Ο Χουάν Γκουαϊδό είναι ένα προϊόν «made in USA» και το αποτέλεσμα μιας δεκαετούς επιχείρησης που διεύθυνε το εργαστήριο αλλαγής καθεστώτων και κυβερνήσεων της Ουάσιγκτον, προκειμένου να τον «λανσάρει» διεθνώς ως αγωνιστή της δημοκρατίας στη Βενεζουέλα, όπου πριν από την αυτοανακήρυξή του σε πρόεδρο, στις 22 Ιανουαρίου, λιγότεροι από ένας στους πέντε πολίτες της, είχαν ακούσει κάτι για αυτόν. Οι Dan Cohen και Μax Blumenthal ερευνούν όλο το ιστορικό

Μόνο πριν από λίγους μήνες, ο 35χρονος Χουάν ήταν ένας σκοτεινός χαρακτήρας μέσα σε μια πολιτικά περιθωριακή ακροδεξιά ομάδα που συνδέεται στενά με φρικιαστικές πράξεις βίας στους δρόμους του Καράκας κι άλλων μεγάλων πόλεων.

Ακόμη και στο δικό του κόμμα, ο Γκουαϊδό ήταν ένας βουλευτής μεσαίου επιπέδου στην εθνική συνέλευση, όπου στις τελευταίες εκλογές που κυριάρχησε η αντιπολίτευση και η οποία τώρα καταπατεί το Σύνταγμα της Βενεζουέλας.

Ωστόσο, μετά το τηλεφώνημα από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Μάικ Πενς, ο Γκουαϊδό όρκισε τον εαυτό του πρόεδρο της Βενεζουέλας.

Στην ουσία, ανακηρύχθηκε ηγέτης της χώρας του από την Ουάσινγκτον κι αμέσως μετά οι «New York Times» χαρακτήριζαν τον Γκουαϊδό «αξιόπιστο αντίπαλο» του Μαδούρο με ένα «αναζωογονητικό ύφος και όραμα να οδηγήσει τη χώρα προς τα εμπρός».

Παρομοίως, η συντακτική ομάδα του «Bloomberg» τον επιδοκίμαζε για την προσπάθεια «αποκατάστασης της δημοκρατίας» και η «Wall Street Journal» τον χαρακτήριζε «νέο δημοκρατικό ηγέτη».

Το χορό έσερναν μαζί τους τα ΜΜΕ σε Καναδά και σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη που μαζί με το Ισραήλ και το μπλοκ των δεξιών λατινοαμερικανικών κυβερνήσεων γνωστού ως «Όμιλος της Λίμα», που αναγνώρισαν τον Γκουαϊδό ως νόμιμο ηγέτη της Βενεζουέλας.

Παρόλο που ο Γκουαϊδό φάνηκε σαν να ερχόταν από το πουθενά, ήταν στην πραγματικότητα το προϊόν του αμερικανικού εργαστηρίου αλλαγής ηγεσίας της αμερικανικής κυβέρνησης. Κατασκευάστηκε για να υπονομεύσει τη σοσιαλιστική κυβέρνηση της Βενεζουέλας, να αποσταθεροποιήσει τη χώρα και να καταλάβει κάποια στιγμή την εξουσία.

Αν και ήταν μια ασήμαντη προσωπικότητα στην πολιτική σκηνή της Βενεζουέλας, είχε περάσει χρόνια, αθόρυβα,  στις ΗΠΑ προκειμένου να αποδείξει την αξία του στις αίθουσες εξουσίας της Ουάσινγκτον.

«Ο Juan Guaidó είναι ένας χαρακτήρας που έχει δημιουργηθεί γι ‘αυτή την περίσταση» λέει ο Marco Teruggi, Αργεντινός κοινωνιολόγος και γνωστός αναλυτής της πολιτικής της Βενεζουέλας. «Είναι το αποτέλεσμα ενός εργαστηρίου – ο Guaidó μοιάζει με ένα μείγμα πολλών στοιχείων που δημιουργούν έναν χαρακτήρα που, με όλη μου την ειλικρίνεια θα έλεγα ότι  ταλαντεύεται ανάμεσα στο γέλιο και την ανησυχία».

