Με την έκκληση τους 139 οργανώσεις και πάνω από 140.000 πολίτες ζητάνε βελτιώσεις του προτεινόμενου νέου Κανονισμού της ΕΕ για την Εμπορία και την Αναπαραγωγή Σπόρων και άλλου Φυτικού Αναπαραγωγικού Υλικού ενόψει της συζήτησής του στο Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας στις Βρυξέλλες, στις 9 - 10 Δεκεμβρίου 2024.

Όπως τονίζει σχετικό δελτίο τύπου:

«Ο προτεινόμενος Κανονισμός απειλεί τη διατήρηση και την κυκλοφορία της ποικιλότητας των καλλιεργούμενων φυτών μας, δηλαδή απειλεί και τον αντίστοιχο Ελληνικό πλούτο».

Οι 139 οργανώσεις που συνυπογράφουν την έκκληση – από τις οποίες οι 25 είναι από την Ελλάδα - ζητούν από τον Έλληνα υπουργό να υποστηρίξει:

Τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση της τοπικά προσαρμόσιμης ποικιλότητας των καλλιεργειών η οποία  αποτελεί πρωταρχική προτεραιότητα.

Το ανθρώπινο δικαίωμα των γεωργών και των κηπουρών να συγκομίζουν, να χρησιμοποιούν, να ανταλλάσσουν και να πωλούν τους δικούς τους σπόρους, το οποίο  πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως.

Τη διευκόλυνση της εμπορίας ποικιλόμορφων και τοπικά προσαρμόσιμων ποικιλιών από τους περιφερειακούς παραγωγούς σπόρων.

Τέλος, οι νέες ποικιλίες δεν πρέπει να εξαρτώνται από φυτοφάρμακα ή συνθετικά λιπάσματα.

Επίσης σημειώνουν: «Η ποικιλότητα των παραδοσιακών διατροφικών φυτών, είναι ζωτικής σημασίας για την επισιτιστική μας ασφάλεια. Το 75% αυτής της ποικιλότητας έχει παγκοσμίως χαθεί  από την καλλιέργεια, γι' αυτό δεν έχουμε την πολυτέλεια να συνεχίσουμε να τα παραμελούμε. Το σημερινό σύστημα εμπορίας σπόρων δεν ευνοεί αυτές τις τοπικές  γηγενείς παραδοσιακές ποικιλίες. Ούτε βέβαια τον αντίστοιχο Ελληνικό παραδοσιακό πλούτο. Ουσιαστικά εξυπηρετεί μόνο τις εμπορικές φυτικές ποικιλίες  που προωθούν οι μεγάλες βιομηχανίες σπόρων λιπασμάτων  και φυτοφαρμάκων.

 «Σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι κηπουροί και οι αγρότες εργάζονται, συχνά σε εθελοντική βάση, για τη διατήρηση της γενετικής ποικιλότητας των καλλιεργειών για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές, συμβάλλοντας σημαντικά στην επισιτιστική μας ασφάλεια. Ωστόσο, τιμωρούνται με πολύπλοκους κανονισμούς που προορίζονται για την εμπορική αγορά σπόρων», λέει η Magdalena Prieler, εμπειρογνώμονας σε θέματα πολιτικής σπόρων στην ARCHE NOAH. Ο προτεινόμενος Κανονισμός περιορίζει επίσης το δικαίωμα των αγροτών, που κατοχυρώνεται στο διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να μοιράζονται το δικό τους πολλαπλασιαστικό υλικό.

Οι κανόνες που έχουν σχεδιαστεί για να ρυθμίζουν τη βιομηχανική παραγωγή σπόρων δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για να περιορίζουν την πώληση ποικιλόμορφων τοπικών ποικιλιών και ειδών από μικρές σποροπαραγωγικές επιχειρήσεις.

Υπό το πρίσμα της κρίσης του κλίματος και της βιοποικιλότητας, πρέπει να διαφοροποιήσουμε την παραγωγή σπόρων και όχι να αυξήσουμε περαιτέρω την εξάρτησή μας από τη βιομηχανία παραγωγής σπόρων. Πρέπει να αντισταθούμε στις προσπάθειες του αγροχημικού λόμπι να καταστρέψει όλες τις εναλλακτικές λύσεις μέσω μιας  υπερ-ρύθμισης!

Για περισσότερες πληροφορίες

[email protected], www.sito.gr

[email protected], www.aegilops.gr

Αναλυτικά η επιστολή προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης αναφέρει:

Έκκληση για επείγουσες και σημαντικές αλλαγές στον προτεινόμενο Κανονισμό της ΕΕ για την Εμπορία και την Παραγωγή Φυτικού Αναπαραγωγικού Υλικού.

2 Δεκεμβρίου 2024         

Αξιότιμε Υπουργέ  κ. Τσιάρα,

Στις 9-10 Δεκεμβρίου 2024 θα συζητήσετε στο Συμβούλιο Γεωργίας και Αλιείας στις Βρυξέλλες τον προτεινόμενο νέο Κανονισμό της ΕΕ για την Εμπορία και την Αναπαραγωγή Φυτικού Αναπαραγωγικού Υλικού (ΦΑΥ).

Εμείς, οι 26  υπογράφουσες  οργανώσεις,  συνεργαζόμαστε με φορείς από όλη την Ευρώπη που ασχολούνται με τη διατήρηση, την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη χρήση της ποικιλότητας των καλλιεργούμενων φυτών μας, ιδίως των δημητριακών, των λαχανικών και των φρούτων. Το έργο μας διασφαλίζει ότι οι αγρότες και οι κηπουροί θα συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση σε Φυτικό Αναπαραγωγικό Υλικό  ειδών και ποικιλιών που δεν  προσφέρονται  από την παγκόσμια βιομηχανία σπόρων.  Σε αυτές  συμπεριλαμβάνονται οι παραδοσιακές τοπικές  ποικιλίες,  εκείνες  που είναι κατάλληλες για καλλιέργεια χωρίς φυτοφάρμακα,  συνθετικά λιπάσματα και σε οριακές περιοχές, καθώς και οι ποικιλίες  και το ετερογενές υλικό που έχουν τη δυνατότητα να εξελίσσονται στο αγρόκτημα και να προσαρμόζονται συνεχώς στις τοπικές συνθήκες λόγω της ευρείας γενετικής ενδοποικιλιακής τους ποικιλομορφίας.

Για βιώσιμα, ανθεκτικά σε κρίσεις διατροφικά συστήματα, είναι απαραίτητη μια ποικιλότητα  καλλιεργούμενων ειδών και ποικιλιών, καθώς και διαφοροποιημένες, αποκεντρωμένες προσεγγίσεις που βασίζονται στις τοπικές  κοινωνίες, για τη διατήρηση και παραγωγή ΦΑΥ. Η σημασία του έργου μας αναγνωρίζεται από τη Διεθνή Συνθήκη για τους Φυτογενετικούς Πόρους για τα Τρόφιμα και τη Γεωργία¹ καθώς και από τη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Γεωργών και Άλλων Ατόμων που Εργάζονται σε Αγροτικές Περιοχές².

Οι ισχύοντες κανόνες για την παραγωγή και την εμπορία των ΦΑΥ προωθούν σπόρους και άλλο φυτικό υλικό που αναπτύχθηκαν για τη βιομηχανική γεωργία, οι οποίοι μπορούν να πωλούνται μαζί με επιβλαβή φυτοφάρμακα και συνθετικά λιπάσματα και να καλλιεργούνται ως μονοκαλλιέργειες. Η αγροβιομηχανία πιέζει ώστε οι κανόνες να προχωρήσουν ακόμη περισσότερο, καθιστώντας παράνομη την ποικιλομορφία, ώστε τόσο οι σπόροι όσο και το διατροφικό μας σύστημα να γίνουν ακόμη πιο ομοιόμορφα και επομένως πιο ευάλωτα. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ακριβώς το αντίθετο. Χρειαζόμαστε νομοθεσία που να διασφαλίζει το δικαίωμά μας σε υγιεινή, ποικίλη και νόστιμη τροφή, ενισχύοντας την ποικιλομορφία στα χωράφια και στους κήπους, υποστηρίζοντας τις τοπικές ποικιλίες και σεβόμενοι τα δικαιώματα των γεωργών.

Είναι ανησυχητικό ότι ο νέος κανονισμός της ΕΕ για τις ΦΑΥ που έχει  προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τον Ιούλιο του 2023, απειλεί τη διατήρηση και την κυκλοφορία της ποικιλότητας των καλλιεργούμενων φυτών μας. Αγνοεί το δικαίωμα των γεωργών να συγκομίζουν, να χρησιμοποιούν, να ανταλλάσσουν και να πωλούν τους δικούς τους σπόρους, όπως κατοχυρώνεται στο διεθνές δίκαιο. Αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό.

Μαζί με περισσότερους από 130.000 Ευρωπαίους πολίτες που έχουν υπογράψει την αίτηση Raise our Forks - for Diversity!³ σας καλούμε να αναθεωρήσετε την πρόταση. Παρακαλούμε να διασφαλίσετε ότι ο κανονισμός επιτρέπει την κυκλοφορία ποικίλων σπόρων, ενισχύει τη βιοποικιλότητα, σέβεται τα δικαιώματα των γεωργών και θέτει τα θεμέλια για ένα βιώσιμο, ανθεκτικό και ποικιλόμορφο σύστημα τροφίμων!

