Μη επιστρεπτέα ενίσχυση 3 δισ. για μικρομεσαίους, ώστε να έχουν κεφαλαία κίνησης, ενοίκια, τρέχοντα έξοδα, μικροπιστώσεις από αναπτυξιακή, μείωση προκαταβολής φόρου στο 50%, εστίαση στο 6%, ειδικό πακέτο για τουρισμό, με έμφαση σε γενναίο πρόγραμμα εσωτερικού τουρισμού, ειδικό σκέλος για πρωτογενή τομέα. Επίσης, στα εργασιακά, στήριξη στο 100% του μισθού με ρήτρα μη απόλυσης και μη μεταβολής εργασιακής σχέσης σε αντίθεση με μειώσεις- εκ περιτροπής εργασία.

Τα παραπάνω περιλαμβάνει το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, με τίτλο «Μένουμε Όρθιοι» που ανακοινώθηκε στο Ζάππειο.

Ειδικότερα:

«Ο ΣΥΡΙΖΑ αναλαμβάνει πρωτοβουλία για τη στήριξη της εργασίας με συγκεκριμένο στρατηγικό προσανατολισμό, την προστασία των εργαζομένων, τη διατήρηση της διαπραγματευτικής τους δύναμης και των μισθών και την ανατροπή των τάσεων απορρύθμισης της αγοράς εργασίας.

Πρόκειται για την ακριβώς αντίθετη στρατηγική από αυτή που ακολουθεί η κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.

Οι ήδη ασκούμενες από την κυβέρνηση πολιτικές στην αγορά εργασίας οδηγούν σε δραματική συρρίκνωση των μισθών και σε ενίσχυση των τάσεων αποδιάρθρωσης και ελαστικοποίησης. Η τάση αυτή πρέπει επειγόντως να αντιστραφεί.

Χρειάζεται να αποτραπεί η γενικευμένη διάλυση των εργασιακών σχέσεων, να προληφθεί ένα μεγάλο κύμα ανεργίας και να μην υπάρξουν μειώσεις μισθών. Κάτι τέτοιο περνάει μέσα από μια δέσμη μέτρων στήριξης των εργαζομένων και των επιχειρήσεων τα οποία έχουν ως προϋπόθεση τη διατήρηση των θέσεων και σχέσεων εργασίας στα επίπεδα που είχαν διαμορφωθεί τον Φεβρουάριο του 2020.

Οι εργαζόμενοι της χώρας είναι το πολυτιμότερο κεφάλαιό της, μας κράτησαν όρθιους στις δύσκολες στιγμές της πανδημίας και είναι οι βασικοί συντελεστές κάθε προσπάθειας ανάκαμψης. Δεν πρέπει, όπως ήδη επιχειρείται, να υπάρξει επανάληψη της συνταγής γενικευμένων αρνητικών αλλαγών στο εργατικό δίκαιο της χώρας, με πρόφαση αυτή τη φορά την πανδημία.

Πυρήνας της πρότασής μας είναι η καταβολή των μισθών των εργαζομένων στο 100%, η μη αρνητική μεταβολή των σχέσεων εργασίας και αυτονόητα η διατήρηση των θέσεων εργασίας.

Η πρότασή μας διακρίνει τρεις κατηγορίες επιχειρήσεων, οι οποίες επιδοτούνται σε διαφορετικό ύψος από το κράτος, πάντα όμως υπό την υποχρέωση της καταβολής μισθών στο 100% και της μη μεταβολής των σχέσεων εργασίας.

Συγκεκριμένα:

Για τις επιχειρήσεις που συνεχίζουν να βρίσκονται σε αναστολή λειτουργίας,
προτείνουμε 100% κάλυψη του μισθολογικού και μη-μισθολογικού κόστους από το κράτος.

Για τις πληττόμενες επιχειρήσεις στους κλάδους της εστίασης, του τουρισμού και τω μεταφορών, επιδότηση 100% των ασφαλιστικών εισφορών και 40% των μισθών από το κράτος, με υποχρέωση καταβολής του υπόλοιπου 60% του μισθολογικού κόστους από την επιχείρηση.