Ο Ντιέγκο Σεκέρα, δημοσιογράφος της Βενεζουέλας και συντάκτης της ερευνητικής εφημερίδας «Misión Verdad», συμφωνεί: «Ο Guaidó είναι πιο δημοφιλές εκτός της Βενεζουέλας παρά εντός, ειδικά στην ελίτ του Ivy League και των κύκλων της Ουάσιγκτον».

Κι ενώ ο Γκουαϊντο πωλείται σήμερα ως το πρόσωπο που θα αποκαταστήσει τη δημοκρατία στη Βενεζουέλα, πέρασε τα περισσότερα χρόνια της πολιτικής του καριέρας στην πιο βίαιη ομάδα του πιο ριζοσπαστικού κόμματος της αντιπολίτευσης και βρισκόταν πάντα στην πρώτη γραμμή μίας εκστρατείας αποσταθεροποίησης μετά την άλλη. Το κόμμα του έχει απαξιωθεί ευρέως στο εσωτερικό της Βενεζουέλας και είναι εν μέρει υπεύθυνο για την κατάτμηση μιας έντονα αποδυναμωμένης αντιπολίτευσης.

«Αυτοί οι δεξιοί ριζοσπάστες δεν έχουν πάνω από 20% στις δημοσκοπήσεις» έγραψε ο Luis Vicente León, αναλυτής και πρόεδρος της μεγαλύτερης δημοσκοπικής εταιρίας της Βενεζουέλας. Σύμφωνα με τον León, «το κόμμα του Guaidó παραμένει απομονωμένο επειδή η πλειοψηφία του πληθυσμού δεν θέλει πόλεμο». «Αυτό που θέλουν είναι μια λύση» τονίζει.

Αλλά γι ‘αυτόν ακριβώς τον λόγο ο Γουαϊδό επιλέχθηκε από την Ουάσινγκτον: Δεν πρόκειται να οδηγήσει τη Βενεζουέλα προς τη δημοκρατία, αλλά να την οδηγήσει στην κατάρρευση διαλύοντας μια χώρα που για τις τελευταίες δύο δεκαετίες υπήρξε ένα φράγμα αντίστασης στην ηγεμονία των ΗΠΑ. Η απίθανη άνοδος του σηματοδοτεί την αποκορύφωση ενός έργου δύο δεκαετιών που έγινε για να καταστρέψει ένα ισχυρό σοσιαλιστικό πείραμα.

Μετά την εκλογή του Ούγκο Τσάβες το 1998, οι Ηνωμένες Πολιτείες αγωνίστηκαν για να επανακτήσουν τον έλεγχο της Βενεζουέλας που διαθέτει τεράστια αποθέματα πετρελαίου, τα μεγαλύτερα στον κόσμο.

Τα σοσιαλιστικά προγράμματα του Τσάβες μπορεί να έχουν αναδιανείμει τον πλούτο της χώρας και να βοήθησαν στην έξοδο εκατομμυρίων ανθρώπων από τη φτώχεια, αλλά του εξασφάλισαν και ένα «στόχο» στην πλάτη του.

Το 2002, η δεξιά αντιπολίτευση της Βενεζουέλας ανέτρεψε για μερικές ώρες τον Τσάβες με αμερικανική υποστήριξη και αναγνώριση,όμως ο στρατός τον επανέφερε στην προεδρία, αφού προηγήθηκε μαζική λαϊκή κινητοποίηση για την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Καθ όλη τη διάρκεια της θητείας ο Τσάβες επέζησε από πολυάριθμες απόπειρες δολοφονίας πριν υποκύψει από τον καρκίνο το 2013 ενώ ο διάδοχός του, Νικολάς Μαδούρο, έχει καταφέρει να επιζήσει ήδη, τριών προσπαθειών δολοφονίας του.

