Οι αντιδράσεις Ελλάδας, Ισπανίας και Τουρκίας στους δασμούς Τράμπ
Τρεις διαφορετικοί τρόποι αντιμετώπισης ενός αναμενόμενου εμπορικού πολέμου που μόλις ξεκίνησε
Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΜΑΝΑΒΗΣ Δημοσίευση 5/4/2025

Μπαράζ πολιτικών παρεμβάσεων και ανακοινώσεων έγιναν στην Ισπανία χθες Παρασκευή 4 Απριλίου για να αντιμετωπισθούν οι επιπτώσεις από την νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Η Ισπανία είναι από τους μεγάλους εξαγωγείς αγροτικών προϊόντων προς τις ΗΠΑ και γι' αυτό θέλει να είναι όσο μικρότερος γίνεται ο αρνητικό αντίκτυπος από τις ανακοινώσεων του προέδρου Τραμπ. Αρχικά ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας κ. Σαντσέθ ανακοίνωσε πακέτο 14,1 δις ευρώ για την στήριξη των επιχειρήσεων που θα πληγούν ώστε να μην μειώσουν τις θέσεις εργασίας. Στη συνέχεια ο υπουργός Γεωργίας Λουίς Πλάνας προχώρησε δηλώσεις που αποτελούν τονωτική ενίσχυση για τον κλάδο για τις μεταποιητικές επιχειρήσεις.
Προφανώς έχοντας στο μυαλό τα δεδομένα του ελαιοκομικού τομέα αλλά και της αμπελουργίας ο κ. Πλάνας μεταξύ άλλων σημείωσε «Όχι μόνο θα ξεπεράσουμε αυτή τη δύσκολη κατάσταση, αλλά θα βγούμε ενισχυμένοι και, φυσικά, το μέλλον του τομέα του ελαιολάδου μας είναι ένα ευοίωνο μέλλον», Επίσης μίλησε για ενεργοποίηση το συντομότερο δυνατό της συμφωνίας Mercosur και για διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ.
Η Ισπανία εξάγει στις Ηνωμένες Πολιτείες ελαιόλαδο αξίας άνω των 1.000 εκατομμυρίων ευρώ, καθώς και 350 εκατομμύρια σε κρασί και πάνω από 120 εκατομμύρια σε τυρί.
Ήπια η Ελληνική αντίδραση στον εμπορικό πόλεμο
Στον αντίποδα των άμεσων Ισπανικών αντιδράσεων στις ανακοινώσεις Τραμπ στην Ελλάδα κυριαρχούν οι αόριστες και γενικόλογες δηλώσεις των κυβερνητικών παραγόντων, ενώ ο Πρωθυπουργός της χώρας ανέφερε πως την επόμενη Δευτέρα θα υπάρξει συνεδρίαση της αρμόδιας κυβερνητικής επιτροπής για να μελετήσει το θέμα και να διερευνήσει τις δυνατότητες αντίδρασης. Επίσης ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για Ευρωπαϊκή απάντηση, κάτι που σημαίνει πως δεν είναι πρώτη προτεραιότητα η λήψη μέτρων από την πλευρά της χώρας. Ο αρμόδιος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Τσιάρας αναφερόμενος στις ανακοινώσεις Τραμπ μίλησε για ανησυχητική εξέλιξη. Χαρακτήρισε σημαντική αγορά για τα Ελληνικά προϊόντα τις ΗΠΑ και πρόσθεσε «Οφείλουμε να έχουμε μια στρατηγική που θα μας επιτρέψει να αξιοποιήσουμε τη μοναδικότητα των ελληνικών προϊόντων, επιδιώκοντας εξαιρέσεις από το καθεστώς των δασμών, πολύ περισσότερο αφού αρκετά από αυτά δεν είναι ανταγωνιστικά με προϊόντα που παράγουν οι ΗΠΑ. Θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια σε αυτήν την κατεύθυνση».
Επίσης έκανε λόγο για αναζήτηση νέων αγορών, την ανάγκη η ΚΑΠ να λάβει υπόψη τα νέα δεδομένα και κατέληξε: «ως μέλη της ΕΕ θα ακολουθήσουμε τις κοινές αποφάσεις που θα ληφθούν ως αντίδραση στους δασμούς, αλλά και ότι θα αναζητήσουμε νέους δρόμους για την προώθηση των ελληνικών προϊόντων. Είναι σαφές ότι η στήριξη των ελληνικών αγροτικών προϊόντων είναι καθοριστική για την ανάπτυξη της χώρας μας και σε αυτές τις δύσκολες στιγμές, η κυβέρνηση δεσμεύεται να εργαστεί σκληρά για την προστασία και την ενίσχυση της εξαγωγικής μας βάσης».
Από τα παραπάνω είναι φανερό πως η Ελληνική κυβέρνηση δεν είχε σχεδιάσει κάποιο πλαίσιο άμεσης αντίδρασης, παρότι οι ΗΠΑ είχαν προαναγγείλει πως θα προχωρήσουν στην επιβολή δασμών στις εισαγωγές τους. Επίσης δεν είχε γίνει προεργασία για να εξαιρεθούν ορισμένα Ελληνικά προϊόντα π.χ. το ελαιόλαδο όπως είχε γίνει το 2017.
Ούτε καν γίνεται λόγος από την Ελληνική κυβέρνηση για των αναζήτηση των ευκαιριών που δημιουργεί η νέα κατάσταση.
Οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ από τα 628,7 εκατ. ευρώ το 2022 ενισχύθηκαν στα 652,5 εκατ. ευρώ το 2023 ήτοι κατά 3,8% και εν συνεχεία το 2024, σημείωσαν περαιτέρω ισχυρή άνοδο κατά 15,4% και διαμορφώθηκαν στα 753,1 εκατ. ευρώ.
«Πρωταγωνιστής» των εξαγωγών της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ είναι η κατηγορία των Φρούτων, Λαχανικών και των παρασκευασμάτων τους, με ιδιαίτερα υψηλό και διευρυνόμενο εμπορικό πλεόνασμα και με κυρίαρχο προϊόν εξαγωγής τις παρασκευασμένες ελιές.
Κερδισμένη στο διεθνή ανταγωνισμό νοιώθει η Τουρκία
Ο βασικός και σχετικά χαμηλός δασμός του 10% που επέβαλαν οι ΗΠΑ στην Τουρκία θα μπορούσε να ευνοήσει τους Τούρκους εξαγωγείς δήλωσε σήμερα στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN Turk, ο Τούρκος αντιπρόεδρος Τζεβντέτ Γιλμάζ.
«Έχουν επιβληθεί ήδη δασμοί στο σίδηρο, τον χάλυβα και το αλουμίνιο για τις τουρκικές εξαγωγές στην αγορά των ΗΠΑ. Όταν οι ΗΠΑ επέβαλαν παρόμοιους δασμούς σε άλλους, υπήρξε μια εξισορρόπηση στο σημείο αυτό που ήταν υπέρ μας», πρόσθεσε ο ίδιος.
Πρακτικά η Τουρκία εκτιμά πως οι ανακοινώσεις Τραμπ είτε θα δώσουν σχετικό πλεονέκτημα στα Τουρκικά προϊόντα που έχουν προορισμό τις ΗΠΑ, είτε εξαλείψουν μειονεκτήματα που είχαν δημιουργηθεί σε προηγούμενη φάση επιβολής δασμών.