Για τις υπόλοιπες πληττόμενες επιχειρήσεις που αρχίζουν να επαναλειτουργούν
προτείνουμε επιδότηση 40% μισθών και ασφαλιστικών εισφορών από το κράτος, με υποχρέωση καταβολής του υπόλοιπου 60% του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους από την επιχείρηση.

Προϋποθέσεις για την εφαρμογή των μέτρων οικονομικής στήριξης των εργαζομένων και των επιχειρήσεων:

Κατάργηση του σχήματος αναστολών συμβάσεων εργασίας
Κατάργηση του νέου σχήματος εκ περιτροπής εργασίας
Κατάργηση της αναστολής δήλωσης των ωραρίων, επαναθεσμοθέτηση της δυνατότητας ελέγχων από το ΣΕΠΕ
Ρύθμιση για τον μη συμψηφισμό ημερών μη εργασίας λόγω της πανδημίας με τις
τακτικές άδειες των εργαζομένων

Θέσπιση ειδικού πλαισίου για τον έλεγχο της τηλεργασίας και την προστασία των
εργαζομένων σε αυτή.

Εξειδίκευση των κανόνων ασφαλείας και υγείας στην εργασία στις συνθήκες της
πανδημίας. Εντατικοποίηση των ελέγχων και εκτεταμένης εμβέλειας ενημερωτική εκστρατεία.

Υποχρέωση διατήρησης των συμβάσεων εργασίας για έξι μήνες μετά το τέλος της κρατικής επιχορήγησης (μετενέργεια).

Σαφής απαγόρευση δυσμενούς μετατροπής συμβάσεων (για παράδειγμα, πλήρους σε μερικής ή εκ περιτροπής).

Παράταση ισχύος μέχρι το τέλος του έτους όλων των Συλλογικών Συμβάσεων
Εργασίας που ξεκίνησαν να λήγουν τον Μάρτιο του 2020.

Το σύνολο των παρεμβάσεων για την στήριξη της εργασίας ανέρχονται στα 3,7 δισ. ευρώ και αφορούν τουλάχιστον 1,7 εκ εργαζόμενους και 200.000 επιχειρήσεις.

➢ Επιχειρήσεις

Απαραίτητη προϋπόθεση για τη στήριξη της οικονομίας ειδικά σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία είναι φυσικά η στήριξη της ζήτησης αλλά και η στήριξη της προσφοράς. Επομένως αποφασιστικής σημασίας για το πρόγραμμά μας είναι η στήριξη των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Στις παρούσες συνθήκες το βασικό πακέτο μέτρων που προτείνουμε έχει οριζόντιο χαρακτήρα και καλύπτει το σύνολο των πληττόμενων επιχειρήσεων.Ωστόσο και επιπρόσθετα αυτών των οριζόντιων μέτρων, προτεραιότητα δίνεται στις παραγωγικές επιχειρήσεις (μεταποίηση βιομηχανία, πρωτογενής τομέας, πράσινη οικονομία, πολιτιστικός και δημιουργικός τομέαςκλπ) και ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις έντασης γνώσης και αυτές που παράγουν προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, δηλαδή στις επιχειρήσεις που συμβάλλον τα μέγιστα στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, στις επιχειρήσεις που θα σηκώσουν το κύριο βάρος ανάκαμψης σε μια βιώσιμη κατεύθυνση. Αυτή η κατηγορία επιχειρήσεων καλύπτεται τόσο από τα οριζόντια μέτρα που παρατίθενται στη συνέχεια όσο και από ειδικού τύπου μέτρα που εξειδικεύονται ανά κλάδο και αποτελούν τη συνέχεια του Μένουμε Όρθιοι ΙΙ.

