Κρουαζιερόπλοια το ένα μετά το άλλο, υδροπλάνα, πλοιάρια, τι άλλο μπορεί να ονειρεύεται κανείς ως «ανάπτυξη» για ένα λιμάνι; Ας σκεφτούμε το πιο απλό: Να μπορείς να πιεις έναν καφέ με τους αγαπημένους σου πριν να τους αποχαιρετίσεις για το ταξίδι ή μόλις φτάσεις στο λιμάνι για να ξαποστάσεις. Από το πιο μικρό (σ.σ. π.χ. όρους δόμησης για μια καφετέρια) έως το πιο μεγάλο έργο για να υλοποιηθεί, πρέπει να έχει προχωρήσει το master plan (σ.σ. προγραμματικό σχέδιο) του λιμανιού. Και ο τρόπος με τον οποίο το λιμάνι «αγκαλιάζει» την πρωτεύουσα του νησιού, αλλά και συνδυάζεται με το πρόγραμμα βιώσιμης ανάπλασης της Μυτιλήνης, το καθιστά master plan της πόλης.

Τη βιτρίνα της πόλης, λοιπόν, και το πώς θα διαμορφωθεί μετά τα έργα που θα γίνουν με βάση το πολυσυζητημένο master plan μελετά σήμερα η «Π» διαβάζοντας σχέδια επί σχεδίων με όλες τις προτεινόμενες αλλαγές, και το αποτέλεσμα θα είναι εντυπωσιακό.

Το λιμάνι της Μυτιλήνης, είναι λιμάνι διεθνούς ενδιαφέροντος και γι’ αυτό το λόγο συζητάμε κάθε τόσο το master plan, που είναι βάσει νομοθεσίας απαραίτητο και κάνει σχεδιασμό σε βάθος 25ετίας: Μελετά την προγενέστερη κίνηση επιβατών, τα μελλοντικά σχέδια και έργα και τα ανάγει στη μελέτη. Η οποιαδήποτε χρηματοδότηση έργου απαιτεί το προγραμματικό σχέδιο και γι’ αυτό η κίνηση του δημοτικού λιμενικού ταμείου να ξανακινήσει τη διαδικασία υλοποίησής του το 2016, τάραξε τα νερά. Και το λέμε αυτό γιατί, όταν το 2016 που το Λιμενικό Ταμείο πέρασε στην ευθύνη του Δήμου και η διοίκηση ρώτησε τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες σε τι… φάση βρίσκεται το περιβόητο master plan, εκείνες φαίνεται να απάντησαν ότι «νομίζαμε ότι το είχατε ξεχασμένο»!

Και δεν ήταν η πρώτη φορά. Από τη μακρινή δεκαετία του 1970 γίνονταν συζητήσεις, ενώ το 1985 είχε εκπονηθεί προγραμματικό σχέδιο, αλλά φαίνεται ότι υποχώρησε η πολιτική βούληση. Μόνο που ο νόμος του 2017 το επέβαλε ως υποχρεωτικό για τα λιμάνια διεθνούς ενδιαφέροντος, όπου επιχειρούνται μεγάλα έργα. Με άλλα λόγια, μόνο με την έγκριση του master plan μπορεί το λιμάνι να ενταχθεί σε πρόγραμμα χρηματοδότησης για έργα ανάπτυξης από κάποιο ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Οι «μηχανές», λοιπόν, δούλεψαν στο φουλ και λίγο πριν από το Πάσχα του 2017 έγινε η μεγάλη συνάντηση της εταιρείας με όλους τους τοπικούς φορείς, ώστε να τεθούν οι προβληματισμοί και να προχωρήσουν οι αλλαγές. Πλέον είναι έτοιμο.

Εφτά γραφεία, εννιά ειδικότητες
Ανάδοχος της μελέτης του προγραμματικού σχεδίου είναι επτά συμπράττοντα γραφεία, με υπεύθυνη συντονισμού την Πολιτικό Μηχανικό, Λιμενολόγο, Ακτομηχανικό, Μαριλένα Φράγκου. Η μελέτη του υφιστάμενου λιμένα ανέρχεται, μετά την έκπτωση, στο ποσό των 130.000 ευρώ περίπου, ενώ για τον νέο λιμένα η μελέτη προβλέπεται στα 176.000 ευρώ. Στο master plan εμπλέκονται μελετητές εννέα ειδικοτήτων: Λιμενικών Έργων, Συγκοινωνιακών Έργων, Ηλεκτρομηχανολογικών Έργων, Ειδικών Αρχιτεκτονικών Έργων, Αρχιτεκτονικών Έργων, Χωροταξίας, Οικονομικών, Γεωφυσικών Ερευνών και Περιβαλλοντικών. Για την υλοποίηση του σχεδίου απαιτείται προϋπολογισμός ύψους 114 εκατομμυρίων ευρώ.
Ο Δήμαρχος Λέσβου και πρόεδρος του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Λέσβου, Σπύρος Γαληνός, ο αντιπρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου, Κυριάκος Πετρέλλης, αλλά και στελέχη του Λιμενικού Ταμείου μας έδειξαν τα σχέδια, που θα υλοποιηθούν, όταν ξεπεραστεί κι ο τελευταίος «σκόπελος», όπως έχουν αναδείξει και σχετικά ρεπορτάζ του «Ν» (stonisi.gr). Μάλιστα ο κ. Γαληνός ανέφερε στην «Π» ότι στο master plan έχουν συμπεριληφθεί οι προτάσεις του διεθνούς φήμης γλύπτη και αρχιτέκτονα, Κώστα Βαρώτσου, «καθώς και οι δικές μας προτάσεις για τη λειτουργία και την εμφάνιση της πόλης».