Σύμφωνα με την κυβέρνηση της Βενεζουέλας, οι ΗΠΑ συμμετείχαν επίσης σε μια συνωμοσία, με το κωδικό όνομα «Επιχείρηση Σύνταγμα», που προσπάθησε να συλλάβει τον Μαδούρο μέσα στο προεδρικό παλάτι Miraflores και στην επόμενη με την ονομασία «Armageddon» για  να τον δολοφονήσει σε μια στρατιωτική παρέλαση τον Ιούλιο του 2017.

Λίγο περισσότερο από ένα χρόνο αργότερα, εξόριστοι ηγέτες της αντιπολίτευσης προσπάθησαν και δεν κατάφεραν να σκοτώσουν το Μαδούροε με βόμβες drones, κατά τη διάρκεια μιας στρατιωτικής παρέλασης στο Καράκας.

Περισσότερο από μια δεκαετία πριν από αυτές τις μηχανορραφίες, μια ομάδα από δεξιούς φοιτητές της αντιπολίτευσης επιλέχθηκαν και προωθήθηκαν από μια ελίτ των ΗΠΑ να ενταχθούν σε μια χρηματοδοτούμενη από αυτήν ακαδημία για την αλλαγή ή την ανατροπή της κυβέρνησης της Βενεζουέλας και την αποκατάσταση της νεοφιλελεύθερης τάξης στη χώρα.

Στις 5 Οκτωβρίου 2005, με τη δημοτικότητά του Τσάβες στα ύψη και με το κυβερνητικό σχεδιασμό σαρωτικών σοσιαλιστικών προγραμμάτων, πέντε «φοιτητές – μελλοντικοί ηγέτες» έφτασαν από τη Βενεζουέλα στο Βελιγράδι, την πρωτεύουσα της Σερβίας για να ξεκινήσουν την εκπαίδευση οργάνωσης λαϊκής εξέγερσης.

Το ταξίδι τους ήταν …ευγενική χορηγία του Κέντρου Εφαρμοσμένων Μη Βίαιων Δράσεων και Στρατηγικών, ή αλλιώς CANVAS. Η ομάδα αυτή χρηματοδοτείται κατά κύριο λόγο από το «Εθνικό Ταμείο για τη Δημοκρατία», ένα παράρτημα της CIA που λειτουργεί ως το κύριο εργαστήριο της κυβέρνησης των ΗΠΑ για την προώθηση της αλλαγής καθεστώτων, στο εξωτερικό. Χορηγοί ήταν επίσης το Διεθνές Ρεπουμπλικανικό Ινστιτούτο και το Εθνικό Δημοκρατικό Ινστιτούτο για τις Διεθνείς Υποθέσεις. Σύμφωνα με τα εσωτερικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που διέρρευσαν από το Stratfor, «ο  CANVAS μπορεί επίσης να έχει λάβει χρηματοδότηση και κατάρτιση από τη CIA και κατά τη διάρκεια του αγώνα των ΗΠΑ κατά του Μιλόσεβιτς το 1999-2000».

Σύμφωνα με ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της Stratfor, μετά την εξόντωση του Μιλόσεβιτς, «τα παιδιά που έτρεξαν το κίνημα «OTPOR» μεγάλωσαν, πήραν κοστούμια και σχεδίασαν τον CANVAS … ή με άλλα λόγια μια ομάδα εξαγωγής-επανάστασης». Εξακολουθούν να συνδέονται με τη χρηματοδότηση των ΗΠΑ και ουσιαστικά πάνε γύρω από τον κόσμο προσπαθώντας να ανατρέψουν τους δικτάτορες και τις αυταρχικές κυβερνήσεις (δηλαδή εκείνες που οι ΗΠΑ δεν συμπαθούν).

Η Stratfor αποκάλυψε ότι «ο CANVAS έστρεψε την προσοχή του στη Βενεζουέλα το 2005».

