Το Εσπερινό Γυμνάσιο Μυτιλήνης παράδειγμα ευρωπαϊκής συμπερίληψης, μάθησης και ισότητας
Μαθήτριες που επέστρεψαν στα θρανία, πρόσφυγες, ερωτικοί μετανάστες διψούν για μάθηση και συνθέτουν το μωσαϊκό μιας αληθινής Ευρώπης
Γράφει η ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ Δημοσίευση 15/4/2025

Μέσα σε μια αίθουσα που φωτίζεται κυρίως από τα μάτια μαθητών και μαθητριών κάθε ηλικίας, από διαφορετικές χώρες, εμπειρίες και όνειρα, βρεθήκαμε στο Εσπερινό Γυμνάσιο με Λυκειακές Τάξεις Μυτιλήνης. Εκεί, η γνώση δεν είναι υποχρέωση, αλλά επιθυμία. Και το σχολείο δεν είναι απλώς εκπαιδευτήριο, αλλά κοινότητα, καταφύγιο, δεύτερη ευκαιρία.
Το σχολείο ανήκει στο ευρωπαϊκό δίκτυο «Σχολεία-Πρέσβεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου» – μια συμμετοχή που δεν μένει στο τυπικό, αλλά αγγίζει ζωές. Όπως μας εξηγεί η διευθύντρια, Ευγενία Κορολόγου, «το πρόγραμμα μάς δίνει τη δυνατότητα να ενσωματώσουμε στην εκπαιδευτική καθημερινότητα την έννοια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των θεσμών της, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της συμμετοχής, του σεβασμού στη διαφορετικότητα. Στο σχολείο φοιτούν μαθητές από την Ελλάδα, αλλά και από το Ιράκ, τη Σομαλία, τη Συρία, το Σουδάν – και όλοι μαζί δημιουργούν μια ζωντανή μικρογραφία της Ευρώπης της συμπερίληψης.»
Το σχολείο ταξίδεψε πέρυσι στο Στρασβούργο, στο πρόγραμμα Euroscola. Δεν ήταν απλώς ένα ταξίδι – για κάποιους ήταν η πρώτη φορά που έβγαιναν έξω από την Ελλάδα, για άλλους η πρώτη φορά που αισθάνθηκαν πως η φωνή τους μετρά.
Η Νίκη Καρακωνσταντή, μητέρα δύο φοιτητών, μαθήτρια της Γ’ Γυμνασίου, μας είπε με δάκρυα χαράς:
«Το σχολείο μας είναι μια μεγάλη αγκαλιά. Πήγαμε στο Στρασβούργο με την κυρία διευθύντρια. Συζητήσαμε για την Ευρώπη, για την ειρήνη, το περιβάλλον. Η Euroscola ήταν η πιο δυνατή εμπειρία της ζωής μου. Δεν ήρθα εδώ επειδή έπρεπε. Ήρθα γιατί το ήθελα πολύ. Είναι ένα παιδικό μου απωθημένο που τώρα το ζω.»
Η Μαρία Βαμβάκου, επίσης μαθήτρια της Γ’ Γυμνασίου, έφυγε από την Αθήνα για τη Μυτιλήνη, ερωτευμένη – όπως λέει – και τώρα, χρόνια μετά, ερωτεύεται ξανά το σχολείο:
«Δεν είχα τελειώσει το σχολείο και ήταν εμπόδιο στο να βρω εργασία. Όμως εδώ δεν μαθαίνω μόνο – διασκεδάζω κιόλας. Θα συνεχίσω μέχρι το τέλος.»
Ο Δημήτρης Χατζέλης, 16 ετών, αισθητικός, συμμετέχει ενεργά σε δράσεις, όπως και στο πρόγραμμα των Πρέσβεων:
«Κατάλαβα πώς είναι να είσαι Ευρωπαίος πολίτης, ότι η φωνή μου έχει σημασία. Η σχέση με τους καθηγητές και τους συμμαθητές μου είναι εξαιρετική. Νιώθω ότι ανήκω κάπου.»
Από τη Σομαλία, ο Αμπντουλκαντίρ Μοχάμεντ, 19 ετών, ονειρεύεται να βοηθά άλλους ανθρώπους.
«Το σχολείο μου έδωσε την ευκαιρία να μάθω για τα δικαιώματά μου, να καταλάβω πώς λειτουργεί η δημοκρατία στην Ευρώπη. Στη Σομαλία αυτά ήταν άγνωστα. Τώρα νιώθω ασφαλής.»
Ο Ανουάρ, από το Ιράκ, εργάζεται και σπουδάζει παράλληλα:
«Η γλώσσα είναι δύσκολη, αλλά το περιβάλλον βοηθά. Οι καθηγητές, οι μαθητές, όλοι με στηρίζουν. Το σχολείο είναι για μένα φως.»
Ανάμεσά τους και ο Γιάννης Καραδήμας από την Ήπειρο, που μετά από δεκαετίες επιστρέφει στο σχολείο:
«Δεν μας έφερε κάποιος με το ζόρι εδώ. Ήρθαμε γιατί το θέλαμε. Στη δική μας ηλικία αυτό έχει άλλη αξία. Και γι’ αυτό ακριβώς, η προσπάθεια που γίνεται εδώ είναι πολύτιμη.»
Το Εσπερινό Γυμνάσιο-Λύκειο Μυτιλήνης είναι ένα σχολείο ζωντανό, πλουραλιστικό, ανθρώπινο. Μια απόδειξη ότι η παιδεία μπορεί να είναι πράξη αγάπης, ελευθερίας και ισότητας. Και καθώς η Ευρώπη δοκιμάζεται, οι μικρές ιστορίες που γεννιούνται σε ένα σχολείο στην άκρη του Αιγαίου, ίσως είναι οι πιο αυθεντικές υπενθυμίσεις του τι σημαίνει "Ευρωπαϊκή συνείδηση".