× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Κλήδονας και κάψαλα στο Ακράσι

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 22 Ιουνίου 2025, στις 7 το απόγευμα, στον χώρο του χωριού, με ανοιχτή συμμετοχή για όλους

Από το NEWSROOM Δημοσίευση 18/6/2025

Κλήδονας και κάψαλα στο Ακράσι
' χρόνος ανάγνωσης

Για ακόμη μία χρονιά, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ακρασίου Λέσβου τιμά την παράδοση και διοργανώνει την αναβίωση δύο παλιών εθίμων που συνδέονται με τη γιορτή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου: τον Κλήδονα και τα Κάψαλα.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 22 Ιουνίου 2025, στις 7 το απόγευμα, στον χώρο του χωριού, με ανοιχτή συμμετοχή για όλους.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Έθιμο με ρίζες στον χρόνο

Η γιορτή του Αγίου Ιωάννη (23-24 Ιουνίου) συμπίπτει με το θερινό ηλιοστάσιο – τη μετάβαση από την άνοιξη στο καλοκαίρι – και είναι γνωστή στη Λέσβο και στο Ακράσι ως “Τ’ Αγιού Γιαννιού τ’ Ηλτρουπιού” ή “του Λαμπαδιστή”, καθώς συνοδεύεται από φωτιές και τελετουργίες.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ο Κλήδονας και το «αμίλητο νερό»

Την παραμονή της γιορτής (23 Ιουνίου), ένα παιδί – συνήθως πρωτότοκο με τους δύο γονείς εν ζωή – φέρνει από τη βρύση ή το πηγάδι το “αμίλητο νερό”. Όπως λέει το όνομα, το παιδί δεν πρέπει να μιλήσει σε κανέναν σε όλη τη διαδρομή.

Το νερό τοποθετείται σε ένα πήλινο δοχείο, μέσα στο οποίο οι κάτοικοι (κυρίως νέες και νέοι) ρίχνουν από ένα μικρό προσωπικό αντικείμενο, το λεγόμενο “ριζικάρι” – όπως ένα κουμπί, ένα σκουλαρίκι ή ένα δαχτυλίδι.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Το δοχείο σκεπάζεται με λευκό ή κόκκινο πανί και δένεται με λυγαριά, ενώ ακούγεται το παραδοσιακό τετράστιχο:

Κλειδώνουμι του κλήδουνα
Μι τ’ Αϊ Γιαννιού την χάρη
Και κάθε καλορίζικος/η
Κάθε καλό να πάρει

Ακολουθεί ένα ολονύκτιο άφημα του δοχείου έξω “για να το βλέπουν τ’ άστρα”.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Το άνοιγμα του Κλήδονα»

Την Κυριακή 22 Ιουνίου στις 7 το απόγευμα, θα γίνει το άνοιγμα του Κλήδονα, παρουσία κατοίκων και επισκεπτών. Ένα-ένα τα αντικείμενα θα ανασυρθούν από το δοχείο, και για κάθε “ριζικάρι” θα λέγεται ένα τετράστιχο – άλλοτε επαινετικό, άλλοτε πειραχτικό – που συμβολικά “προβλέπει” τη μοίρα του κατόχου του.

Το τελετουργικό ξεκινά με το δίστιχο:

Ανοίξιτι του κλήδουνα
Μι τ’ Αϊ Γιαννιού την χάρη
Κι όποιο ’ναι καλορίζικο
Τώρα θε να προβάλει

«Τα Κάψαλα: Πηδώντας τις φωτιές»

Μετά τον Κλήδονα, ακολουθεί η αναβίωση του δεύτερου εθίμου: τα Κάψαλα. Οι κάτοικοι ανάβουν μεγάλες φωτιές, χρησιμοποιώντας για προσάναμμα τα αποξηραμένα στεφάνια του Μάη, που κρατούν γι’ αυτόν τον σκοπό.

Μικροί και μεγάλοι πηδούν πάνω από τις φλόγες, πιστεύοντας ότι η φωτιά διώχνει τις αρρώστιες και “καθαρίζει” το σώμα και το πνεύμα. Το έθιμο λέγεται ότι πήρε το όνομα του από το ρήμα “καψαλίζομαι”, καθώς το άλμα πάνω από τη φωτιά αφήνει τη ζεστασιά της να σε αγγίξει.

