ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Στον πάτο της οικονομικής ανάπτυξης το Βόρειο Αιγαίο
Σε κατάσταση πλήρους οικονομικής καχεξίας οι μικρές νησιωτικές οικονομίες
Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΜΑΝΑΒΗΣ Δημοσίευση 1/2/2025

Τα αναθεωρημένα στοιχεία για το κατά κεφαλή Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) και την Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) του 2022, σε κάθε περιφέρεια της χώρας, που έδωσε στην δημοσιότητα η ΕΛΣΤΑΤ είναι αποκαλυπτικά. Επιβεβαιώνουν, για ακόμη μια φορά, την οικονομική καχεξία των νησιών του Βορείου Αιγαίου και την αδυναμία των μικρών νησιωτικών οικονομικών να ξεπεράσουν τις επιπτώσεις των αλλεπάλληλων κρίσεων. Πέρα όμως από την τοπική ματιά, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν πως εντείνεται η ανισόμετρη ανάπτυξη μεταξύ των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας και της Περιφέρειας.
Είναι χαρακτηριστικό πως το 48,1% της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας του 2022 προήλθε από την Περιφέρεια Αττικής, κι ένα ποσοστό 14% από την Κεντρική Μακεδονία (χάρη στην Θεσσαλονίκη). Όλες οι άλλες περιφέρειες της χώρας μαζί παρήγαγαν το 37,9%. Τα νησιά του Βορείου Αιγαίου βρέθηκαν στην τελευταία θέση καθώς κατάφεραν να παράγουν μόλις το 1,3% της συνολικής Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας της χώρας.
Ως Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία ορίζεται το καθαρό αποτέλεσμα της παραγωγής, η οποία αποτιμάται σε βασικές τιμές μείον την ενδιάμεση ανάλωση, η οποία αποτιμάται σε τιμές αγοράς. Η ΑΠΑ υπολογίζεται πριν την ανάλωση παγίου κεφαλαίου.
Η αξία της καθαρής παραγωγής στα νησιά του Βορείου Αιγαίου, όπως θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε την Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία, το 2022 διαμορφώθηκε στα 2,402 δις ευρώ, το 2020 ήταν 1,999 δις ευρώ. Το μακρινό 2011 η ΑΠΑ του Βορείου Αιγαίου ήταν 2,526 δις ευρώ και το 2005 ήταν στα 2,416 ευρώ. Η υψηλότερη ΑΠΑ στα νησιά της Περιφέρειας, πάντα σε τρέχουσες τιμές, καταγράφηκε το 2008 και ήταν 3,013 δις ευρώ.
Κατά κεφαλή ΑΕΠ
Το κατά κεφαλή ΑΕΠ στα νησιά του Βορείου Αιγαίου ανήλθε στα 11.989 ευρώ το 2022, σε τρέχουσες τιμές. Και σε αυτό το δείκτη τα νησιά της Περιφέρειας καταλαμβάνουν την τελευταία θέση μεταξύ των 13 Περιφερειών της χώρας. Πρώτη είναι η Περιφέρεια Αττικής με κατά κεφαλή ΑΕΠ 27.008 ευρώ. Ο πανελλαδικός μέσος όρος είναι 19.647 ευρώ. Το Νότιο Αιγαίο παρά την μεγάλη τουριστική ανάπτυξη το 2022 είδε το κατά κεφαλή ΑΕΠ να διαμορφώνεται στα 19.211 ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ στα νησιά του νομού Λέσβου το κατά κεφαλή ΑΕΠ το 2022 διαμορφώθηκε στα 11.882 ευρώ, στα νησιά του νομού Σάμου στα 11.820 ευρώ και στο νομό της Χίου στα 12.347. Τα ιστορικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν πως σε τρέχουσες τιμές η καλύτερη χρονιά για το Βόρειο Αιγαίο ήταν το 2008. Τότε το κατά κεφαλή ΑΕΠ για το σύνολο της Περιφέρειας είχε διαμορφωθεί στα 17.158 ευρώ, στο νομό Λέσβου ήταν 16.748 ευρώ, στο νομό Σάμου 18.729 ευρώ και στο νομό Χίου 16.706 ευρώ.
Το κατά κεφαλή ΑΕΠ είναι ο οικονομικός δείκτης που μετρά την οικονομική δραστηριότητα μιας χώρας, εκφράζοντας την αξία όλων των αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται εντός των συνόρων της σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (συνήθως ένα έτος), διαιρεμένη με τον συνολικό πληθυσμό της.