Όμως, η «πραγματική δουλειά» ξεκίνησε δύο χρόνια αργότερα, το 2007, όταν ο Γκουαϊδό αποφοίτησε από το Καθολικό Πανεπιστήμιο του Καράκας Andrés Bello.

Τότε μετακόμισε στην Ουάσινγκτον για να εγγραφεί στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης και Πολιτικής Διαχείρισης στο Πανεπιστήμιο George Washington, υπό την κηδεμονία του οικονομολόγου της Βενεζουέλας Luis Enrique Berrizbeitia, ενός από τους κορυφαίους νεοφιλελεύθερους οικονομολόγους της Λατινικής Αμερικής.

Ο Berrizbeitia ήταν πρώην διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), ο οποίος πέρασε πάνω από μια δεκαετία  στον ενεργειακό τομέα της Βενεζουέλας, κάτω από το παλιό ολιγαρχικό καθεστώς που απομάκρυνε ο Τσάβες.

Εκείνη τη χρονιά, ο Γκουαϊδό βοήθησε να οργανωθούν αντικυβερνητικές συγκεντρώσεις μετά την άρνηση της κυβέρνησης της Βενεζουέλας να ανανεώσει την άδεια του «Radio Caracas Televisión (RCTV)». Αυτός ο ιδιωτικός σταθμός έπαιξε ηγετικό ρόλο στο πραξικόπημα του 2002 εναντίον του Τσάβες.

Το RCTV βοήθησε να κινητοποιηθούν αντιδημοκρατικοί διαδηλωτές, μετέδωσε ψευδείς πληροφορίες που κατηγόρησαν κυβερνητικούς υποστηρικτές για πράξεις βίας που ασκήθηκαν από μέλη της αντιπολίτευσης και απαγόρευσε τις δηλώσεις  στελεχών του Τσάβες, στο πλαίσιο του πραξικοπήματος. Ο ρόλος του RCTV και άλλων σταθμών που ανήκουν σε ολιγάρχες στην οργάνωση της αποτυχημένης προσπάθειας πραξικοπήματος καταγράφηκε στο αναγνωρισμένο ντοκιμαντέρ:  «Η επανάσταση δεν πρόκειται να μεταδοθεί από την τηλεόραση».

Από τις διαμαρτυρίες γύρω από το RCTV και το δημοψήφισμα, γεννήθηκε ένα εξειδικευμένο προσωπικό της κατηγορίας των ακτιβιστών αλλαγής καθεστώτος των ΗΠΑ. Ονομάστηκαν: «Generation 2007».

Οι εκπαιδευτές του CANVAS εντόπισαν τότε τον σύμμαχο του Γκουαϊδό – στο πρόσωπο ενός φιλελεύθερου πολιτικού διοργανωτή του Yon Goicoechea – ως «βασικό παράγοντα» στην κατάκτηση του συνταγματικού δημοψηφίσματος. Την επόμενη χρονιά, ο Goicochea ανταμείφθηκε για τις προσπάθειές του με το βραβείο Milton Friedman του Ινστιτούτου Cato για την προώθηση της ελευθερίας, μαζί με ένα βραβείο αξίας 500.000 δολαρίων, το οποίο χρησιμοποίησε αμέσως για το πολιτικό του δίκτυο.

Το 2009, οι ακτιβιστές της «Generation 2007» πραγματοποίησαν την πιο προκλητική διαδήλωση τους, κατεβάζοντας τα παντελόνια τους σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Ανάμεσά τους ήταν και ο Γκουαϊδό.

Εκείνη τη χρονιά, ο Γκουαϊδό εκτέθηκε στον κόσμο και με έναν άλλο τρόπο, ιδρύοντας ένα πολιτικό κόμμα που θα εκμεταλλευόταν το ρεύμα κατά του Τσάβες, που είχε καλλιεργήσει η γενιά του 2007.

