Η τελευταία άνοιξη
Γράφει ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ*
Από το NEWSROOM Δημοσίευση 10/2/2021
Εδώ και μέρες άνθισαν οι αμυγδαλιές, ακολουθώντας το ρολόι της φύσης και της ζωής. Αυτή την περίοδο, περίπου, γιορταζόταν τα Ανθεστήρια στην αρχαία Ελλάδα. Με τα λουλούδια στεφάνωναν τα κεφάλια των μικρών παιδιών. Σ’ αυτή τη γιορτή συναντιόταν η χαρά για τη ζωή και η θλίψη για τον θάνατο. Ο άνθρωπος χαιρόταν για τη ζωή όλων και την αναγέννηση της φύσης, αλλά δεν ξεχνούσε τους απόντες του άλλου κόσμου. Γιατί στο δίπολο αυτό, ζωή και θάνατος, συνυπάρχουν δυο βασικές έννοιες της φύσης και της ανθρωπότητας. Η μία προϋποθέτει την άλλη, όσο κι αν αφορίζουμε το απευκταίο τέλος των πραγμάτων. Όσο αποδεχόμαστε την ταυτόχρονη, και διαδοχική ύπαρξή τους τόσο πιο γήινη είναι η πορεία μας στη γη.
Δυο ανοίξεις, πέρσι και φέτος, οι αμυγδαλιές άνθισαν με την απουσία κάποιων συνανθρώπων μας. Ήταν η τελευταία άνοιξη για αυτούς. Κάποτε, για όλους μας, θα υπάρξει η τελευταία. Αλλά θα την έχουμε ζήσει σχεδόν όπως τις προηγούμενες, με τα καλά και τα κακά της. Τούτες όμως διαφέρουν. Αυτοί οι συνάνθρωποί μας ήταν και είναι περιορισμένοι στα λίγα μέτρα του σπιτιού του διαμερίσματος, του μπαλκονιού, της αυλής. Περισσότερο αναφέρομαι σ’ αυτούς που ήταν μικρά παιδιά της περίοδο της Κατοχής. Και τότε έχασαν μια και δυο ανοίξεις. Με απαγορεύσεις στην καθημερινή τους ζωή, φόβο, ελλείψεις αγαθών, πείνα, κλείσιμο σχολείων, θάνατο. Σήμερα στη δύση της ζωής τους υπάρχουν πολλοί περιορισμοί στην καθημερινότητά τους. Ακούνε νούμερα κρουσμάτων, διασωληνωμένων, νεκρών, εμβολιασμένων. Ανησυχούν μήπως κάποια στιγμή γίνουν αριθμοί στα πλέον αρνητικά στοιχεία της τηλεόρασης· περιληφθούν στους θανάτους.
«Η σκοτεινή υποψία» που είχε ο Ρίτσος για «το τελευταίο καλοκαίρι» προερχόταν από την ανθρώπινη διαίσθηση. Για αυτό συνόψισε στο ομώνυμο ποίημά του όλες τις εικόνες της τελευταίας περιόδου της ζωής του. Ήταν η άλλη πλευρά της ζωής, που έρχεται κάποια στιγμή ως κατακλείδα. Αυτό που λέει ο λαός, όταν αποδέχεται το τέλος του βίου, «δεν είχε άλλο λάδι το καντηλάκι του». Τώρα, εδώ και ένα χρόνο σχεδόν, η υποψία έχει γίνει απειλή προς όλους μας.
Τούτη την άνοιξη ας αναζητήσουμε στον εαυτό μας και στους άλλους το νέο άνοιγμα για τη ζωή και την ελπίδα. Να μην είναι η τελευταία άνοιξη στον βιολογικό κύκλο. Η γραμμή της ζωής συνεχίζει το χάραγμά της· με δύναμη, θάρρος κι αλληλοϋποστήριξη. Ταυτόχρονα μπορούμε να παραμερίσουμε όσους, απ’ την πλευρά της κάθε εξουσίας, μας υποτιμάνε, μας κοιτάζουν αφ’ υψηλού, απευθύνονται ελεγκτικά και μας θεωρούν εν δυνάμει παραβάτες. Η άνοιξη έρχεται ούτως ή άλλως πάντοτε στην ώρα της· να είμαστε εκεί.
*Συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας