Για ποιους λόγους ανακηρύχτηκε επίτιμος δημότης ο πρέσβης του Ισραήλ;

Δύο χρόνια κοντεύουν να συμπληρωθούν από τον Αύγουστο του 2023 και από την τελετή που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας στην Αγία Παρασκευή, κατά την οποία ο Πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα, κ. Νόαμ Κατς, ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης του Δήμου Δυτικής Λέσβου. Τις τελευταίες εβδομάδες, αυτή η ανακήρυξη έχει γίνει αντικείμενο σφοδρής αντιπαράθεσης, με έντονες πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις. Παρά τις εκκλήσεις για ανάκληση, η Δημοτική Αρχή παραμένει σταθερή στην υπεράσπιση της απόφασης.

Στην τότε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε στις 24 Μαρτίου 2023, κατά της απόφασης τάχθηκαν οι δημοτικοί σύμβουλοι της Λαϊκής Συσπείρωσης, καθώς και οι ανεξάρτητες δημοτικές σύμβουλοι Χρυσούλα Στεργιανού και Μαριάνθη Τσάκου.Το «Ν» παρουσιάζει σήμερα την εισήγηση της Δημοτικής Αρχής Δυτικής Λέσβου, που παρουσιάστηκε στην τότε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου από την Αντιδήμαρχο Παιδείας, Πολιτσιμού, Ισότητας των Φύλλών και Δια Βίου μάθησης κα Ιωακείμ Ζαχαρώ, στην οποία βασίστηκε η απόφαση ανακήρυξης, με στόχο την πλήρη και τεκμηριωμένη πληροφόρηση των πολιτών.

Το σκεπτικό της απόφασης
Σύμφωνα με την εισήγηση της Δημοτικής Αρχής, η επιλογή του Πρέσβη Κατς για την τιμητική αναγνώριση βασίστηκε σε μια σειρά από παραμέτρους, τόσο διπλωματικής όσο και πολιτιστικής και αναπτυξιακής σημασίας.
Καταρχάς, γίνεται εκτενής αναφορά στο πολύπλευρο βιογραφικό του Πρέσβη Κατς, ο οποίος έχει διατελέσει επικεφαλής της Διεύθυνσης Δημόσιας Διπλωματίας στο Υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ και Υπουργός Δημόσιας Διπλωματίας στην Πρεσβεία του Ισραήλ στην Ουάσιγκτον από το 2009 έως το 2014, αναπτύσσοντας στρατηγικές επικοινωνίας και ενισχύοντας κοινοτικούς δεσμούς στις ΗΠΑ.

Επιπλέον, έχει υπηρετήσει στις Ένοπλες Δυνάμεις του Ισραήλ, όπου διακρίθηκε, ενώ έζησε και εργάστηκε στο κιμπούτς Κάμπρι στη Δυτική Γαλιλαία, διδάσκοντας ιστορία.

Η απόφαση ανακήρυξης στηρίχθηκε και στην πρόθεση του Πρέσβη να συμβάλει στην καταπολέμηση του ρατσισμού, μέσω διεθνών πρωτοβουλιών και παρεμβάσεών του, όπως η συμμετοχή του στο 6ο Διεθνές Forum για την Καταπολέμηση του Αντισημιτισμού, όπου μίλησε για το διαδικτυακό μίσος και την ανάγκη συνεργασίας τεχνολογίας και διακυβέρνησης.

Επιπλέον, το σκεπτικό της απόφασης εστιάζει στο γεγονός ότι ο Πρέσβης Κατς ενθαρρύνει την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και της ελληνικής κοινωνίας, με ιδιαίτερη σημασία για τις ακριτικές περιοχές, όπως το Βόρειο Αιγαίο, που αντιμετωπίζουν πιέσεις λόγω γεωπολιτικών εντάσεων και του προσφυγικού.

Η εισήγηση κάνει αναφορά στις διαχρονικές προσπάθειες σύνδεσης της Λέσβου με το Κράτος του Ισραήλ. Από τον Σεπτέμβριο του 2016, ο τότε Δήμαρχος Λέσβου Σπύρος Γαληνός συνοδευόμενος από τον Αντιδήμαρχο κ. Κατσαρό και το τότε μέλος του Τοπικού Συμβουλίου Μυτιλήνης κ. Άγγελο Φωτιάδη - Μουζάλα είχε πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στην Πρεσβεία του Ισραήλ, με στόχο την αδελφοποίηση με ισραηλινό Δήμο. Η συνεργασία υποστηρίχθηκε από την τότε Πρέσβειρα Ίριτ Μπεν Άμπα και την Ελληνική Εβραϊκή Κοινότητα.

Ακολούθησαν και άλλες επαφές και συναντήσεις στην Πρεσβεία του Ισραήλ,χωρίς να δίνονται αναλυτικά στοιχεία, στις οποίες συμμετείχε και ο σημερινός Δήμαρχος Δυτικής Λέσβου, Ταξιάρχης Βέρρος.