Ονομάστηκε Λαϊκή Βούληση και ήταν υπό τη καθοδήγηση του Leopoldo López, εκπαιδευμένο από τον Πινοσέτ, πρώτο ξάδερφο του Thor Halvorssen, ιδρυτή του Αμερικανικού Ιδρύματος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, το οποίο λειτουργεί ως de facto κέντρο οργάνωσης των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ σε χώρες που έχουν γίνει στόχος της Ουάσινγκτον για αλλαγή καθεστώτος.

Τον Νοέμβριο του 2010, σύμφωνα με τα μηνύματα που υπέκλεψαν οι υπηρεσίες ασφαλείας της Βενεζουέλας και παρουσιάστηκαν από τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης Miguel Rodríguez Torres, οι Guaidó, Goicoechea και αρκετοί άλλοι ακτιβιστές παρακολούθησαν μυστική πενθήμερη εκπαίδευση στο ξενοδοχείο «Fiesta Mexicana».

Τα σεμινάρια έγιναν από στελέχη του Otpor, εκπαιδευτές της αλλαγής καθεστώτος στο Βελιγράδι, οι οποίοι υποστηρίχθηκαν από την αμερικανική κυβέρνηση.  Τρεις προσωπικότητες της βιομηχανίας πετρελαίου – Gustavo Torrar, Eligio Cedeño και Pedro Burelli – φέρεται ότι κάλυψαν τα έξοδα ύψους $ 52.000 δολαρίων για τη διεξαγωγή αυτής της συνάντησης. Ο Torrar είναι ένας αυτοαποκαλούμενος «ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και «πνευματικός» του οποίου ο μικρότερος αδελφός Reynaldo Tovar Arroyo είναι εκπρόσωπος στη Βενεζουέλα της ιδιωτικής μεξικανικής εταιρείας πετρελαίου Petroquimica del Golfo, η οποία έχει συνάψει σύμβαση με το κράτος της Βενεζουέλας.

Την  επονομαζόμενη συνωμοσία της Fiesta Mexicana ακολούθησε ένα άλλο σχέδιο αποσταθεροποίησης που αποκαλύφθηκε σε μια σειρά εγγράφων που αποκάλυψε η κυβέρνηση της Βενεζουέλας.

«Νομίζω ότι είναι καιρός να συγκεντρώσουμε τις προσπάθειες και κάνουμε τις απαραίτητες κλήσεις για να λάβουμε χρηματοδότηση και να εκμηδενίσουμε τον Μαδούρο και τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν» έγραψε ο Μαρία Κορίν Machado σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στον πρώην διπλωμάτη της Βενεζουέλας Diego Arria το 2014.

Σε άλλο ηλεκτρονικό μήνυμα ο Machado ισχυρίστηκε ότι η βίαιη συνωμοσία είχε την συγκατάθεση του πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Κολομβία, του Kevin Whitaker. «Δεν φοβάμαι τίποτα. Ο Kevin Whitaker έχει ήδη επιβεβαιώσει την υποστήριξή του και πρότεινε και τα νέα βήματα. Έχουμε ένα βιβλίο επιταγών ισχυρότερο από το καθεστώς».

Το Φεβρουάριο εκείνης της χρονιάς, φοιτητές διαδηλωτές που λειτουργούσαν ως στρατεύματα επιβολής σοκ και φόβου εκ μέρους τη εξόριστης ολιγαρχία έστηναν οδοφράγματα σε ολόκληρη τη χώρα, μετατρέποντας τα σε βίαια φρούρια γνωστά ως guarimbas. Ενώ τα διεθνή μέσα ενημέρωσης απεικόνιζαν την αναταραχή ως μια αυθόρμητη διαμαρτυρία εναντίον του καθεστώτος Μαδούρο, υπήρχαν άφθονες ενδείξεις ότι η «Λαϊκή Βούληση» ενορχήστρωνε γκανγκστερικές αιματηρές επιθέσεις.

