Με δάκρυα στα μάτια, σεβασμό και σιωπηλή υπόκλιση τελέστηκε το πρωί της Κυριακής στο μαρτυρικό τόπο στα Τσαμάκια η εκδήλωση μνήμης για τους 42 Λέσβιους που εκτελέστηκαν από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής. Ο Δήμος Μυτιλήνης, που διοργάνωσε την τελετή, έστειλε ένα ηχηρό μήνυμα ότι η ιστορία δεν ξεχνιέται, ότι η θυσία εκείνων που χάθηκαν τόσο άδικα παραμένει φάρος για τις επόμενες γενιές.
Η ατμόσφαιρα ήταν βαριά από συγκίνηση. Η επιμνημόσυνη δέηση και η κατάθεση στεφάνων από τον Αντιπεριφερειάρχη Λέσβου Κώστα Αρώνη, τον Δήμαρχο Μυτιλήνης Παναγιώτη Χριστόφα, τον εκπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, τον Διοικητή της 98 ΑΔΤΕ Νικόλαο Γκρέτσα, τον πρόεδρο της Δημοτικής Κοινότητας Μυτιλήνης Μανώλη Ευσταθίου και εκπροσώπους συλλόγων, έδωσαν τον τόνο μιας τελετής όπου το παρόν έσκυψε με σεβασμό στο παρελθόν. Στο πλευρό τους στάθηκαν οι αστυνομικές και πυροσβεστικές αρχές του νησιού, αποδεικνύοντας ότι η μνήμη αυτών των ανθρώπων αγγίζει ολόκληρη την κοινωνία της Λέσβου.
«Από το 1941 έως το 1944, 42 συνδημότες μας εκτελέστηκαν εδώ από τα ναζιστικά στρατεύματα. Κρατάμε ζωντανή τη θυσία τους και δεν τους ξεχνάμε ποτέ, αιωνία τους η μνήμη», είπε με συγκίνηση ο Δήμαρχος Μυτιλήνης Παναγιώτης Χριστόφας. Ανακοίνωσε μάλιστα ότι ο χώρος θα αναπλαστεί στο πλαίσιο των έργων στο Άλσος Τσαμακίων, ώστε να αποδίδει ακόμη μεγαλύτερη τιμή στους νεκρούς. Μια πρωτοβουλία που δείχνει την ευαισθησία και τη δέσμευση του Δήμου να κρατήσει άσβεστη τη μνήμη τους.
Ιδιαίτερα φορτισμένη στιγμή ήταν η ομιλία του Σταύρου Τράτα, συγγενή δύο εκτελεσθέντων. Με σπασμένη φωνή και συγκίνηση αποτυπωμένη στο πρόσωπό του, μίλησε για τον θείο του Θεόδωρο Τράτα και τον συμπέθερό του Παναγιώτη Παναγιού, που εκτελέστηκαν άδικα. «Είναι κρίμα όλος αυτός ο κόσμος που χάθηκε χωρίς λόγο… Είναι χρέος μας να κρατήσουμε την πατρίδα μας ελεύθερη», είπε, ενώ αναφέρθηκε στο βιβλίο «Στο σημάδι» του Μιχάλη Γαλέτσα που βοήθησε συγγενείς να μάθουν την αλήθεια για τους δικούς τους ανθρώπους.
Η τελετή στα Τσαμάκια δεν ήταν απλώς μια τυπική εκδήλωση μνήμης. Ήταν μια υπόσχεση. Μια υπόσχεση ότι οι θυσίες δεν θα ξεχαστούν, ότι οι ιστορίες εκείνων που έπεσαν θύματα της ναζιστικής θηριωδίας θα συνεχίσουν να συγκινούν, να διδάσκουν και να ενώνουν τον λαό της Λέσβου. Ο Δήμος Μυτιλήνης, με τη συνέπεια και την αφοσίωσή του, δείχνει ότι η μνήμη παραμένει ζωντανή, φωτίζοντας τον δρόμο της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας.