× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (ΔΜΣ): μαθήματα από τα μικρογλοία

Γράφει η ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΓΟΓΓΟΛΙΔΟΥ*

Δημοσίευση 30/1/2023

Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (ΔΜΣ): μαθήματα από τα μικρογλοία

Μύρια κλινικά ευρήματα παρέχουν συνδέσμους μεταξύ χρόνιων στρεσογόνων παραγόντων, φλεγμονών και διαταραχών της διάθεσης. Επιπλέον, η τραυματική ή χρόνια έκθεση σε ψυχολογικούς στρεσογόνους παράγοντες μπορεί να προάγει την ευαισθητοποίηση του στρες, στην οποία τα άτομα έχουν μακροχρόνιες επιπλοκές. Η διαταραχή μετατραυματικού στρες (ΔΜΣ) είναι ένα κλινικά σημαντικό παράδειγμα ευαισθητοποίησης του στρες και μεταβάλλει το νευρωνικό κύκλωμα και τη διάθεση. Ωστόσο, οι μηχανισμοί που διέπουν τη μακροχρόνια ευαισθητοποίηση του στρες σε αυτή τη διαταραχή είναι ασαφείς.

Η ΔΜΣ είναι μια αγχώδης διαταραχή που προκαλείται από πολύ αγχωτικά, τρομακτικά ή ανησυχητικά γεγονότα. Κάποιος με ΔΜΣ συχνά ξαναζεί το τραυματικό γεγονός μέσα από εφιάλτες και αναδρομές στο παρελθόν και μπορεί να βιώσει συναισθήματα απομόνωσης, ευερεθιστότητας και ενοχής. Μπορεί επίσης να έχει προβλήματα ύπνου και να δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί. Αυτά τα συμπτώματα είναι συχνά σοβαρά και αρκετά επίμονα ώστε να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή του ατόμου. Οποιαδήποτε κατάσταση που ένα άτομο θεωρεί τραυματική μπορεί να προκαλέσει ΔΜΣ. Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει σοβαρά τροχαία ατυχήματα, σοβαρά προβλήματα υγείας, βίαιη σεξουαλική ή μη επίθεση, πολεμικές συμπλοκές ή αποτυχημένες εμπειρίες τοκετού. Η ΔΜΣ μπορεί να εμφανιστεί αμέσως αφότου κάποιος βιώσει ένα ανησυχητικό γεγονός ή να εκδηλωθεί εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια αργότερα. Υπολογίζεται ότι επηρεάζει περίπου 1 στους 3 ανθρώπους, αλλά δεν είναι σαφές ακριβώς γιατί μερικοί άνθρωποι την εκδηλώνουν και άλλοι όχι.

Οι αλλαγές στην αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ του εγκεφάλου και του ανοσοποιητικού συστήματος συμβάλλουν στην αιτιολογία πολλών ψυχιατρικών διαταραχών που σχετίζονται με το στρες. Αν και η οξεία έκθεση στο στρες μπορεί να είναι ευεργετική, το επαναλαμβανόμενο ή χρόνιο στρες έχει μυριάδες αρνητικές ψυχολογικές και φυσιολογικές επιπτώσεις. Για παράδειγμα, το χρόνιο κοινωνικό στρες μπορεί να αυξήσει τη φλεγμονή, η οποία σχετίζεται με την επιδείνωση της ψυχικής υγείας. Η αυξημένη φλεγμονή παρατηρείται σε πολλές διαταραχές που σχετίζονται με το στρες, συμπεριλαμβανομένου του άγχους, της κατάθλιψης και της ΔΜΣ. 

Τα άτομα με ΔΜΣ έχουν μη φυσιολογική νευρωνική λειτουργία που σχετίζεται με υπερ-αντιδραστική αμυγδαλή και μείωση του μεγέθους του ιππόκαμπου. Ταυτόχρονα, ανακαλύφθηκε ένας σημαντικός και αναδυόμενος ρόλος για τα μικρογλοία. Τα μικρογλοία είναι ένας τύπος κυττάρων που εντοπίζοναι σε όλο τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Αντιπροσωπεύουν περίπου το 10-15% των κυττάρων που βρίσκονται στον εγκέφαλο. Είναι καίρια κύτταρα στη συνολική συντήρηση του εγκεφάλου - σαρώνουν συνεχώς το κεντρικό νευρικό σύστημα για πλάκες, κατεστραμμένους ή περιττούς νευρώνες και συνάψεις και μολυσματικούς παράγοντες. Είναι τα κύρια ανοσοκύτταρα του κεντρικού νευρικού συστήματος και αντιδρούν σε παθογόνα και τραυματισμούς αλλάζοντας τη μορφολογία τους και μεταναστεύοντας στο σημείο της μόλυνσης/τραυματισμού, όπου καταστρέφουν τα παθογόνα και απομακρύνουν τα κατεστραμμένα κύτταρα. 

