιόδων (10ετίας έως και 20ετίας) που δεν σχετίζονται με τη σύγχρονη πραγματικότητα.
• Απουσία πραγματικών στοιχείων (οικισμών, φορέων, κ.λπ.) ανά τομέα ή άξονα δράσεων.
• Ελλείψεις στην καταγραφή πλουτοπαραγωγικών και αναπτυξιακών πόρων της περιοχής.
• Αναφορά στοιχείων διαφορετικής χωρικής ή διοικητικής κλίμακας χωρίς αντίστοιχη επεξεργασία (υποβιβασμός κλίμακας, κ.λπ.).
• Περιγραφική και όχι ποσοτική ανάλυση βασικών παραμέτρων.
• Απουσία χαρτογραφικής αποτύπωσης δεδομένων.
Δευτερεύον ζήτημα – που έχει όμως και αυτό τη σημασία του – αποτελεί η ευρεία άντληση στοιχείων από την ιστοσελίδα του Δήμου. Αφενός και αυτά τα στοιχεία παρουσιάζουν τις αναφερθείσες ελλείψεις και αφετέρου ο δημότης καλείται να πληρώσει εις διπλούν πληροφορίες που είναι ήδη στην κατοχή του Δήμου και των Υπηρεσιών του.
Προφανώς, η εφαρμογή τυποποιημένων μεθοδολογιών και προτύπων σύμφωνα με τις οδηγίες των υπουργείων, υποβοηθά και επιταχύνει το έργο των μελετητών και των αντίστοιχων υπηρεσιών των Δήμων.
Όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση του νεοσύστατου Δήμου Δυτικής Λέσβου και λόγω της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας αυτού, είναι απαραίτητη η προσαρμογή των προτύπων στις τοπικές συνθήκες και η σαφής, ακριβής και πλήρης αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης.
Η βιβλιογραφική παράθεση πληροφοριών, η απουσία έρευνας και συλλογής επικαιροποιημένων στοιχείων, η χρήση δεδομένων αμφιβόλου ακρίβειας και διαφορετικής κλίμακας καθώς και η μη ανάδειξη των χωρικών αλληλεπιδράσεων σε έναν τεράστιο – εκτατικά – Δήμο δεν μπορούν να αποτελούν τη βάση για Στρατηγικό Σχεδιασμό.
Αρχή ήμισυ παντός, έλεγε ο Πλάτων και θα πρέπει να εφαρμόζεται στην πράξη. Ειδάλλως, η τύχη κάθε σχεδιασμού θα είναι προδιαγεγραμμένη όπως και το μέλλον του Δήμου Δυτικής Λέσβου…