Αλλάζουμε το κλίμα στα FM: «Ο Σχολικός Κήπος ως Παιδαγωγικό Εργαλείο»
Συζητάμε με τον κ. ΑριστείδηΣγατζό, Δάσκαλο, Δρ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, για τον σχολικό κήπο που έχει οργανώσει στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης
Από το NEWSROOM Δημοσίευση 23/3/2025

Μπορεί η διατήρηση κήπου να είναι αντικείμενο του μαθήματος; Ποια τα γνωστικά πεδία που συνδέονται με τον κήπο του Σχολείου; Πόσο νόημα έχει μια τέτοια δραστηριότητα σε ένα κόσμο ψηφιακό τη στιγμή που τα παιδιά πρέπει να μάθουν να ζουν στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης;
Η πανδημία ως γεγονός και ο «εγκλεισμός»ως βίωμα αποτέλεσαν πηγή προβληματισμού και αναστοχασμούγια όλους μας. Ο Κόσμος αλλάζει!Πόσο κατανοούμε την Φύση και το Περιβάλλον; Και, πόσο ισχυροί ή ευάλωτοιείμαστε τελικά;
Την περίοδο εκείνη, ο Αριστείδης Σγατζός, βρίσκει διέξοδο στον οικιακό του κήπο. Χωρικά περιορισμένος αλλά με άφθονο διαθέσιμο χρόνο,πειραματίζεται σε εναλλακτικές - αυτάρκεις μορφές καλλιέργειας. Μετην επάνοδο του Σχολείου στην «κανονικότητα»,αποφασίζει να αξιοποιήσει την εμπειρία του κήπου ως εκπαιδευτικό εργαλείο. Ως ευκαιρία σε μαθήτριες και μαθητές να επανασυνδεθούν με την φύση, δεδομένου του κενού που άφησε το lockdown. Ή μήπως ενός κενού που χαρακτηρίζει τη νεότερη «ψηφιακή γενιά», γενικότερα;
Η ιδέα, του σχολικού κήπου ως παιδαγωγικού εργαλείου, μπορεί να μοιάζει καινοφανής,όμως έχει ιστορία ενός αιώνα, ακόμα και στην χώρα μας. Υπήρξε στοιχείο εκπαιδευτικών προσεγγίσεων του παρελθόντας, με διαφορετικές παιδαγωγικές στοχεύσεις. Σταδιακά, με την προοδευτική αστικοποίηση του πληθυσμού και την απουσία σχετικών κατευθύνσεων από τους θεσμούς εκπαιδευτικού σχεδιασμού, «έσβησε» ο θεσμός. Πυκνώνουν, όμως, οι πρωτοβουλίες μεμονωμένων εκπαιδευτικών ή συλλόγων διδασκόντων, που επαναφέρουν το Κήπο στα Σχολεία τους.
Ποιο είναι το διακύβευμα για τους μαθητές και τις μαθήτριες, σήμερα; Υπάρχουν ομοιότητες με την αποστολή του σχολικού κήπου του μεσοπολέμου;Η επιστροφή των σημερινών παιδιών στο να αποκτήσουν επαφή με την γη, το χώμα και τα ζωύφια, μήπωςείναι αναχρονιστική; Μήπως η προσαρμογή στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης απαιτεί άλλη προσέγγιση;
Στην περίπτωση του 1ου Δημοτικού Σχολείου Μυτιλήνης, ο κήπος έχει συνδεθεί με το περιεχόμενο των μαθημάτων. Έτσι από την γεωμετρία και την φυσική ή την βιολογία, μέχρι και την λογοτεχνία, ο κήπος δίνει αφορμές και συνδέσεις που κάνουν το μάθημα πιο ενδιαφέρον και αποδοτικό.
Ο κ. Σγατζός, ως εκπαιδευτικός αλλά και ως Κοινωνικός Ανθρωπολόγος ερευνητής, κρατάει ημερολόγιομαθησιακών εξελίξεων και συμπεριφορών.Πολύτιμο υλικό που οδήγησε μάλιστα σε μεταδιδακτορική έρευνα καιενδιαφέρουσες επιστημονικές ανακοινώσεις. Κεντρικό ερώτημα: «ο Σχολικός Κήπος,συμβάλει στην αλλαγή των αντιλήψεων που διαμορφώνουν οι μαθήτριες και οι μαθητές για το Περιβάλλον;»
Ο θεσμός του Σχολικού Κήπου αξίζει να διαδοθεί. Αρκεί να είναι προϊόν δημιουργικής διάθεσης, στοιχειώδους σχεδιασμού και συνέπειας.Χρήσιμη έως και αναγκαία η υποστήριξη σχετικών πρωτοβουλιών από φορείς της αυτοδιοίκησης και άλλους τοπικούς συντελεστές.