Oι Βερναρδάκηδες στον πνευματικό χάρτη της Ελλάδας

Στη Μυτιλήνη, στον χώρο της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής στη Μικράς Ασίας 2, θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 14 και το Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2025 μία ξεχωριστή διημερίδα αφιερωμένη στη συμβολή της οικογένειας Βερναρδάκη στον πνευματικό βίο της Ελλάδας. Τη διοργάνωση έχουν αναλάβει η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και το Ιστορικό Αρχείο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε μια πρωτοβουλία που αναδεικνύει τη βαθιά σχέση των Βερναρδάκηδων με τον τόπο μας και την ελληνική γραμματεία.

Η διημερίδα φέρνει στο προσκήνιο την πλούσια πνευματική παρακαταθήκη της οικογένειας που άφησε το αποτύπωμά της στη λογοτεχνία, τις επιστήμες, την οικονομική σκέψη, την πανεπιστημιακή εκπαίδευση αλλά και τη θεσμική στήριξη της ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα ανοίγει την Παρασκευή στις 18:00 με χαιρετισμούς και στη συνέχεια με μία συνολική παρουσίαση του θέματος από τον Δρ. Παναγιώτη Βερναρδάκη, ο οποίος θα επιχειρήσει μια περιεκτική επισκόπηση της παρουσίας των Βερναρδάκηδων στον ελληνικό πνευματικό κόσμο.

Ο ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ Γεώργιος Χριστοδούλου θα επικεντρωθεί στις λεξικογραφικές και ερμηνευτικές προσεγγίσεις των έργων του Γρηγορίου Ν. Βερναρδάκη, φωτίζοντας ένα λιγότερο γνωστό αλλά εξαιρετικά σημαντικό πεδίο μελέτης.

Η Luizi Venezia από το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου θα αναφερθεί στη μακρά και απαιτητική διαδικασία εξέλιξης της έκδοσης των έργων του ίδιου δημιουργού, από την editio minor στην editio maior.

Ακολούθως, η Διευθύντρια Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών Κατερίνα Μπρέγιαννη θα παρουσιάσει πτυχές της οικονομικής σκέψης στην Ελλάδα πριν από την παγκοσμιοποίηση, όπως εκφράστηκαν μέσα από το έργο του Αθανάσιου Ν. Βερναρδάκη.

Στη συνέχεια, η υποψήφια διδάκτωρ και συνεργάτιδα του Ιστορικού Αρχείου Χριστίνα Μπακούλα θα αναδείξει τον ρόλο του Δημητρίου Γεωργίου Βερναρδάκη ως μείζονα ευεργέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών, αναδεικνύοντας τη διάσταση του εθνικού ευεργετισμού στα τέλη του 19ου και αρχές του 20ού αιώνα. Η ημέρα θα ολοκληρωθεί με συζήτηση.

Το Σάββατο 15 Νοεμβρίου το πρόγραμμα συνεχίζεται με εισηγήσεις για την επίδραση των Βερναρδάκηδων σε καίριες εκφάνσεις της νεοελληνικής παιδείας και τέχνης.

Ο καθηγητής του ΕΚΠΑ και Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του ΙΑ/ΕΚΠΑ Βαγγέλης Καραμανωλάκης θα παρουσιάσει τη συμβολή του Δημητρίου Ν. Βερναρδάκη στη διαμόρφωση της πανεπιστημιακής διδασκαλίας της Ιστορίας από την εποχή του Οθωνικού Πανεπιστημίου έως τη μετεξέλιξή του στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Η ομότιμη καθηγήτρια του ΕΚΠΑ Άννα Ταμπάκη θα αναλύσει τους προβληματισμούς του για το Νέο Ελληνικό Θέατρο, αναδεικνύοντας έναν κόσμο ιδεών που συνέβαλε στη διαμόρφωση της ελληνικής δραματουργίας. Λίγο αργότερα, ο υποψήφιος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γεώργιος Κατσιφάρας θα εξετάσει το ερώτημα εάν ο Δημήτριος Βερναρδάκης μπορεί να θεωρηθεί πρόδρομος του δημοτικισμού, ανοίγοντας μια πλούσια γλωσσική και φιλολογική συζήτηση.

Η τελευταία εισήγηση ανήκει και πάλι στον Δρ. Παναγιώτη Βερναρδάκη με θέμα τη λυρική ποίηση του Δημητρίου Γρηγορίου Βερναρδάκη και ειδικότερα τα ποιήματα του έρωτα και της αγάπης, που συγκινούν μέχρι σήμερα για την ένταση και την καθαρότητά τους. Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται επίσης με ανοιχτή συζήτηση.

Παράλληλα με τις συνεδρίες, οι συμμετέχοντες και το κοινό θα έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν σε μία σπουδαία έκθεση τεκμηρίων. Σπάνια εκθέματα, αρχειακό υλικό και κειμήλια των Βερναρδάκηδων, προερχόμενα από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές, θα εκτεθούν για πρώτη φορά στη Μυτιλήνη, προσφέροντας μια μοναδική ευκαιρία για άμεση επαφή με το έργο και τη ζωή των μελών της οικογένειας.

Η διημερίδα φιλοδοξεί να αναδείξει το εύρος μιας πνευματικής κληρονομιάς που εξακολουθεί να εμπνέει τη σύγχρονη έρευνα. Και παράλληλα, να υπενθυμίσει τον καθοριστικό ρόλο που είχε και συνεχίζει να έχει η Μυτιλήνη στη διαμόρφωση της ελληνικής σκέψης και παιδείας. Ένα ραντεβού γνώσης και μνήμης που τιμά την ιστορία του τόπου και φωτίζει τις διαδρομές των ανθρώπων που τον ανέδειξαν.