× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Η άγνωστη βυζαντινή Λέσβος

Ένας θυρεός που αποκαλύφθηκε κατά τη συνεχιζόμενη ανασκαφή στο κάστρο των Αγίων Θεοδώρων, στην αρχαία Άντισσα, φωτίζει τα χρόνια των Γατελούζων ηγεμόνων του νησιού

Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Δημοσίευση 28/8/2022

Η άγνωστη βυζαντινή Λέσβος
' χρόνος ανάγνωσης

Ένας θυρεός από τα χρόνια του 14ου αιώνα ήρθε στο φως στη διάρκεια της συνεχιζόμενης ανασκαφής στο Οβριόκαστρο, της δυτικής Λέσβου. Χώρο που γνωστός και σαν κάστρο των Αγίων Θεοδώρων ταυτίζεται με την αρχαία αιολική Άντισσα.

Ο θυρεός χρονολογεί τα συγκεκριμένα τμήματα του κάστρου στα χρόνια μεταξύ των δεκαετιών 1360 και 1380 μ.Χ αφού εικονίζει το θυρεό των Παλαιολόγων (με τα αρχικά του ονόματος των) αυτοκρατόρων του Βυζαντίου και αυτόν των Γατελούζων ηγεμόνων της Λέσβου (με τις γνωστές φολίδες). Πληροφορίες αναφέρονται και σε ένα σχέδιο («καρικατούρα» χαρακτηρίζεται) που εικονίζει το κάστρο των Αγίων Θεοδώρων. Ο θυρεός θεωρείται ότι βρισκόταν στην πύλη του κάστρου εκείνης της εποχής που θα αποκαλυφθεί από τις ανασκαφικές εργασίες που θα ακολουθήσουν. Το εύρημα καταχώθηκε προσωρινά προκειμένου να αποκαλυφθεί πλήρως κατά την ανασκαφή που θα  συνεχιστεί τον επόμενο Οκτώβριο – Νοέμβριο.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Οι Άγιοι Θεόδωροι ήταν το τρίτο σε δύναμη οχυρό πάνω στο νησί, μετά τα κάστρα της Μυτιλήνης και του Μολύβου. Με πανύψηλα τείχη που σε κάποια σημεία ξεπερνούν τα 18 μέτρα και τετράγωνους πύργους στα επιθαλάσσια του τμήματα. Όπως οι ειδικοί υποστηρίζουν η συνέχιση της ανασκαφής θα φέρει στο φως μια καστροπολιτεία αντίστοιχη με αυτήν του Μυστρά η οποία σε αυτήν της τουλάχιστον τη μορφή καταστράφηκε κατά την κατάληψη του κάστρου από τους Οθωμανούς. 

 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όπως είναι γνωστό από τις πηγές ο Φραγκίσκος Γατελούζος ο χαρακτηριζόμενος και ως ο πρώτος, γόνος ευγενούς οικογένειας Γενουατών θαλασσοπόρων παντρεύτηκε το 1357 τη Μαρία Παλαιολογίνα, αδελφή του Ιωάννη Ε Παλαιολόγου αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Είχε προηγηθεί το 1355 η αναγόρευση του σε χωροδεσπότη (κληρονομικό ηγεμόνα) της Λέσβου ως αντίδωρο στη βοήθεια που παρείχε στον Ιωάννη Ε τον Παλαιολόγο να εκθρονίσει τον Ιωάννη ΣΤ΄ τον Κατακουζηνό, και να αναλάβει αυτοκράτορας αυτοκράτορας του Βυζαντίου. 

Ο Φραγκίσκος Γατελούζος ήταν έως τότε διάσημος μισθοφόρος κουρσάρος που διοικώντας μικρή μοίρα πολεμικών πλοίων επιχειρούσε στο Αιγαίο. Το 1354 καταπλέοντας στην Τένεδοτάχθηκε στην υπηρεσία του εκεί ευρισκόμενου έκπτωτου αυτοκράτορα Ιωάννη Ε΄ Παλαιολόγου, τον οποίο και βοήθησε να εισβάλει στην Κωνσταντινούπολη και να εκθρονίσει τον Ιωάννη ΣΤ΄ Κατακουζηνό. Δύο χρόνια μετά την τοποθέτηση του στη θέση του ηγεμόνα ο Παλαιολόγος συνδέθηκε ακόμα περισσότερο με το Γενουάτη ηγεμόνα της Λέσβου, παντρεύοντας τον με τη αδελφή του. Εγκαινιάζοντας μια περίοδο ηγεμονίας που διήρκεσε έναν αιώνα, ως το 1462 που η Λέσβος καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς.

