× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Η άγνωστη βυζαντινή Λέσβος

Ένας θυρεός που αποκαλύφθηκε κατά τη συνεχιζόμενη ανασκαφή στο κάστρο των Αγίων Θεοδώρων, στην αρχαία Άντισσα, φωτίζει τα χρόνια των Γατελούζων ηγεμόνων του νησιού

Γράφει ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ Δημοσίευση 28/8/2022

Η άγνωστη βυζαντινή Λέσβος
' χρόνος ανάγνωσης

Ένας θυρεός από τα χρόνια του 14ου αιώνα ήρθε στο φως στη διάρκεια της συνεχιζόμενης ανασκαφής στο Οβριόκαστρο, της δυτικής Λέσβου. Χώρο που γνωστός και σαν κάστρο των Αγίων Θεοδώρων ταυτίζεται με την αρχαία αιολική Άντισσα.

Ο θυρεός χρονολογεί τα συγκεκριμένα τμήματα του κάστρου στα χρόνια μεταξύ των δεκαετιών 1360 και 1380 μ.Χ αφού εικονίζει το θυρεό των Παλαιολόγων (με τα αρχικά του ονόματος των) αυτοκρατόρων του Βυζαντίου και αυτόν των Γατελούζων ηγεμόνων της Λέσβου (με τις γνωστές φολίδες). Πληροφορίες αναφέρονται και σε ένα σχέδιο («καρικατούρα» χαρακτηρίζεται) που εικονίζει το κάστρο των Αγίων Θεοδώρων. Ο θυρεός θεωρείται ότι βρισκόταν στην πύλη του κάστρου εκείνης της εποχής που θα αποκαλυφθεί από τις ανασκαφικές εργασίες που θα ακολουθήσουν. Το εύρημα καταχώθηκε προσωρινά προκειμένου να αποκαλυφθεί πλήρως κατά την ανασκαφή που θα  συνεχιστεί τον επόμενο Οκτώβριο – Νοέμβριο.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Οι Άγιοι Θεόδωροι ήταν το τρίτο σε δύναμη οχυρό πάνω στο νησί, μετά τα κάστρα της Μυτιλήνης και του Μολύβου. Με πανύψηλα τείχη που σε κάποια σημεία ξεπερνούν τα 18 μέτρα και τετράγωνους πύργους στα επιθαλάσσια του τμήματα. Όπως οι ειδικοί υποστηρίζουν η συνέχιση της ανασκαφής θα φέρει στο φως μια καστροπολιτεία αντίστοιχη με αυτήν του Μυστρά η οποία σε αυτήν της τουλάχιστον τη μορφή καταστράφηκε κατά την κατάληψη του κάστρου από τους Οθωμανούς. 

 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Όπως είναι γνωστό από τις πηγές ο Φραγκίσκος Γατελούζος ο χαρακτηριζόμενος και ως ο πρώτος, γόνος ευγενούς οικογένειας Γενουατών θαλασσοπόρων παντρεύτηκε το 1357 τη Μαρία Παλαιολογίνα, αδελφή του Ιωάννη Ε Παλαιολόγου αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Είχε προηγηθεί το 1355 η αναγόρευση του σε χωροδεσπότη (κληρονομικό ηγεμόνα) της Λέσβου ως αντίδωρο στη βοήθεια που παρείχε στον Ιωάννη Ε τον Παλαιολόγο να εκθρονίσει τον Ιωάννη ΣΤ΄ τον Κατακουζηνό, και να αναλάβει αυτοκράτορας αυτοκράτορας του Βυζαντίου. 

Ο Φραγκίσκος Γατελούζος ήταν έως τότε διάσημος μισθοφόρος κουρσάρος που διοικώντας μικρή μοίρα πολεμικών πλοίων επιχειρούσε στο Αιγαίο. Το 1354 καταπλέοντας στην Τένεδοτάχθηκε στην υπηρεσία του εκεί ευρισκόμενου έκπτωτου αυτοκράτορα Ιωάννη Ε΄ Παλαιολόγου, τον οποίο και βοήθησε να εισβάλει στην Κωνσταντινούπολη και να εκθρονίσει τον Ιωάννη ΣΤ΄ Κατακουζηνό. Δύο χρόνια μετά την τοποθέτηση του στη θέση του ηγεμόνα ο Παλαιολόγος συνδέθηκε ακόμα περισσότερο με το Γενουάτη ηγεμόνα της Λέσβου, παντρεύοντας τον με τη αδελφή του. Εγκαινιάζοντας μια περίοδο ηγεμονίας που διήρκεσε έναν αιώνα, ως το 1462 που η Λέσβος καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς.

