
Η χθεσινή παρουσίαση στο Book and Art, το βράδυ της Πέμπτης, έφερε ξανά στη Μυτιλήνη δύο ξεχωριστές φωνές της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, τον Αλέξη Πανσέληνο και τη Λουκία Δέρβη. Η συζήτηση που προηγήθηκε στο στούντιο του «Ν» 99 fm έδωσε μια σπάνια ευκαιρία στο κοινό να γνωρίσει καλύτερα τους δύο δημιουργούς, τόσο ως προσωπικότητες όσο και ως συγγραφείς που συνεχίζουν να εξερευνούν με επιμονή και ευαισθησία τον ανθρώπινο κόσμο. Στη συζήτηση συμμετείχε η κοινωνική ανθρωπολόγος Ελένη Γουρνέλου, η οποία είχε τον ρόλο της συντονίστριας στην παρουσίαση.
Η Ελένη Γουρνέλου μίλησε με έντονη συγκίνηση για τη δική της σχέση με το έργο του Ασημάκη Πανσέληνου, πατέρα του Αλέξη. Ένα βιβλίο του υπήρξε η αφορμή που την έφερε πρώτη φορά στη Μυτιλήνη, αφού, όπως είπε, την είχε «σημαδέψει». Η γνωριμία της με τον Αλέξη Πανσέληνο και τη Λουκία Δέρβη το 2016 στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου εξελίχθηκε σε στενή πνευματική σχέση, ενώ η χθεσινή εκδήλωση αποτέλεσε γι’ αυτήν μια μορφή προσωπικής ολοκλήρωσης. Με θέρμη περιέγραψε πόσο βαθιά την άγγιξαν τα νέα τους βιβλία, μιλώντας με ενθουσιασμό για τον τρόπο που την παρέσυραν στην ανάγνωση.
Στο στούντιο, οι δύο συγγραφείς μίλησαν για τη συνύπαρξή τους, η οποία, όπως περιέγραψαν, λειτουργεί περισσότερο ως δημιουργικό στήριγμα παρά ως εμπόδιο. Η Λ. Δέρβη εξήγησε ότι ο σύζυγός της Αλέξης Πανσέληνος είναι ο πρώτος, αυστηρός αλλά δίκαιος αναγνώστης της, ενώ δεν δίστασε να πει πως συχνά γράφει έχοντάς τον ίδιο στο μυαλό. Από την πλευρά του, ο Πανσέληνος τόνισε τη σημασία της ύπαρξης ενός «ομότεχνου» ανθρώπου δίπλα σου, ενός ανθρώπου που μπορεί να καταλάβει την απομόνωση, την πειθαρχία και τη δυσκολία της συγγραφικής διαδικασίας. Και οι δύο υπογράμμισαν την αλληλοεκτίμηση και τον σεβασμό που έχουν χτίσει, στοιχεία που τους επιτρέπουν να συζητούν δημιουργικά και να μοιράζονται ιδέες σε προχωρημένα στάδια της δουλειάς τους.
Η Λουκία Δέρβη παρουσίασε το νέο της βιβλίο «Ακούω φωνές», μια συλλογή διηγημάτων που πειραματίζεται με πολλές μορφές αφήγησης. Η ίδια μίλησε για διηγήματα γραμμένα σε πρώτο ή τρίτο πρόσωπο, για κείμενα που παίρνουν τη μορφή θεατρικού μονολόγου, ημερολογιακής καταγραφής ή ακόμα και επιστολής από έναν παλιό της ήρωα που «παραπονιέται» για την εικόνα που του έδωσε. Οι φωνές των ηρώων είναι πολλές και καμία δεν μοιάζει με την άλλη. Πίσω από τη μορφική ποικιλία υπάρχει ένας κεντρικός θεματικός άξονας που είναι η απώλεια. Απώλεια ανθρώπων, ταυτότητας, σχέσεων, προσανατολισμού. Όπως σημείωσε, η ενσυναίσθηση είναι το πρώτο εργαλείο του συγγραφέα, η ικανότητα να μπαίνει στο πετσί κάθε ήρωα για να αποδώσει αυθεντικά την εσωτερική του διαδρομή.
Ο Αλέξης Πανσέληνος μίλησε για το νέο του μυθιστόρημα «Ξεχασμένες λέξεις», την ιστορία του Νάσου Λίρα, ενός ανθρώπου που έφυγε νέος από την Ελλάδα για τη Γερμανία και, χτίζοντας μια νέα ζωή, απομακρύνθηκε σχεδόν απόλυτα από την πατρίδα. Όταν μεγαλώσει και αποσυρθεί από την εργασία, αρχίζουν να τον επισκέπτονται, κάθε πρωί σχεδόν, λέξεις ελληνικές από την παιδική του ηλικία. Λέξεις που δεν θυμάται αν υπάρχουν ακόμη, που τον οδηγούν να ανασύρει εικόνες και να αναμετρηθεί με όσα είχε κάποτε απορρίψει. Το μυθιστόρημα είναι γραμμένο σαν ημερολόγιο και παρακολουθεί τον ήρωα στην επιστροφή του προς τον τόπο που προσπάθησε να ξεχάσει, τη Μυτιλήνη, όπου είχε ζήσει τα πιο φωτεινά καλοκαίρια της ζωής του. Ο συγγραφέας αναγνώρισε ότι μοιράζεται κοινές ρίζες με τον ήρωά του, μιλώντας με νοσταλγία για τη δική του σχέση με το νησί, για τη μιτιληνιά προφορά που «επιστρέφει» μόλις πατήσει το πόδι του εδώ, για τις εικόνες του λιμανιού και τις μνήμες μιας άλλης εποχής.
Η ανθρωπολόγος Ελένη Γουρνέλου αποτύπωσετους λόγους που τα βιβλία την συγκίνησαν τόσο πολύ. «Ο Αλέξης Πανσέληνος γράφει με καθαρότητα και ακρίβεια, χωρίς φλυαρίες, ενώ η Λουκία Δέρβη δημιουργεί διηγήματα με χιούμορ, ψυχολογικό βάθος και ποιητικότητα. Και οι δύο, όπως είπε, κινούνται κοντά στα ανθρώπινα, τα καθημερινά, εκεί όπου βρίσκεται η ουσία των ιστοριών».