Το ακόλουθο βίντεο του Γιώργου Παπαδόπουλου είναι από την παρουσίαση του master plan του λιμανιού που έγινε στο Δημοτικό Συμβούλιο Λέσβου την Δευτέρα 4 Μαρτίου.

Οι αλλαγές
Οι περισσότεροι οδηγοί έχουμε περάσει από το βάσανο αναμονής κάποιου λεωφορείου, αυτοκινήτου ή και… νταλίκας που επιχειρεί αναστροφή έξω από το ξενοδοχείο Blue Sea και πριν φτάσει στο τελωνείο. Εκεί σχεδιάζεται να φύγει η περίφραξη και να δημιουργηθεί στρογγυλός κόμβος για να μπορούν να κάνουν τον κύκλο κανονικά τα οχήματα.
Η όλη λογική τον αλλαγών σχετίζεται με το πώς το λιμάνι θα γίνει πιο φιλικό προς τους επιβάτες. Στο πλαίσιο αυτό, στο κεντρικό σημερινό λιμάνι θα υπάρχουν αρκετά κτήρια αναμονής για τους επιβάτες: ένα κτήριο δίπλα από το σημερινό κολυμβητήριο (σ.σ. το οποίο κατά πάσα πιθανότητα θα αφαιρεθεί γιατί έχει σοβαρό πρόβλημα στατικότητας, αν όχι… κατάρρευσης), διαμόρφωση πάρκινγκ και εισόδων, αλλά και ένα άλλο κτήριο για τους επιβάτες εκτός Σένγκεν των κρουαζιερόπλοιων.
Ο λεγόμενος μπάι-πας δρόμος, που οδηγεί στον φάρο και σήμερα χρησιμοποιείται από τους πεζούς μόνο για βόλτα, θα διαπλατυνθεί κατά 40 μέτρα από την πλευρά των βράχων, ώστε να δημιουργηθεί εξωτερικά χώρος για να μπορεί να φτάσει κρουαζιερόπλοιο. Επίσης έχει προβλεφθεί χώρος για υδροπλάνα, αλλά και εξωτερική προβλήτα για να προσεγγίζει ταυτόχρονα και δεύτερο κρουαζιερόπλοιο.
Τα πλοία τη γραμμής, η «εσωτερική ακτοπλοΐα» παραμένει ως έχει σήμερα.

Στο εμπορικό λιμάνι η «Τουρκία»
Τα καραβάκια που πηγαίνουν και έρχονται από την Τουρκία δεν θα ελλιμενίζονται στο κεντρικό λιμάνι, όπως σήμερα, αλλά στη νότια πλευρά του σημερινού εμπορικού λιμανιού, στο πάρκινγκ της Μυτιλήνης. Το υπόλοιπο μέρος του σημερινού εμπορικού λιμανιού προορίζεται για τα σκάφη του Λιμενικού Σώματος και του Πολεμικού Ναυτικού. Επίσης έχει προβλεφθεί χώρος για τη δημιουργία κτηρίου επιβατών για τα τούρκικα καραβάκια.
Το κεντρικό Λιμεναρχείο επίσης θα βρίσκεται στη νότια πλευρά του σημερινού Εμπορικού Λιμανιού.
Η εμπορική δραστηριότητα του λιμανιού, δηλαδή το σημερινό εμπορικό λιμάνι μεταφέρεται. Η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων «βούτηξε» στην αρχική θέση (σ.σ. στον κόλπο στο πεδίο βολής) που προοριζόταν το λιμάνι στην περιοχή του Καρά- Τεπέ και διαφώνησε, οπότε μεταφέρθηκε η αρχική θέση, αλλά παραμένει στη μελέτη στην ίδια περιοχή με τη σύμφωνη γνώμη της Εφορείας, αλλά και τον περασμένο Νοέμβριο μετά το σχετικό έλεγχο γεωφυσικής έρευνας της βιοποικιλότητας από το υπουργείο Περιβάλλοντος. Στο νέο σημείο λοιπόν στην περιοχή του Καρά- Τεπέ προβλέπεται να μετακινηθεί το λεγόμενο εμπορικό λιμάνι.
«Θέλω να ευχαριστήσω όλα τα μέλη της διοίκησης του Λιμενικού Ταμείου και του Δημοτικού Συμβουλίου για τη συνεργασία μας από το 2016. Μπήκαμε αμέσως στα βαθιά, και το αποτέλεσμα θα το κρίνει ο κόσμος. Το οργανόγραμμα ήταν για 22 θέσεις και το προσωπικό μας είναι μόλις πέντε άτομα, αλλά πραγματικά ικανότατα που ξημεροβραδιάζονται για το κοινό καλό», κατέληξε ο κ. Πετρέλλης.