Το κοινωνικό στρες προάγει μακροπρόθεσμες επιδράσεις στη συμπεριφορά, τη φυσιολογία και την ανοσία, που ονομάζονται «ευαισθητοποίηση στρες». Μετά την ευαισθητοποίηση αυτή, αυξάνεται η παραγωγή ειδικών κυττάρων που ονομάζονται μονοκύτταρα και ουδετερόφιλα στο μυελό των οστών και απελευθερώνονται στην κυκλοφορία. Αυτά τα μονοκύτταρα διακινούνται στον εγκέφαλο και εμπλουτίζονται σε περιοχές εκτίμησης φόβου και απειλών (όπως για παράδειγμα, ο ιππόκαμπος, ο προμετωπιαίος φλοιός και η αμυγδαλή). Κλειδί για την αύξηση του άγχους μετά το κοινωνικό στρες είναι η στρατολόγηση μονοκυττάρων στον εγκέφαλο από τα μικρογλοία. Επίσης, η αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ μικρογλοιών και νευρώνων και διάφοροι μοριακοί παράγοντες που συνθέτονται από τα μικρογλοία προάγουν το επαναλαμβανόμενο άγχος και είναι ένα σημαντικό συστατικό της ευαισθητοποίησης του στρες.

Βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή, αλλά η κατανόηση αυτών των αλληλεπιδράσεων μπορεί να οδηγήσει σε πιο στοχευμένες θεραπείες για άτομα με μακροχρόνιες αγχώδεις διαταραχές, όπως η ΔΜΣ και σε μια πιο στρατηγική προσέγγιση για τη βοήθεια ατόμων με ψυχιατρικές διαταραχές. Το νοήμα αυτού του άρθρου είναι η καλύτερη κατανόηση της ΔΜΣ, η οποία μπορεί να χρειαστεί κατάλληλη θεραπεία. Πέρα όμως από το βιολογικό κομμάτι, κοινωνικές συμπεριφορές όπως βίαιες επιθέσεις και εκφοβισμοί (bulling) καταδικάζονται απερίφραστα και οφείλουμε να τις εκθέτουμε και να τις τιμωρούμε κατάλληλα.

*Παρασκευή Γογγολίδου, Αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Μοριακή Γενετική, Πανεπιστήμιο του Wolverhampton, Ηνωμένο Βασίλειο 

 

 

 

 

 

ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ
Tο stonisi.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

ΤΖΟΚΕΡ: Στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης ο μεγάλος νικητής των 2.601.701 ευρώ

Μόλις 3 ευρώ κόστισε το χρυσό δελτίο
ΒΙΒΛΙΟ

Στον «παραμυθένιο κόσμο» το «Οικογενειακό Αλμπουμ Αγάπης»!

Η συγγραφέας Νάσια Δαφιώτη δίπλα σε όλα τα παιδιά τη Δευτέρα 10 Απριλίου στα Εκπαιδευτήρια Πλάτωνος
ΠΑΙΔΙΑ + ΓΟΝΕΙΣ

4ο Σκακιστικό Τουρνουά «Rapid Open»

Στο Πλωμάρι, την Κυριακή 2 Απριλίου με τη Λέσχη Πλωμαρίου «Βενιαμίν ο Λέσβιος»
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

Στη μνήμη της Δέσποινας Γαβριήλ αφιέρωσαν οι Lesvos Runners τον αγώνα τους

Στον 5ο Καποδιστριακό αγώνα 10 χιλιομέτρων της Κυριακής 26 Μαρτίου ο Λάζαρος Δήμτσας
ΠΑΙΔΙΑ + ΓΟΝΕΙΣ

Τουλάχιστον 78 οικογένειες με παιδί στο φάσμα του αυτισμού στη Λέσβο

Χάρη στις δράσεις των 6 χρόνων «Συνεξέλιξης», δημιουργήθηκαν δομές, ήρθε οδοντίατρος ΑμεΑ- Τι μας είπε η Α. Σκούρτσου για την 4η Ποδηλατάδα της Κυριακής
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΠΑΙΔΙΑ + ΓΟΝΕΙΣ

Οι επιπτώσεις των ηλεκτρονικών παιχνιδιών στα παιδιά

Εκδήλωση του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 6ου Δημοτικού Σχολείου Μυτιλήνης
ΑΤΖΕΝΤΑ

Έρχεται η 4η ποδηλατάδα για τον Αυτισμό

Την Κυριακή 2 Απριλίου με τη Συνεξέλιξη
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

Η εκπομπή «ΕΥ ΖΗΝ» συναντά τον πρωταθλητή μαραθωνίου Δημήτρη Θεοδωρακάκο

Γράφει η ομάδα ΕΥΖΗΝ
ΠΑΙΔΙΑ + ΓΟΝΕΙΣ

«Χελιδονίσματα» στο ΚΠΕν Καλλονής!

Φωλιές από πηλό για τα χελιδόνια θα φτιάξουν μικροί και μεγάλοι
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

ΠΑΜΕ ΣΤΟΙΧΗΜΑ: Πάνω από 23 εκατομμύρια ευρώ σε κέρδη μοίρασε την προηγούμενη εβδομάδα

Μεγάλα κέρδη σε χιλιάδες νικητές μοιράζει κάθε μέρα το Πάμε Στοίχημα του ΟΠΑΠ
ΓΕΥΣΗ

Προσοχή, κυκλοφορεί μπακαλιάρος.... «μαϊμού»

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για το εμβληματικό φαγητό της 25ης Μαρτίου. Και μια συνταγή για ξεροτηγανισμένα κομμάτια μπακαλιάρου