Η διατήρηση και η αειφορική χρήση της τοπικά προσαρμοσμένης ποικιλομορφίας των καλλιεργειών αποτελεί πρωταρχική προτεραιότητα.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη έχουμε ήδη χάσει το 75% της ποικιλομορφίας των καλλιεργειών στη γεωργία⁴. Αυτό που απομένει είναι η σανίδα σωτηρίας μας. Θα πρέπει να προστατεύσουμε και να αξιοποιήσουμε την εναπομείνασα ποικιλομορφία για να προσαρμόσουμε την παραγωγή τροφίμων σε πιο ακραίες καιρικές συνθήκες και σε νέους  εντομολογικούς εχθρούς και ασθένειες.

Το ανθρώπινο δικαίωμα των γεωργών και των κηπουρών να συγκομίζουν, να χρησιμοποιούν, να ανταλλάσσουν και να πωλούν τους δικούς τους σπόρους και άλλων  τύπων ΦΑΥ πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως.

Το δικαίωμα αυτό κατοχυρώνεται στο άρθρο 19 της Διακήρυξης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των Γεωργών και Άλλων Ατόμων που Εργάζονται σε Αγροτικές Περιοχές, καθώς και στο άρθρο 9 της Διεθνούς Συνθήκης για τους Φυτογενετικούς Πόρους για τα Τρόφιμα και τη Γεωργία, και είναι δεσμευτικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της.

Πρέπει να διευκολυνθεί η εμπορία ποικιλόμορφων και τοπικά προσαρμοσμένων ποικιλιών από τους  τοπικούς  παραγωγούς σπόρων.

Οι κανόνες που έχουν σχεδιαστεί για να ρυθμίζουν τη βιομηχανική παραγωγή σπόρων δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για να περιορίζουν την πώληση ποικιλόμορφων τοπικών ποικιλιών και ειδών από μικρές σποροπαραγωγικές επιχειρήσεις. Υπό το πρίσμα της κρίσης του κλίματος και της βιοποικιλότητας, πρέπει να διαφοροποιήσουμε την παραγωγή σπόρων και όχι να αυξήσουμε περαιτέρω την εξάρτησή μας από τη βιομηχανία παραγωγής σπόρων. Πρέπει να αντισταθούμε στις προσπάθειες του αγροχημικού λόμπι να καταστρέψει όλες τις εναλλακτικές λύσεις μέσω μιας υπερ-ρύθμισης!

Οι νέες φυτικές ποικιλίες  που εγκρίνονται δεν πρέπει να εξαρτώνται από φυτοφάρμακα ή συνθετικά λιπάσματα.

Για να υποστηρίξουμε  μεθόδους καλλιέργειας που προστατεύουν το περιβάλλον και το κλίμα μας, χρειαζόμαστε σπόρους που ευδοκιμούν σε συνθήκες βιολογικής καλλιέργειας ή/και χαμηλών εισροών.

Σας καλούμε να μην υποκύψετε στις πιέσεις της βιομηχανίας, αλλά να προστατεύσετε και να προωθήσετε την ποικιλότητα των καλλιεργούμενων φυτών μας, καθώς και το δικαίωμα των γεωργών να συγκομίζουν, να χρησιμοποιούν, να ανταλλάσσουν και να πωλούν το δικό τους ΦΑΥ. Ζητούμε ευγενικά μια συνάντηση μαζί σας για να συζητήσουμε τη σημασία της ποικιλομορφίας των καλλιεργούμενων φυτών και τις ανησυχίες μας σχετικά με την πρόταση.

Με εκτίμηση,

Οι υπογράφουσες οργανώσεις

Υ.Γ. Στο συνημμένο βιβλίο, Eating to Extinction - The World's Rarest Foods and Why We Need to Save Them by BBC journalist Dan Saladino - μπορείτε να ανακαλύψετε ιστορίες απειλούμενων τοπικών ποικιλιών δημητριακών, λαχανικών και φρούτων από την Ευρώπη και όχι μόνο. Το βιβλίο αναδεικνύει γιατί αυτή η γενετική ποικιλότητα, την οποία ο προτεινόμενος κανονισμός θα απειλήσει περαιτέρω, είναι κρίσιμη όχι μόνο για τη διατήρηση των παραδοσιακών διατροφικών πολιτισμών και των τοπικών γεωργικών συστημάτων, αλλά αποτελεί επίσης τη «γενετική εργαλειοθήκη» που θα χρειαστεί η ανθρωπότητα για να προσαρμοστεί σε ένα ευρύτερο φάσμα περιβαλλοντικών και κλιματικών συνθηκών. Καλή ανάγνωση!

1 https://www.fao.org/4/i0510e/i0510e.pdf  

2 https://digitallibrary.un.org/record/1650694?ln=en

3 www.raiseourforks.org

4 https://www.fao.org/4/y5609e/y5609e02.htm