× Στο Νησί
SOCIAL MEDIA

Χριστούγεννα 1913.Μια βόλτα στην αγορά της Μυτιλήνης

Γράφουν ΜΑΡΙΑ ΓΡΗΓΟΡΑ και ΦΑΝΗ ΜΑΡΩΝΙΤΟΥ*

Από το NEWSROOM Δημοσίευση 25/12/2019

Χριστούγεννα 1913.Μια βόλτα στην αγορά της Μυτιλήνης

Η απελευθέρωση της Λέσβου, τον Νοέμβρη του 1912, μπορεί να σκόρπισε χαρά σε όλους τους κατοίκους και να τους γέμισε με εθνική υπερηφάνεια, η εμπλοκή της Ελλάδας, ωστόσο, στους Βαλκανικούς Πολέμους και η πτώση τη συγκεκριμένη περίοδο του εμπορίου, προκάλεσε οικονομική δυσπραγία στο νησί, κάτι που αντικατοπτρίζεται στον τοπικό Τύπο. Διαβάζουμε στην εφ. Λαϊκός Αγών, στο φύλλο της 01-01-1913, «Ουδεμίαν ομοιότητα προς την πρωτοχρονιάτικην κίνησην άλλων ετών είχεν η χθεσινή. Η αγορά μας σχεδόν νεκρά, οι πολίται μετ΄ απροθυμίας έκαμον τας επί τη πρώτη του έτους προμηθείας των».

Η κατάσταση ωστόσο, βελτιώνεται σταδιακά τους επόμενους μήνες και οι γιορτές των Χριστουγέννων του 1913 βρίσκουν την πόλη της Μυτιλήνης να κινείται σε άκρως εορταστική διάθεση. Παραμονή των Χριστουγέννων, όλα τα καταστήματα της αγοράς είναι στολισμένα και λόγω της μεγάλης κίνησης, αναγκάζονται να παραμείνουν ανοιχτά έως τις 10 με 11 το βράδυ.

Οι μικρούλιδες και αι μικρούλες στέκονται ώρες ολόκληρες και θαυμάζουν τα εκτεθειμένα κομψά παιχνιδάκια και τα προκλητικά ζαχαρωτά στις στολισμένες βιτρίνες των καταστημάτων της αγοράς. «Μικροί και μεγάλοι, πλούσιοι και πτωχοί, άνδρες και γυναίκες συνωθούντο εις τους δρόμους και τα καταστήματα, και μια αστραπή χαράς εφώτιζε τα μάτια όλων και τα χέρια αφειδώς εμέτρων το χρήμα δια το ρουχαλάκι, τα παπούτσια, το κρέας, τα κοσμήματα, τα αρώματα, τα καπελλάκια κτλ. Ιδιαιτέραν εικόνα επαρουσίαζεν η κίνησις των πολυπληθών μας ξένων και των επιστρεφόντων εκ της ξένης συμπολιτών μας όπως διέλθωσιν τας εορτάς μετά των οικείων και φίλων των. Μεταξύ αυτών πλείστοι, οι οποίοι δια πρώτην φοράν μετά την κατοχήν βλέπουν την πατρίδα την οποίαν είχαν αφίσει δούλην…» .

Στον τοπικό Τύπο τα μαγαζιά διαφημίζουν τα προϊόντα τους εν όψει των εορτών, με μεγάλες προσφορές και δώρα όπως κοσμήματα, είδη οικιακής χρήσεως, ρούχα και αξεσουάρ ανδρικά, γυναικεία και παιδικά, παιχνίδια, αρώματα, είδη προσωπικής περιποίησης, φαγώσιμα, ποτά κ.ά. 

Τα κοσμηματοπωλεία Σκαμπαβία και Κουγιουμτζόγλου συναγωνίζονται στις γιορτινές προσφορές τους. Και οι δύο διαθέτουν προς πώληση «Αβγά της Πρωτοχρονιάς», τα οποία εσωκλείουν, ανάλογα της αξίας του εκάστοτε Αβγού, κοσμήματα ως δώρα «Τρέξατε να δοκιμάσητε την τύχην σας χωρίς να έχετε τον φόβον της αποτυχίας διότι πάντοτε θα κερδίσετε εν ωραίον κόσμημα χρυσούν, αργυρούν, ή επίχρυσον καταλληλότατον δια Δώρον» .

Το πολυκατάστημα Μεγάλη Αγγλική Αγορά του Α. Ε. Ευστρατίου διαθέτει «τα τελειότερα, κομψότερα και όλων των τιμών είδη Πολυτελείας, Πρώτης ανάγκης, Οικιακής χρήσεως, Φαγώσιμα, Ποτά κλπ. κλπ. Προερχόμενα από τα μεγαλείτερα και τα πλέον πεφημισμένα Εργοστάσια της Αγγλίας και όλης της Ευρώπης» . Επίσης, κληρώνει το Μέγα Λαχείον της 1ης του έτους 1914 «Η Απελευθέρωσις», το οποίο κοστίζει 2 δραχμές και προσφέρει δώρα αξίας 1.274 δραχμών διαφόρων ειδών με ακριβότερο ένα σερβίτσιον τεΐου αρζαντέ Αγγλικόν συγκείμενον εκ 4 τεμ., Δρ. 180 ».

