Αθώοι για το πογκρόμ στην πλατεία Σαπφούς, ένοχοι για διατάραξη κοινής ειρήνης
«Έφυγε» το ρατσιστικό κίνητρο από τη νύχτα που συγκλόνισε το πανελλήνιο
Γράφει η ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ Δημοσίευση 6/6/2025

Αποφασιστικό βήμα της Δικαιοσύνης για το πογκρόμ εναντίον αιτούντων άσυλο στην πλατεία Σαπφούς στη Μυτιλήνη, που σημειώθηκε τον Απρίλιο του 2018, έγινε το απόγευμα της Πέμπτης 5 Ιουνίου 2025, με την απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημμάτων Μυτιλήνης. Μετά την κατάθεση όλων των μαρτύρων, τις απολογίες των 10 κατηγορουμένων παρόντων εκ των 17, και την πρόταση του εισαγγελέα, το δικαστήριο αποφάσισε την απαλλαγή των κατηγορουμένων από τα αδικήματα της επικίνδυνης σωματικής βλάβης και της απειλής με ρατσιστικό κίνητρο.
Συγκεκριμένα, ο εισαγγελέας πρότεινε την απαλλαγή όλων των κατηγορουμένων, πλην τεσσάρων, που συμμετείχαν στα επεισόδια, για τα αδικήματα της επικίνδυνης σωματικής βλάβης και της απειλής με ρατσιστικά κίνητρα, χαρακτηρίζοντας τα αδικήματα αυτά ως μη επαρκώς τεκμηριωμένα. Ωστόσο, οι τέσσερις κατηγορούμενοι που θεωρήθηκαν εμπλεκόμενοι στα επεισόδια, κρίθηκαν ένοχοι για το αδίκημα της διακεκριμένης διατάραξης κοινής ειρήνης, με αναγνώριση ελαφρυντικών και επιβολή ποινής φυλάκισης 9 μηνών με αναστολή. Επιπλέον, όλοι οι κατηγορούμενοι κρίθηκαν ένοχοι για την απλή διατάραξη ειρήνης, με ποινή φυλάκισης 6 μηνών ο καθένας, επίσης με αναστολή για τρία χρόνια.
Αυτή η απόφαση σηματοδοτεί την απομάκρυνση του ρατσιστικού κινήτρου από την υπόθεση, μια κίνηση που αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις στην κοινή γνώμη, καθώς το δικαστήριο δεν αναγνώρισε τα περιστατικά που ακούστηκαν κατά την ακροαματική διαδικασία ως ρατσιστικά, παρά την αρχική αναγνώριση του ρατσιστικού κίνητρου στην πρώτη δίκη το 2024.
Οι κατηγορούμενοι, που είχαν καταδικαστεί σε πρώτο βαθμό για τα αδικήματα της επικίνδυνης σωματικής βλάβης και της απειλής με ρατσιστικά χαρακτηριστικά, υποστήριξαν ότι τα επεισόδια δεν προκλήθηκαν από τους ίδιους, αλλά από την «προκλητική συμπεριφορά» των προσφύγων. Οι συνήγοροι υπεράσπισης των κατηγορουμένων προσδιόρισαν ότι η διαμαρτυρία των αιτούντων άσυλο ήταν η αιτία για την ένταση, επισημαίνοντας τις «προκλήσεις» που έφεραν οι πρόσφυγες στον τόπο φιλοξενίας τους.
Από την πλευρά των θυμάτων, η Ελλη Κριωνά-Σαράντη από τη Hias Greece και ο Βασίλης Κερασιώτης, υποστήριξαν ότι το δικαίωμα των αιτούντων άσυλο να διαμαρτύρονται και να διεκδικούν τα δικαιώματά τους είναι θεμελιώδες, και ότι οι συνθήκες στους καταυλισμούς και η καθυστέρηση στις διαδικασίες εξέτασης των αιτημάτων ασύλου ήταν γεγονός το 2018.
Τον Απρίλιο του 2018 έπειτα από την υποστολή της σημαίας ομάδα 100 και πλέον ντόπιων, στην οποία μπήκαν και μέλη συνδέσμων ομάδων μεταφέρθηκε από το σημείο του αγήματος απέναντι από τους αιτούντες άσυλο που πραγματοποιούσαν πολυήμερη διαμαρτυρία ενάντια στις συνθήκες διαβίωσης του καταυλισμού της Μόριας και της πολύμηνης αναμονής εξέτασης των αιτημάτων ασύλου.
Τα επεισόδια που διαδραματίστηκαν την συγκεκριμένη νύχτα είχαν σοκάρει το πανελλήνιο με μπουκάλια, πέτρες και ξηλωμένα μάρμαρα να εκτοξεύονται προς τους πρόσφυγες, ενώ υπήρξαν καταγγελίες για επιθέσεις κατά γυναικών και παιδιών. Η διαδικασία είχε προκαλέσει ισχυρές αντιπαραθέσεις και έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις μεταξύ των πολιτών, με το ρατσιστικό στοιχείο να αναδύεται σε πολλές από τις μαρτυρίες και τις αγορεύσεις.
Το δικαστήριο, με την απόφασή του, έδωσε τέλος σε μία δίκη που έγινε πολλά χρόνια μετά το πογκρόμ στην πλατεία Σαπφούς, και αφορούσε μία από τις πιο σοβαρές επιθέσεις κατά προσφύγων στη Λέσβο, αν και δεν αναγνώρισε τον ρατσιστικό χαρακτήρα των επιθέσεων.
Στην πρώτη δίκη, τον Ιούλιο του 2024, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Μυτιλήνης είχε καταδικάσει τους 17 από τους 26 κατηγορούμενους, ενώ οι υπόλοιποι 9 είχαν αθωωθεί. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Μυτιλήνης τότε αναγνωρίστηκαν τα ρατσιστικά κίνητρα πίσω από τα επεισόδια, μια απόφαση που είχε προκαλέσει σημαντική συζήτηση.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας της δίκης, (Τετάρτη 4/6/2025) στο Εφετείο, κατέθεσαν τέσσερις αστυνομικοί και δύο αυτόπτες μάρτυρες, ενώ ένταση υπήρξε όταν ο εισαγγελέας έδρας υπαινίχθηκε ότι ένας από τους μάρτυρες ψεύδεται. Ο πρόεδρος του δικαστηρίου επέβαλε όμως τάξη και η διαδικασία συνεχίστηκε. Στο πλευρό των κατηγορουμένων βρίσκονταν γνωστοί δικηγόροι, όπως η Μαριλού Χατζηκομνηνού, ο Παράσχος Σαμαράς, ο Ταξιάρχης Κουφέλος, η Πέλλα Ανδριώτου και ο Δημοσθένης Χατζηγιάννης.