Ως άρχοντας και ηγεμόνας της Λέσβου θεωρείται ότι διοίκησε με πολιτική σύνεση ενώ προχώρησε σε σημαντικά έργα οχύρωσης (και όχι μόνο) ξαναχτίζοντας μεγάλα τμήματα στο φρούριο της Μυτιλήνης και του Μολύβου και ανακαινίζοντας το κάστρο των Αγίων Θεοδώρων. Όλα αυτά προκειμένου να αντιμετωπίσει τον επερχόμενο Οθωμανικό κίνδυνο. Σε αυτά τα πλαίσια ως ένας από τους σημαντικότερους συμβούλους του Βυζαντινού αυτοκράτορα, τον συνόδευσε στη Δύση το 1369 σε μια απόπειρα επανένωσης των Εκκλησιών. 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο Φραγκίσκος σκοτώθηκε το 1384, από μεγάλο σεισμό στη Μυτιλήνη. Μαζί του σκοτώθηκε η σύζυγος του αλλά και τα δυο μεγάλα του παιδιά Ανδρόνικος και Δομήνικος. Επέζησε μόνο ο τρίτος του γιος Φραγκίσκος ο οποίος και τον διαδέχτηκε στην ηγεμονία της Λέσβου ως Φραγκίσκος ο Β.

 

 

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Αποφεύχθηκε ο «εμφύλιος» στη ΝΔ Λέσβου

Πράσινο φως από την Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή στην υποψηφιότητα Χατζηγιάννη – Κανονικά η αναμέτρηση με την Καίτη Στρατάκη στις 23 Νοεμβρίου
ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Αρκετά με τις δικαιολογίες για το νερό στον Πολιχνίτο»

Ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης στη Δυτική Λέσβο Γιάννης Συκάς κατηγορεί τον αντιδήμαρχο και αντιπρόεδρο της ΔΕΥΑΛ ότι καλύπτει την αδράνεια της δημοτικής αρχής του Ταξιάρχη Βέρρου
ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Στο σκοτάδι οικογένεια με τέσσερα παιδιά στη Μυτιλήνη λόγω χρέους στο ρεύμα

Η ακρίβεια και οι χαμηλοί μισθοί οδηγούν ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά σε αδιέξοδο με την κοινωνία να καλείται να σταθεί δίπλα τους -Έκκληση για βοήθεια
ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Εργασίες αναβάθμισης στον διάδρομο του Αεροδρομίου Μυτιλήνης

Κάθε Τρίτη από 18 Νοεμβρίου 2025 έως 24 Μαρτίου 2026 κλειστός ο διάδρομος για 24 ώρες λόγω τεχνικών παρεμβάσεων
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Δικαστική δικαίωση για τον Γιάννη Μπουρνου απέναντι στη δολοφονία χαρακτήρα

Η ανάρτηση του πρώην βουλευτή μετά την απόφαση του Εφετείου εναντίον παραδημοσιογραφικού μέσου της Λέσβου και το μήνυμά του ενάντια στη στοχοποίηση και τα fake news
ΜΥΤΙΛΗΝΗ

113η Επέτειος Απελευθέρωσης Μυτιλήνης και λαμπρές εκδηλώσεις μνήμης

Η Μυτιλήνη τιμά την ιστορική ημέρα της 8ης Νοεμβρίου με δοξολογία, καταθέσεις στεφάνων, παρέλαση και την παρουσία του Προέδρου της Βουλής, κρατώντας ζωντανή την μνήμη της απελευθέρωσης του νησιού από τον τουρκικό ζυγό
ΧΩΡΙΑ

Ασφάλεια εργαζομένων, ψεύτικη ανάπτυξη και δημόσιες υπηρεσίες που απειλούνται

Στην εκπομπή «Τα Παιδιά Παίζει» παρουσιάστηκαν η υπόθεση του άγριου ξυλοδαρμού εργαζόμενου οι αντιφάσεις της κυβερνητικής παρουσίας στη Λέσβο και οι έντονες αντιδράσεις για το σχέδιο κλεισίματος των ΕΛΤΑ σε κρίσιμες περιοχές του νησιού
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

«Κουραστική αλλά σημαντική η μάχη για την ανακύκλωση»

Ο Φώτης Λαμπούσης μιλά για την πραγματική εικόνα στο νησί τα έργα που προχωρούν και τη συμμετοχή των πολιτών που κρίνει το μέλλον
ΜΑΡΙΑ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Νέο δρομολόγιο για τη Μυτιλήνη με το Αλιαγά της Τουρκίας

Αναμένεται να ξεκινήσει από 17 έως 20 Νοεμβρίου με πρώτο δρομολόγιο αυτοδιοικητικούς της περιοχής που θα έρθουν να συναντήσουν τους δημάρχους και τον Περιφερειάρχη
ΜΑΡΙΑ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΧΩΡΙΑ

Με αισιοδοξία προχωρά η αποκατάσταση του Αναγνωστηρίου Αγιάσου

Προσωπικό στοίχημα του Δημάρχου Μυτιλήνης η αναβίωση του εμβληματικού χώρου προχωρά με ταχείς ρυθμούς
ΧΩΡΙΑ

Νέος κοινοτικός σύμβουλος στην Αγιάσο ο Τόλης Λάλας

Αντικαθιστά τον Μιχάλη Κουταλέλλη που αναλαμβάνει καθήκοντα προέδρου
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ

Διέρρηξαν τα αυτοκίνητα εθελοντών γιατρών στην Αγιάσο

Στη διάρκεια της γιορτής του κάστανου. Παράλληλα έγινε διάρρηξη και σε κατοικία. Καταγγελία από την πρώην πρόεδρο Διαμάντω Ρουγκέλλη