Ως άρχοντας και ηγεμόνας της Λέσβου θεωρείται ότι διοίκησε με πολιτική σύνεση ενώ προχώρησε σε σημαντικά έργα οχύρωσης (και όχι μόνο) ξαναχτίζοντας μεγάλα τμήματα στο φρούριο της Μυτιλήνης και του Μολύβου και ανακαινίζοντας το κάστρο των Αγίων Θεοδώρων. Όλα αυτά προκειμένου να αντιμετωπίσει τον επερχόμενο Οθωμανικό κίνδυνο. Σε αυτά τα πλαίσια ως ένας από τους σημαντικότερους συμβούλους του Βυζαντινού αυτοκράτορα, τον συνόδευσε στη Δύση το 1369 σε μια απόπειρα επανένωσης των Εκκλησιών. 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο Φραγκίσκος σκοτώθηκε το 1384, από μεγάλο σεισμό στη Μυτιλήνη. Μαζί του σκοτώθηκε η σύζυγος του αλλά και τα δυο μεγάλα του παιδιά Ανδρόνικος και Δομήνικος. Επέζησε μόνο ο τρίτος του γιος Φραγκίσκος ο οποίος και τον διαδέχτηκε στην ηγεμονία της Λέσβου ως Φραγκίσκος ο Β.

 

 

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΧΩΡΙΑ

Χριστουγεννιάτικη γιορτή στο Ίππειος

Η Κοινότητα Ιππείου και ο Πολιτιστικός Σύλλογος πρόσφεραν μια βραδιά χαράς και ζεστασιάς
ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Φωτιά στη Χρυσομαλλούσα Μυτιλήνης

Μεγάλη κινητοποίηση από την Πυροσβεστική Υπηρεσία Μυτιλήνης
ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Ύστατη έκκληση για το φοινικοδάσος της Παναγιούδας

Δημόσια τοποθέτηση του δικηγόρου Νίκου Χωριατέλλη για τον άμεσο κίνδυνο αφανισμού και την ανάγκη νέας μικροέγχυσης
ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Σε φάση ολοκλήρωσης ο φωτισμός από τη Μαρίνα έως το πάρκο Καραπαναγιώτη

Παρέμβαση που βελτιώνει τη νυχτερινή εικόνα και τη λειτουργικότητα της Ελ Βενιζέλου για κατοίκους και επισκέπτες
ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ

Έρχονται 12 νέες Τοπικές Ομάδες Υγείας στο βόρειο Αιγαίο

Σημαντική ενίσχυση της δημόσιας υγείας στα νησιά από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου με χρηματοδότηση άνω των 2.900.000 €
ΧΩΡΙΑ

Συνεχίζονται οι παρεμβάσεις της ΔΕΥΑΛ στα χωριά της Λέσβου

Καθαρισμοί φρεατίων σε Δάφια, Παράκοιλα ,Βρίσα, Λισβόρι και Βασιλικά με έμφαση στην πρόληψη και την καθημερινότητα των πολιτών
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Δαφίων δίπλα στον Σύλλογο ΣιτίΖΩ

Μια πράξη αλληλεγγύης από την Α΄ και Β΄ Τάξη με προσφορά τροφίμων και χριστουγεννιάτικων καρτών
ΧΩΡΙΑ

Πλακόστρωτο στον κεντρικό δρόμο του Παλαιοχωρίου

Η προθεσμία για την υποβολή προσφορών λήγει την Τετάρτη, 14 Ιανουαρίου και η προθεσμία εκτέλεσης του έργου είναι 6 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης
ΔΡΑΣΕΙΣ

Γιορτή για τα παιδιά της Κυψέλης από Ερυθρό Σταυρό και 98 ΑΔΤΕ

Πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου στη Λέσχη Αξιωματικών Μυτιλήνης
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Υπαίθρια γεωλογία στο Λεσβιακό τοπίο

Μαθητές του 1ου Πρότυπου Γυμνασίου Μυτιλήνης γνώρισαν από κοντά τους γεώτοπους του Παγκόσμιου Γεωπάρκου UNESCO
ΜΟΥΣΙΚΗ

Λαμπερές παραστάσεις στη Μυτιλήνη λίγο πριν την Πρωτοχρονιά

Δωρεάν προσκλήσεις για εορταστικές εκδηλώσεις του Δήμου Μυτιλήνης
ΧΩΡΙΑ

Τοπίο που ανασαίνει στην Αγρα μέσα από τον φακό του Γαβριήλ Καγιαλάρη

Ένα φωτογραφικό ημερολόγιο της Ένωσης Αγριτών Λέσβου που αποτυπώνει τη μνήμη, τη γεωλογία και τον ρυθμό της φύσης σε Άγρα, Αποθήκα και Περάντο