Το 15% των εσόδων από την πώληση των λαχείων θα διατεθεί υπέρ των οικογενειών των εν Μυτιλήνη γενναίως και ενδόξως πεσόντων Ελλήνων στρατιωτών. Η Πανελλήνιος Αγορά των αδελφών Λαλέλλη μας προτείνει επίσης, να διαλέξουμε τα δώρα της Πρωτοχρονιάς ανάμεσα στην πλούσια και σπάνια ποικιλία που διαθέτει σε ασυναγώνιστες τιμές διότι μόνον η «Πανελλήνιος Αγορά» προμηθεύεται τα είδη της απευθείας εκ των μεγαλειτέρων Ευρωπαϊκών εργοστασίων .

Αντίστοιχες ήταν και οι διαφημίσεις των υπόλοιπων καταστημάτων την περίοδο των εορτών, με τον κόσμο να γεμίζει τα μαγαζιά και να μην ξέρει τι να πρωτοδιαλέξει ανάλογα με το βαλάντιό του. «Όλοι αισθάνονται την ανάγκη να αγοράσουν κάτι, το οποίον θα προσφέρουν εις τους αγαπητούς των. Όλα τα καταστήματα γεμάτα από επισκέπτας, άλλοι πήγαιναν να αγοράσουν, άλλοι απλώς να επισκεφθούν και να θαυμάσουν τα ωραία εκτεθειμένα πράγματα» . Ακόμη και το φωτογραφείο του Χουτζαίου στην οδό Μητροπόλεως είναι διακοσμημένο κατάλληλα με καλλιτεχνικές φωτογραφίες γνωστών προσώπων, προσελκύοντας πλήθος κόσμου ο οποίος κάθεται ώρες και τας θαυμάζει.

Προκειμένου να μπορέσουν τα καταστήματα να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις του μυτιληναϊκού κοινού και να προμηθευτούν όλα τα προϊόντα τους, τα οποία όπως προκύπτει από τις διαφημίσεις κάποια έφθαναν κατευθείαν από το εξωτερικό, απαιτούνταν ένα άριστο δίκτυο θαλάσσιας συγκοινωνίας της Λέσβου με τα εμπορικά κέντρα του εξωτερικού και της Ελλάδας.

Μελετώντας μόνο την εφημερίδα Λέσβος, τον μήνα Δεκέμβριο του 1913, τόσο τις αφίξεις-αναχωρήσεις πλοίων στο λιμάνι της Μυτιλήνης, όσο και τις διαφημίσεις ακτοπλοϊκών εταιρειών, διαπιστώνουμε ότι τουλάχιστον πλοία δέκα εταιρειών προσέγγιζαν τη Μυτιλήνη και τη συνέδεαν με τη Χίο, τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, λοιπά λιμάνια της Μικράς Ασίας, την Αλεξάνδρεια, τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και την Κρήτη. Στη στήλη με τις αφίξεις των πλοίων παρατηρούμε πως καθημερινά γύρω στα 5 πλοία προερχόμενα από διάφορα λιμάνια προσεγγίζουν τη Μυτιλήνη.

Όσον αφορά στη διασκέδαση των Μυτιληνιών, μπορεί να μην συναντάμε συχνά αναφορές σε χορούς και δεξιώσεις, όπως τα προηγούμενα χρόνια, αλλά το θέατρο και ο κινηματογράφος κατέχουν σταθερή θέση στις στήλες των εφημερίδων. Οι Μυτιληνιοί συνεχίζουν να παρακολουθούν με ενδιαφέρον θέατρο και κινηματογραφικές ταινίες. Ο κινηματογράφος «Σαπφώ» φέρνει τον θίασο της Κυβέλης, για παραστάσεις τις ημέρες των εορτών με μία ποικιλία θεατρικών έργων. Η εφημερίδα Λέσβος σχολιάζει σχετικά «Κόσμος πολύς. Το “Αϊ-λάιφ”, της Μυτιλήνης επίσημοι, αξιωματικοί, κτλ» .

Στον κινηματογράφο «Αλκαίο» συμβαίνουν πολλά παράξενα και πρωτότυπα πράγματα.
- Ένα από αυτά είνε να ραντίζουν… με κολώνια τους θεατάς.
-Επίσης αι θεαταί της πλατείας εκφράζουν την χαρά τους με… ποδοκροτήματα.
-Και με ουρανομήκη… σφυρίγματα.
-Ίσως είναι κανένας νέος τρόπος επιδοκιμασίας που συμβαίνει εις τους
Παρισίους.
-Και τον οποίον δεν γνωρίζομεν ημείς .

Οι εφημερίδες παρουσιάζουν με τόσο γλαφυρό τρόπο μία άκρως εορταστική εικόνα της αγοράς της Μυτιλήνης του 1913, μεταφέροντας παραστατικά την ατμόσφαιρα της εποχής στον σύγχρονο αναγνώστη και προκαλώντας του την επιθυμία να θαυμάσει τις βιτρίνες, να προμηθευτεί τα δώρα των εορτών από την Αγγλική Αγορά και να αποκτήσει ένα Αυγό της Πρωτοχρονιάς από το κοσμηματοπωλείο του Σκαμπαβία…

(Το άρθρο στηρίζεται σε πληροφορίες που προέρχονται εξ ολοκλήρου από τη Συλλογή Τοπικού Τύπου της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Μυτιλήνης και συγκεκριμένα από τις εφημερίδες Λέσβος και Σάλπιγξ, Δεκέμβριος 1913-Ιανουάριος 1914)
*Μαρία Γρηγορά
ΠΕ Βιβλιοθηκονόμος-MSc in Cultural Informatics and Communication
Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης
*Φανή Μαρωνίτου
ΤΕ Βιβλιοθηκονόμος
Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης

ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ
Tο stonisi.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