Παράλληλα αναφέρεται ότι το καλοκαίρι του 2019 πραγματοποιήθηκε Θερινό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αιγαίου στην Σκάλα Καλλονής με την
συμμετοχή του μεγάλου ιδρύματος του Κράτους του Ισραήλ για το Εβραϊκό Ολοκαύτωμα Yad Vashem και εκπροσώπων του ΚΙΣΕ (Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδας). Στη συνέχεια και στο πλαίσιο του Προγράμματος
της Επιτροπής «ΕΛΛΑΔΑ 2021» εγκρίθηκε η πρόταση για την ίδρυση «Διεθνούς Κέντρου Μελέτης και Ανάδειξης της Ιστορικής Μνήμης και του Πολιτισμικού Τραύματος» με έδρα το παραδοσιακό κοινοτικό ελαιοτριβείο της
Αγίας Παρασκευής. Αναμένουμε την χρηματοδότηση του έργου σύμφωνα και με τις δεσμεύσεις του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών κ. Πέτσα, αλλά και του Πρωθυπουργού κυρίου Κυριάκου Μητσοτάκη.

Ένα κεντρικό στοιχείο της εισήγησης είναι η σύνδεση της απόφασης με τη στρατηγική εξωστρέφειας του Δήμου. Όπως επισημαίνεται, η Λέσβος χρειάζεται διεθνείς συμμαχίες και προβολή μετά τις πολυετείς επιπτώσεις του προσφυγικού και της οικονομικής κρίσης. Το Ισραήλ, όπως αναφέρεται, έχει αναγνωριστεί ως μία από τις βασικές χώρες-στόχους για την ανάπτυξη σχέσεων στον τουρισμό, την επιχειρηματικότητα και τον πολιτισμό.

Η εισήγηση υποστηρίζει ότι η συνεργασία με το Ισραήλ μπορεί να ενισχύσει την τοπική οικονομία μέσω της αύξησης του τουριστικού ρεύματος, αξιοποιώντας τις φιλικές σχέσεις Ελλάδας-Ισραήλ και το αναπτυσσόμενο ενδιαφέρον των Ισραηλινών για τον ελληνικό τουριστικό χάρτη.

Παράλληλα, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη δυνατότητα προώθησης τοπικών προϊόντων — όπως το ελαιόλαδο, τα τυροκομικά και το ούζο — στην ισραηλινή αγορά.

Η απόφαση επισημαίνει, επίσης, ότι η προσέλκυση επενδυτικού ενδιαφέροντος, κυρίως στον τομέα των παραθεριστικών κατοικιών, είναι εφικτή μέσω της ενίσχυσης των σχέσεων αυτών, ενώ ειδική αναφορά γίνεται στη δυνατότητα εμπορικών συνεργασιών στον αγροδιατροφικό τομέα, με το Ισραήλ να αποτελεί χώρα-παραγωγό τροπικών προϊόντων που ήδη εισάγονται στην Ελλάδα (όπως μπανάνες και αβοκάντο).

Τέλος, η εισήγηση προβλέπει ότι μέσα από τη συνεργασία με την Ισραηλινή Πρεσβεία μπορούν να υποστηριχθούν νέες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και start-ups στη Λέσβο, αξιοποιώντας την εμπειρία του Ισραήλ στην καινοτομία και την τεχνολογία.

Τα ερωτήματα που παραμένουν
Παρά το αναλυτικό σκεπτικό και τις προοπτικές που καταγράφονται στην εισήγηση, το ερώτημα που τίθεται σήμερα, δύο χρόνια μετά την τελετή της ανακήρυξης, είναι κατά πόσο οι δεσμεύσεις αυτές υλοποιήθηκαν.

Έχει προχωρήσει η ίδρυση και λειτουργία του Διεθνούς Κέντρου Μελέτης και Ανάδειξης της Ιστορικής Μνήμης στην Αγία Παρασκευή, όπως προβλεπόταν; Έχει επιτευχθεί η επιδιωκόμενη αύξηση ισραηλινών τουριστών στο νησί και ενίσχυση της εμπορικής παρουσίας των τοπικών προϊόντων στο Ισραήλ; Πόσες πολιτιστικές ή επιχειρηματικές συνεργασίες έχουν προκύψει με τη συμβολή της Ισραηλινής Πρεσβείας ή της Εβραϊκής Κοινότητας;

Η Δημοτική Αρχή δεν έχει μέχρι στιγμής προβεί σε δημόσιο απολογισμό των αποτελεσμάτων αυτής της πρωτοβουλίας. Την ίδια στιγμή, η άρνηση της ανάκλησης της απόφασης, παρά τις πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις, καθιστά επιτακτική την ανάγκη για μια ειλικρινή και τεκμηριωμένη αποτίμηση.