Τα μέτρα της προηγούμενης ενότητας (εργασία) αντιμετωπίζουν το θέμα του μισθολογικού κόστους που αποτελεί κατά βάση το μεγαλύτερο μέρος του κόστους των επιχειρήσεων. Ωστόσο οι πληττόμενες επιχειρήσεις έχουν περισσότερες ανάγκες σε κεφάλαια (σε ρευστότητα) για να καλύψουν τα υπόλοιπα κόστη τους. Κατά βάση χρειάζονται κεφάλαια κίνησης, ενώ όσες επιχειρήσεις σχεδιάζουν ή έχουν σε εξέλιξη επενδυτικά σχέδια πρέπει να υποστηριχθούν να τα υλοποιήσουν.

Καθώς, η πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα είναι δύσκολη έως αδύνατη για ένα μεγάλο μέρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ειδικά των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, προτείνουμε ένα πακέτο μέτρων που προκρίνει για αυτή την κατηγορία των επιχειρήσεων μέτρα ενίσχυσης απευθείας από το κράτος, καθώς και το μέτρο των μικροχρηματοδοτήσεων. Μέτρα άμεσης ή έμμεσης απευθείας ενίσχυσης από το κράτος, είναι η μη επιστρεπτέα ενίσχυση και η μείωση της προκαταβολής φόρου.

Μη Επιστρεπτέα Ενίσχυση ύψους 3 δισ. ευρώ

Το ποσό δίνεται άπαξ σε έμμεσα ή άμεσαπληττόμενους αυτοαπασχολούμενους και επιχειρήσειςκαι το κόστος του είναι 3 δις. Η ενίσχυση αυτή είναι μη επιστρεπτέα, δεν συνιστά δηλαδή δάνειο με προϋπόθεση την διατήρηση του συνόλου των εργαζομένων για 6 μήνες καθώς και των όρων εργασίας τους.

Κρίσιμος παράγοντας για την ομαλή επαναλειτουργία των επιχειρήσεων, είναι η ελαχιστοποίηση έως μηδενισμού αν είναι εφικτό, υποχρεώσεων που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια του lockdown.Άμεση ενίσχυση για τις πληττόμενες επιχειρήσεις, στο ύψος των 2.000 ευρώ ανά εργαζόμενο.

Η ελάχιστη ενίσχυση ανά επιχείρηση διαμορφώνεται στις, 2.000 ευρώ (ατομική επιχείρηση) και η μέγιστη στις 100.000 ευρώ.Στο μέτρο εμπίπτουν και ατομικές επιχειρήσεις με έδρα άλλη από την οικία του ιδιοκτήτη.Σκοπός του μέτρου είναι η άμεση πρόσβαση σε κεφάλαιο κίνησης, για την κάλυψη εξόδων όπως ενοίκια, λογαριασμοί κοινής ωφέλειας, φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις, προμηθευτές.

Κόστος 3 δις εκ ευρώ – Διάρκεια Άπαξ

Μόνιμη μείωση της προκαταβολής φόρου στο 50%,
Το μέτρο είναι μόνιμο (δεν αφορά δηλαδή μόνο το 2020) και αφορά όλους ανεξαιρέτως τους υπόχρεους καταβολής προκαταβολής φόρου.Τα προηγούμενα μέτρα απαντούν σε ανάγκες του σήμερα και είναι υλοποιήσιμα χωρίς τη συμμετοχή των τραπεζών. Προκρίνονται υπό τις παρούσες συνθήκες αλλά δεν μπορούν από μόνα τους να καλύψουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Η οικονομία δεν μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά χωρίς την ουσιαστική συμβολή του τραπεζικού συστήματος το οποίο εξακολουθεί να παρουσιάζει βασικές αρρυθμίες.

Η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτό το πρόβλημα, ήδη από την κυβερνητική περίοδο 2015-2019,συνίσταται στη δημιουργία ενός παράλληλου και εναλλακτικού χρηματοδοτικού συστήματος,το οποίο λειτουργεί σε συνεργασία με το τραπεζικό σύστημα αλλά διέπεται από διαφορετικά κριτήρια. Βασικοί πυλώνες του εν λόγω συστήματος είναι η Αναπτυξιακή Τράπεζα, το θεσμικό πλαίσιο των μικροπιστώσεων και τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία. Η ίδρυση της Αναπτυξιακής Τράπεζας από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ άλλωστε, παρά τις κατά καιρούς παλινωδίες, έχει την ευρεία αποδοχή των πολιτικών δυνάμεων. Κυρίως βέβαια έχει την αποδοχή των παραγωγικών φορέων.