«Ζωντανή παράδοση στο σήμερα»

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ακρασίου συνεχίζει με συνέπεια την προσπάθεια να διατηρηθούν ζωντανές οι τοπικές παραδόσεις, μέσα από ανοιχτές εκδηλώσεις, βιωματικά δρώμενα και συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας.

Η εκδήλωση της Κυριακής είναι μια ευκαιρία για όλους – ντόπιους και επισκέπτες – να γνωρίσουν από κοντά έναν πολιτιστικό θησαυρό που δεν βρίσκεται μόνο στα μουσεία, αλλά στην καρδιά των ανθρώπων και στην πράξη της κοινότητας.

ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ
Tο stonisi.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΕΛΛΑΔΑ

Σε πύρινο κλοιό πολλές περιοχές της χώρας

Οκτώ μεγάλες φωτιές σε εξέλιξη, διεθνής συνδρομή ζητά η Ελλάδα
ΓΕΥΣΗ

Γεύσεις και μουσική στη 4η Γιορτή Γκιουζλεμέ στα Μιστέγνα

Μεγάλη συμμετοχή και ένθερμο κλίμα στη γιορτή που τίμησε την τοπική κουζίνα και την πολιτιστική ταυτότητα της Λέσβου
ΧΩΡΙΑ

Εθελοντική αιμοδοσία στο Σκαλοχώρι

Θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 1η Αυγούστου
ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Η καρδιά της Μυτιλήνης ξαναχτυπά στην παλιά Αγορά

Συνάντηση του Δημάρχου Παναγιώτη Χριστόφα με επιχειρηματίες και τον Εμπορικό Σύλλογο – Κοινές παρεμβάσεις για ένα πιο ελκυστικό εμπορικό περιβάλλον
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Σε απόσταση αναπνοής από τις ακτές μας τα τουρκικά αλιευτικά

Καταγγελίες για συστηματική παρουσία και παράνομη αλιεία – Ερώτηση Μεϊκόπουλου – Δούρου στη Βουλή για παραβιάσεις χωρικών υδάτων και αδράνεια των ελληνικών αρχών
ΧΩΡΙΑ

Αρωμα καλοκαιριού και παράδοσης στη Γιορτή Κρασιού στα Πάμφιλα

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση στην παραλία Παμφίλων – Μουσική, χορός και γεύσεις σε μια βραδιά γεμάτη Λεσβιακό χαρακτήρα
ΑΤΖΕΝΤΑ

Σήμερα… μεθάμε Πλωμάρι!

Το OuzoFest 2025 φέρνει ούζο, χορό και νησιώτικο ξεφάντωμα στην καρδιά της Λέσβου
ΧΩΡΙΑ

Ένας αιώνας μετά, οι ρίζες οδηγούν πίσω στο Σκαλοχώρι

Αϊβαλιώτες με καταγωγή από τη Λέσβο επιστρέφουν στον τόπο των προγόνων τους και γιορτάζουν μαζί με τους ντόπιους, κόντρα στον χρόνο και την Ιστορία.
ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ

Ασφυκτική η κατάσταση στο νοσοκομείο Λήμνου

Μόνο 25 από τις 40 θέσεις γιατρών είναι καλυμμένες -Δριμεία παρέμβαση της βουλεύτριας Λέσβου του ΚΚΕ Μαρίας Κομνηνάκα στη Βουλή – Ζήτησε άμεση στελέχωση με μόνιμο προσωπικό και ουσιαστικά κίνητρα για τους γιατρούς
ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Προσωρινές κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στη Μυτιλήνη

Διακοπή κυκλοφορίας στην οδό Κορνάρου λόγω τεχνικών εργασιών
ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Συνάντηση του νέου Δ.Σ. της ΟΛΣΑ με τον Δήμαρχο Μυτιλήνης

Ο Παναγιώτης Χριστόφας στηρίζει τη διασύνδεση των Λέσβιων της διασποράς με τον τόπο τους – Θερμή υποδοχή και διάθεση συνεργασίας
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΧΩΡΙΑ

Έργα ανάσα 495.000 ευρώ από τη ΔΕΥΑΛ σε Πολιχνίτο και Γέρα

Πράσινο φως από τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου για την πρώτη χρηματοδότηση, βάσει του φακέλου προτάσεων έργων που κατατέθηκε από τον πρόεδρο της εταιρείας και υπηρεσιακά στελέχη στη σύσκεψη για τη λειψυδρία, τον περασμένο Μάιο
ΘΡΑΣΟΣ ΑΒΡΑΑΜ