Τουλάχιστον 43 πολίτες σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των guarimbas του 2014.

Τρία χρόνια αργότερα, ξέσπασε εκ νέου μπαράζ επιθέσεων, προκαλώντας μαζική καταστροφή των δημόσιων υποδομών, δολοφονία κυβερνητικών υποστηρικτών και το θάνατο 126 ανθρώπων, πολλοί από τους οποίους ήταν ο Τσαβιστές. Σε πολλές περιπτώσεις, οι υποστηρικτές της κυβέρνησης κάηκαν ζωντανοί από ένοπλες συμμορίες.

Ο Γκουαϊδό συμμετείχε ενεργά στους guarimbas του 2014. Στην πραγματικότητα, έκανε tweeted βίντεο που δείχνει τον εαυτό του ντυμένο με ένα κράνος και μάσκα αερίων, να περιβάλλεται από καλυμμένα και οπλισμένα άτομα που είχαν κλείσει τμήμα της εθνικής οδού και συγκρούονταν με την αστυνομία.

Ο Guaidó διέγραψε μετά το tweet, επιδεικνύοντας προφανή ανησυχία για τον αντίκτυπο που θα είχε στην εικόνα του ως πρωταθλητή της δημοκρατίας!

Στα βήματα του Γκουαϊδό και ο David Smolansky, επίσης μέλος της Otpor-εκπαιδευμένης γενιάς του 2007, έγινε ο νεώτερος δήμαρχος της Βενεζουέλας όταν εξελέγη το 2013 στο πλούσιο προάστιο El Hatillo. Αλλά παύτηκε από τη θέση του και καταδικάστηκε σε 15 μήνες φυλάκισης από το Ανώτατο Δικαστήριο, αφού τον βρήκε ένοχο για εγκλήματα των guarimbas.

Αντιμετωπίζοντας τη σύλληψη, ο Smolansky ξύρισε τα γένια του, φόρεσε γυαλιά ηλίου και πήγε στη Βραζιλία μεταμφιεσμένος σε ιερέα με μια βίβλο στο χέρι και ροζάριο γύρω από το λαιμό του. Τώρα ζει στην Ουάσινγκτον, όπου έλαβε διορίστηκε από τον υπουργό του Οργανισμού Αμερικανικών Πολιτειών, Luis Almagro, να ηγηθεί ομάδας εργασίας για τη μετανάστευση και την κατάσταση των προσφύγων από τη Βενεζουέλα. Και βέβαια γνωρίζει καλά τον απεσταλμένο των ΗΠΑ στη Βενεζουέλα Έλιοτ Έιμπραμς.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο συναντήθηκε όμως προσωπικά με τον Γκουαϊδό στις 10 Ιανουαρίου, σύμφωνα με την «Wall Street Journal». Ωστόσο, ο Πομπέο δεν μπόρεσε να προφέρει σωστά το όνομα του όταν τον ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου στις 25 Ιανουαρίου, ως «Juan Guido» Χουάν Γκουίντο -ένα ρατσιστικό όρο που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ για τους Ιταλούς μετανάστες- .

Στις 21 Ιανουαρίου, μια ημέρα πριν ξεκινήσει το πραξικόπημα, η σύζυγος του Γκουαϊδό ανέβασε βίντεο που περιείχε διάγγελμα που ζητούσε από τους στρατιωτικούς να στραφούν εναντίον του Μαδούρο. Η παράστασή της ήταν ξύλινη και αδιάφορη έως κακή για την εικόνα του επίδοξου προέδρου.

Τέσσερις μέρες μετά ο άνδρας της ζητούσε την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Βενεζουέλα και στρατιωτική παρέμβαση για να φύγει ο Μαδούρο καθιστώντας εμφανείς τις περιορισμένες του δυνατότητες ως ηγέτη ή ως πραξικοπηματία κι ας εκπαιδεύτηκε για αυτό τον σκοπό, από τις αρμόδιες υπηρεσίες των ΗΠΑ.