Με τη βοήθεια των μέτρων που έχει αναλάβει η ΕΚΤ (όπως είδαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο), οι εμπορικές τράπεζες διαθέτουν αυτή τη στιγμή επαρκή κεφάλαια ή έχουν τη δυνατότητα να αντλήσουν κεφάλαια με πολύ καλούς όρους για την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Επομένως το πρόβλημα δεν είναι κεφαλαιακού χαρακτήρα. Το πρόβλημα εστιάζεται στο γεγονός ότι οι τράπεζες εξακολουθούν να θεωρούν ότι ο δανεισμός των ελληνικών επιχειρήσεων παρουσιάζει γενικά υψηλό ρίσκο και επομένως οι όροι με τους οποίους δανείζουν τις επιχειρήσεις είναι ασύμφοροι ή δύσκολο να καλυφθούν από τις τελευταίες.

Σε αυτές τις συνθήκες, η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα πρέπει να δημιουργήσει σύγχρονα εγγυοδοτικά εργαλεία, αναλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος του ρίσκου των δανείων, καθιστώντας τους όρους δανεισμού ελκυστικούς για τις επιχειρήσεις.Η ενεργοποίηση της Αναπτυξιακής Τράπεζας σε αυτή την κατεύθυνση, προϋποθέτει την ενίσχυσή της με κεφάλαια, πέρα από αυτά που ήδη διαθέτει και πέρα από τις συνήθεις πηγές χρηματοδότησής της που είναι το ΠΔΕ και το ΕΣΠΑ.

Μια πρόσθετη σημαντική πηγή κεφαλαίων θα προέλθει από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (υπολογίζονταιτουλάχιστον 3 δις ευρώ επιπλέον όσων είχαν δρομολογηθεί πριν την πανδημία).Πέρα όμως από αυτά η κυβέρνηση πρέπει να εξασφαλίσει στην Αναπτυξιακή Τράπεζα τις προϋποθέσειςώστε να μπορεί να προσφύγει η ίδια για δανεισμό με έκδοση ομολόγων η με άλλες μορφές.

Με βάση τα χρηματοδοτικά εργαλεία που περιγράφονται στη συνέχεια, τα εργαλεία που ήδη είχαν δρομολογηθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και την κινητοποίηση των τραπεζικών κεφαλαίων,μπορούν να διατεθούν τουλάχιστον 12 δισ. ευρώγια την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων

Εισαγωγή του εργαλείου των μικροχρηματοδότησεων
Η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην θεσμοθέτηση των μικροχρηματοδοτήσεων (microlending /microfinance) νομοσχέδιο που ετοιμάστηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αλλά δεν πρόλαβε να ψηφιστεί. Αφορά σε δάνεια μέχρι 25.000 ευρώ από ιδιωτικά χρηματοπιστωτικά σχήματα και την Αναπτυξιακή Τράπεζα, με την ρητή εξαίρεση των τραπεζικών ιδρυμάτων.

Την εποπτεία των σχημάτων θα πρέπει να αναλάβουν τα Υπουργεία Οικονομικών και Οικονομίας, χωρίς τη συμμετοχή στην εποπτική διαδικασία της ΤτΕ (υπό προϋποθέσεις ο ρόλος της περιορίζεται στην τεχνική βοήθεια).

