Έφηβος, ο μεγάλος άγνωστος – Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τους έφηβους γιους και τις έφηβες κόρες τους ;
Ψυχολογικές Προσεγγίσεις:Γράφει ο ΗΛΙΑΣ ΝΤΑΓΛΑΡΑΚΗΣ
Από το NEWSROOM Δημοσίευση 26/1/2020
Η εφηβεία είναι η περίοδος στη ζωή ενός παιδιού, όπου το ίδιο βιώνει έντονα και αλληλοσυγκρουόμενα συναισθήματα χαράς και λύπης, θυμού και εντάσεων με την οικογένειά του, αισιοδοξίας και απογοήτευσης, επιβεβαίωσης και αποδοκιμασίας. Ο έφηβος προσπαθεί να κτίσει μια εικόνα για τον εαυτό του μέσα από τον τρόπο που τον βλέπουν οι άλλοι.
Οι ενήλικοι συχνά κατηγορούν τη νεολαία ότι είναι παραχαϊδεμένη ή ακόμη ότι παρουσιάζει στοιχεία παρακμής ενώ από την άλλη πλευρά, πολλοί έφηβοι πιστεύουν ότι η γενιά των γονιών τους έχει χάσει τη «γεύση της ζωής» και έχει αποσυρθεί στη βαρετή καθημερινότητα.
Όταν ένα παιδί που είναι στην εφηβεία δοκιμάζει τα όρια των γονέων του, τότε αυτό σημαίνει ότι πιέζεται, και μπορεί να παίζει ένα παιχνίδι του τύπου «εσένα αγαπώ περισσότερο», για να προστατεύσει ,με αυτόν τον τρόπο, έμμεσα τον εαυτό του. Αυτό το παιχνίδι είναι δυνατόν να παίζεται για όσο χρονικό διάστημα μπορεί να αποφεύγει τη συνάντηση και με τους δυο γονείς του. Η εχθρότητα που μπορεί να γεννηθεί ανάμεσα σε εσάς και τα παιδιά σας, είναι αποτέλεσμα των δικών σας ενοχών.
Όπως γίνεται κατανοητό από τα προαναφερθέντα, οι έφηβοι που αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους συγκρούσεις με πρόσωπα εξουσίας(όπως είναι οι γονείς ή οι δάσκαλοι) έχουν πιθανότητες να εμφανίσουν σημάδια παραπτωματικής συμπεριφοράς, αντιδρώντας με ακατάλληλο τρόπο, όπως με τσακωμούς, με ξεσπάσματα οργής και καταστροφική συμπεριφορά, με το να κλείνονται στον εαυτό τους κ.α.
Πολύ συχνά δε τα παιδιά γίνονται το αντικείμενο της διαμάχης των γονιών και αποτελούν τον ιδανικό στόχο για αμοιβαία ανταλλαγή κατηγοριών μεταξύ τους σε θέματα σχετικά όπως η ανατροφή, η διαπαιδαγώγηση, η παραμέληση κ.α. Αν ο σύζυγος, λείπει διαρκώς από το σπίτι λόγω δουλειάς και αδυνατεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο για τις μαμάδες. Η σχέση τους με την κόρη τους ή το γιο τους θα συνεχίσει να επιδεινώνεται, εκτός και αν αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο εκείνη και ο μπαμπάς συνηθίζουν να διαχειρίζονται αυτές τις καταστάσεις.
Οι γονείς λοιπόν από την πλευρά τους, μπορούν να προλάβουν ενδεχόμενες αντικοινωνικές συμπεριφορές των εφήβων εάν:
1) Καλλιεργούν και διατηρούν με το πέρασμα των χρόνων δεσμούς στοργής και σεβασμού ανάμεσα σε αυτούς και τα παιδιά τους
2) Θέτουν σταθερά και ξεκάθαρα όρια στη σχέση τους με αυτά
3) Θεσπίζουν και εφαρμόζουν απλούς, δίκαιους και κατανοητούς κανόνες που θα εφαρμόζονται με επιμονή ώστε οι νεαροί ή οι νεαρές να ξέρουν τι θα συμβεί αν τους παραβούν
4) Είναι συνεπείς στις τιμωρίες που επιβάλουν στους γιους τους ή τις κόρες τους και δεν τους προκαλούν σύγχυση με το να τιμωρούν σήμερα μια ακατάλληλη συμπεριφορά ενώ αύριο να αφήνουν την ίδια συμπεριφορά ατιμώρητη
5) Δεν αντιτίθενται στην αρχή και κατόπιν ενδίδουν στις απείθαρχες συμπεριφορές των νέων
6) Δίνουν λογικές εξηγήσεις στα παιδιά για τις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς στους οποίους εμμένουν
7) Δίνουν στους νέους υπευθυνότητες(όπως να αναλαμβάνουν πολλές φορές την ευθύνη της φροντίδας του μικρού τους αδερφού ή αδερφής), προάγοντας έτσι την κοινωνική ευαισθησία και ωριμότητα τους.
Οι ειδικοί προτείνουν σε αυτές τις περιπτώσεις, την σύναψη άτυπων συμβολαίων μεταξύ των παιδιών και των γονιών που βοηθούν και τις δυο πλευρές να έρθουν πιο κοντά, ξεκαθαρίζοντας παράλληλα τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά τους μέσα από ένα σύστημα αμοιβών ή συνεπειών εκατέρωθεν. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι ψάχνουν να βρουν μεταξύ τους ένα τρόπο να διαπραγματευτούν αυτό που οι γονείς θέλουν από τα παιδιά και εκείνο που τα παιδιά ζητούν από τους γονείς τους.
Ένα παιδί για να μεγαλώσει χρειάζεται εξίσου και τους δυο του γονείς του και πάνω από όλα χρειάζεται να αισθάνεται ότι μεγαλώνει με ασφάλεια, υπομονή και κατανόηση. Με άλλα λόγια, αυτό που χρειάζεται να νιώσει το παιδί σε σχέση με τη μαμά του και τον μπαμπά του είναι ότι έχει δύο γονείς που μπορεί να εμπιστεύεται και δυο γονείς που του δείχνουν(ακόμη και αν δεν το καταλαβαίνουν απόλυτα) ότι είναι δίπλα του και του προσφέρουν αγάπη και ταυτόχρονα κανόνες που τόσο πολύ τους έχει ανάγκη για να μην μπερδεύεται.