Όπως σημειώνει ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης στο dnews.gr, οι χθεσινές δηλώσεις πόθεν έσχες των πολιτικών προσώπων έφεραν ξανά στην επιφάνεια ένα μοτίβο που προκαλεί έντονες αντιδράσεις στην κοινωνία: δάνεια ύψους εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ που παραμένουν ανεξόφλητα για δεκαετίες, πιστωτικές κάρτες με υπόλοιπα που εκκρεμούν εδώ και χρόνια και αναχρηματοδοτήσεις που «μεταμφιέζουν» παλιές οφειλές σε νέες.

Πρόκειται για μια πρακτική που, όπως επισημαίνει και η έκθεση του ΟΟΣΑ, δίνει «χώρο» ώστε να καλυφθούν ασυνέπειες ή να δικαιολογηθούν μεγάλα ποσά που δεν συμβαδίζουν με τα δηλωθέντα εισοδήματα. Ορισμένα από αυτά τα δάνεια έχουν ήδη περάσει σε εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, χωρίς όμως να έχουν εξοφληθεί, γεγονός που γεννά εύλογα ερωτήματα: γιατί δεν εφαρμόζονται οι ίδιες διαδικασίες που ισχύουν για κάθε πολίτη, όπως κατασχέσεις ή απαγορεύσεις νέας δανειοδότησης;

Η μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη χρηματοδότηση των πολιτικών δομών αναδεικνύει ότι σε χώρες με χαλαρούς ελέγχους, τα δάνεια πολιτικών μπορούν να αξιοποιηθούν ως δίαυλοι για την εισροή αδιαφανών κεφαλαίων ή ως μέσα για να παρακαμφθούν τα όρια στις δωρεές. Στην Ελλάδα, η συνεχής αναχρηματοδότηση φαίνεται να έχει μετατραπεί σε εργαλείο συγκάλυψης, με αποτέλεσμα οι ίδιες οφειλές να διατηρούνται ενεργές για χρόνια χωρίς ουσιαστική αποπληρωμή.

Όπως υπογραμμίζει ο Θανάσης Κουκάκης, η ανάγκη για αυστηρότερο θεσμικό πλαίσιο είναι πλέον επιτακτική. Προτάσεις όπως η υποχρεωτική καταγραφή κάθε αναχρηματοδότησης, η εξέταση τυχόν συγκάλυψης και η προέγκριση νέων δανειακών συμβάσεων από ανεξάρτητη επιτροπή, θα μπορούσαν να θωρακίσουν τη διαφάνεια. Διαφορετικά, το πόθεν έσχες κινδυνεύει να μείνει ένα «τυπικό χαρτί» που νομιμοποιεί πρακτικές αδιαφάνειας αντί να αποκαλύπτει την πραγματική οικονομική εικόνα των πολιτικών.