Χρηματοδοτικό εργαλείο ενίσχυσης ρευστότητας μέσω κρατικών εγγυήσεων από 80 έωςκαι 100%

Το δημόσιο μέσω της αναπτυξιακής τράπεζας δημιουργεί ένα πρόγραμμα εγγυήσεω για ΜμΕ με ποσοστό κάλυψης από 80 έως και 100% κάθε εκάστου δανείου και χωρίς όριο ανώτατου ποσοστού κάλυψης ανά χρηματοπιστωτικό ίδρυμα/σχηματισθέν χαρτοφυλάκιο. Αυτό τον σχεδιασμό ακολουθούν όλα τα Κράτη Μέλη της Ε.Ε. σε αντίθεση με την ελληνική κυβέρνηση που με τα επιπλέον όρια που θέτει εγγυάται το 30-40 % των δανείων καθιστώντας τελικά τον δανεισμό για τις περισσότερες από τις επιχειρήσεις ασύμφορο.Το πρόγραμμα θα απευθύνεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις κάθε κατηγορίας(σκόπιμη είναι η κατά συνθήκη κλαδική στόχευση, όπως π.χ. σήμερα οι τουριστικές επιχειρήσεις, οι μεταφορές, η εστίαση) υπό την προϋπόθεση ικανοποίησης των κανόνων των Κρατικών Ενισχύσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Αναλυτικότερα, για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις η εγγύηση θα ανέρχεται στο 90%, ενώ στις σχετικά μεγαλύτερες επιχειρήσεις θα διαμορφώνεται στα επίπεδα του 80%, με προϋποθέσεις για τις επιχειρήσεις όπως το να διατηρήσουν και να αυξήσουν θέσεις εργασίας, να διατηρήσουν και να αυξήσουν τις μισθολογικές αμοιβές και τα κίνητρα για τους εργαζόμενους με συνδυαστική απορρόφηση λιμναζόντων προγραμμάτων απασχόλησης του ΟΑΕΔ. Το ποσοστό εγγύησης του δημοσίουμπορεί να ανέλθει ακόμα και στο 100%, πολύ στοχευμένα, σε επιχειρήσεις που προσφέρουν υψηλή προστιθέμενη αξία στην οικονομία(για παράδειγμα σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση καισε τομείς έντασης γνώσης και αξιοποίησης επιστημονικής έρευνας).

Σε περίπτωση που επιμερισθεί η κάλυψη και για το επιτόκιο δανεισμού, αυτό θα υπολογίζεται με βάση το μέσο τριμηνιαίο επιτόκιο χορηγήσεων ΜμΕ του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.

Εγγυοδοτικό εργαλείο First Loss έως 25% για την ενεργοποίηση ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων

Ένα από τα βασικά προβλήματα των ελληνικών επιχειρήσεων είναι το χαμηλόεπίπεδο των ιδίων κεφαλαίων. Το πρόβλημα εκτιμάται ότι θα λάβει εκρηκτικές διαστάσεις τα επόμενα έτη λόγω της αναμενόμενης καταγραφής υψηλών ζημιών την τρέχουσα χρήση (2020).

Η συγκεκριμένη εξέλιξη, πέραν της επιδείνωσης της χρηματοοικονομικής κατάστασης των επιχειρήσεων και την πρόκληση αμφιβολιών σχετικά με την μελλοντική επιβίωση τους,θα δυσχεράνει παράλληλα την δανειοδότηση τους από τον τραπεζικό τομέα και τον αποκλεισμό τους από τις ενδεχόμενες μελλοντικές κρατικές ενισχύσεις καθώς θα θεωρούνται προβληματικές, με βάση το ισχύον stateaidframework της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Το συγκεκριμένο χρηματοδοτικό προϊόν θα εγγυάται κατά 25% τις ιδιωτικές συμμετοχές σε ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων ή σε ειδικές περιπτώσεις απευθείας επενδύσεων. Οι επενδύσεις θα πραγματοποιούνται με την έκδοση κοινών ή/και προνομιούχων μετοχών, μετατρέψιμων ομολογιών ή/και άλλων μορφών χρεογράφων.

Το δημόσιο θα εγγυάται το ενδεχόμενο καταγραφής ζημιών, με ποσοστό κάλυψης έως 25% (firstlossguarantee). Στην περίπτωση καταγραφής ζημιών πάνω από το ποσοστό του 25% αυτό θα επιβαρύνει τα ιδιωτικά κεφάλαια.