Μείωση κατανάλωσης και εξαγωγών ελαιολάδου βλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Σε υψηλά επίπεδα αναμένεται να κρατηθούν οι τιμές του ελαιολάδου σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Κομισιόν
Από το NEWSROOM Δημοσίευση 11/10/2023
Λόγω της χαμηλότερης παραγωγής ελαιολάδου στην ΕΕ (Ευρωπαϊκή Ένωση) την περίοδο 2022/23 (-40% περίπου σε ετήσια βάση) και τις προσδοκίες για συγκομιδή κάτω του μέσου όρου το 2023/24, οι τιμές παραγωγού φθάνουν σε ιστορικά υψηλά σε όλες τις κατηγορίες και τις χώρες της ΕΕ αναφέρει η ανάλυση της Κομισιόν. Για παράδειγμα, στη Χαέν της Ισπανίας, τη μεγαλύτερη παραγωγική περιοχή της ΕΕ, είχε φθάσει περίπου στα 820 ευρώ/100 kg στα τέλη Αυγούστου το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, 760 ευρώ/100 kg το παρθένο ελαιόλαδο και στα 730 ευρώ/100 kg το λαμπάντε. Σε όλες τις περιπτώσεις, οι τιμές αυτές είναι σχεδόν 3 φορές υψηλότερες από τον μέσο όρο της πενταετίας και υψηλότερες από ποτέ.
Δεδομένης της καθυστερημένης μετάδοσης των αυξήσεων αυτών κατά μήκος της αλυσίδα του ελαιολάδου (π.χ. λόγω της διάρκειας των συμβατικών συμφωνιών), οι εξελίξεις αυτές είναι πιθανό να επηρεάσουν την κατανάλωση και τις εξαγωγές αρνητικά τους επόμενους μήνες.
Ήδη έχουν παρατηρηθεί ορισμένες μειώσεις, μεταξύ Απριλίου - Ιουνίου 2023, οι μηνιαίες εξαγωγές της ΕΕ μειώθηκαν κατά 40% περίπου σε σύγκριση με σε σχέση με τους ίδιους μήνες του 2022, ενισχύοντας μια συνολική μείωση των εξαγωγών την περίοδο Οκτωβρίου 2022 – Ιουνίου 2023 κατά 23% περίπου. Η τάση αυτή οδηγεί σε μείωση των εξαγωγών την περίοδο 2022/23 που θα μπορούσαν φθάσουν στους 600.000 τόνους εκτιμά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Δηλαδή αναμένεται μείωση των εξαγωγών κατά 220.000 τόνους σε σχέση με το 2021/22. Ταυτόχρονα, οι εισαγωγές στην Ε.Ε. θα μπορούσαν να είναι ελαφρώς χαμηλότερες από ό,τι είχε εκτιμηθεί πριν το καλοκαίρι (160.000 τόνοι). Περαιτέρω η Επιτροπή προχώρησε σε αναθεώρηση προς τα κάτω την αναμενόμενη κατανάλωση ελαιολάδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά 15.000 τόνους. Αιτία είναι η μεγαλύτερη του αναμενομένου μείωση της κατανάλωσης σε μη ελαιοπαραγωγικές χώρες της Ε.Ε., δηλαδή εκτός της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας.
Περιορισμένη ανάκαμψη της παραγωγής ελαιολάδου
Η παραγωγή ελαιολάδου στην ΕΕ το 2023/24 θα υποφέρει από αρνητικά καιρικά φαινόμενα που έλαβαν χώρα καθ' όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικές περιόδου. Ειδικότερα, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα αντιμετώπισαν μια εξαιρετικά ξηρή και θερμή άνοιξη, ενώ η Ιταλία επωφελήθηκε από βροχοπτώσεις. Οι βροχές κατά την διάρκεια του καλοκαιριού δεν βελτίωσαν καθόλου την κατάσταση στην Ισπανία, την Πορτογαλία καθώς ακολούθησαν έντονοι καύσωνες. Αντίθετα ευνοήθηκε η ανάπτυξη του δάκου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά πως η ανάκαμψη της παραγωγής στην Ιβηρική χερσόνησο αναμένεται να προσεγγίσει το 20% σε σχέση με το 2022. Στην Ελλάδα αναμένεται πτώση της παραγωγής κατά 20%, αναφέρει η Κομισιόν και προσθέτει πως μόνο στην Ιταλία θα μπορούσε να καταγραφεί αύξηση της παραγωγής.
Η παραγωγή ελαιολάδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση την περίοδο 2023 – 2024 αναμένεται να προσεγγίσει τους 1,5 εκατομμύρια τόνους δηλαδή να παρουσιάσει αύξηση κατά 9% σε ετήσια βάση.
Καθώς τα αποθέματα ελαιολάδου από το προηγούμενο έτος είναι χαμηλά, η διαθεσιμότητα στην ΕΕ θα μπορούσε να είναι η χαμηλότερη των τελευταίων ετών (-33% κάτω από το μέσο όρο της πενταετίας). Σε αυτό το πλαίσιο, οι τιμές του ελαιολάδου αναμένεται να παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα κατά την περίοδο εμπορίας 2023 - 2024. Σε κάποιο βαθμό, οι αναμενόμενες σταθερές εισαγωγές θα μπορούσαν να στηρίξουν την ΕΕ κυρίως χάρη σε μια ελαφρώς καλύτερη συγκομιδή στην Τυνησία.
Από την άλλη πλευρά, οι υψηλές τιμές και η χαμηλότερη προσφορά ελαιολάδου θα παραμείνουν οι κύριοι παράγοντες που θα ωθήσουν τόσο τις εξαγωγές όσο και τη ζήτηση στην ΕΕ προς τα κάτω.
Με βάση το παραπάνω σενάριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά πως να σημειωθεί περαιτέρω μείωση των εξαγωγών ελαιολάδου κατά 10%, δηλαδή μείωση των εξαγωγών σε 540 000 τόνους και επιπλέον μείωση της κατανάλωσης στις χώρες της Ε.Ε. κατά 6%.