
Στη Λέσβο βρίσκονταν αυτές τις μέρες δημοσιογράφοι διεθνών μέσων ενημέρωσης, παρακολουθώντας τη δίκη των 24 διασωστών και μελών ανθρωπιστικών οργανώσεων που κατηγορούνται για σοβαρά αδικήματα, από συγκρότηση και ένταξη σε εγκληματική οργάνωση έως «διευκόλυνση εισόδου υπηκόων τρίτων χωρών» κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση.
Το δικαστήριο καλείται να απαντήσει στο ερώτημα που έχει απασχολήσει την ευρωπαϊκή και διεθνή κοινή γνώμη: μπορεί η ανθρωπιστική δράση στη θάλασσα να εξομοιωθεί νομικά με την παράνομη διακίνηση;
Ανάμεσα στους ξένους ανταποκριτές που βρίσκονται στο νησί, μιλήσαμε με συναδέλφους, αλλά και με την Ολλανδή δημοσιογράφο Ingeborg Beugel, γνωστή στο ελληνικό κοινό από την οξεία αντιπαράθεση με τον Έλληνα πρωθυπουργό το 2021 στο Μέγαρο Μαξίμου – μια στιγμή που αποτυπώθηκε στη μνήμη της διεθνούς δημοσιογραφίας με τη φράση του Κυριάκου Μητσοτάκη «Have you been to Samos?».
Η Beugel, με το εμβληματικό κόκκινο καπέλο που έκτοτε έγινε σύμβολο, μίλησε στην κάμερα του «Ν» στα ελληνικά, λίγα λεπτά αφότου παρακολούθησε τις πρώτες διαδικασίες της δίκης.
Η δημοσιογράφος ξεκίνησε αναφερόμενη στη δική της περιπέτεια με την ελληνική Δικαιοσύνη:
«Το δικό μου δικαστήριο κράτησε τέσσερα χρόνια και στις 10 Νοεμβρίου, στο πρώτο και πιο ανώτερο δικαστήριο, μέσα σε πέντε λεπτά ήμουν αθώα.
Η δικαστίνα μού είπε: “Madame, it's ok, you're free, go, go, go”.
Σκέφτηκα αμέσως ότι το ίδιο θα γίνει και με τους 24 στη Λέσβο».
Η Beugel δίνει ιδιαίτερη σημασία σε μια σύμπτωση:
«Έμαθα ότι ο επίσης κατηγορούμενος Ολλανδός, ο Peter Wittenberg, έχει το νούμερο 13. Κι εγώ είχα το νούμερο 13. Για μένα αυτό είναι καλός οιωνός».
Σε συγκινητικό τόνο περιέγραψε την ιστορία που την οδήγησε στις κατηγορίες περί «διευκόλυνσης παράνομης εισόδου»:
Το 2019, εξήγησε, πήρε στο σπίτι της έναν 21χρονο Αφγανό αιτούντα άσυλο, μαζί με τον σκύλο του, έπειτα από βίαιη επίθεση που αυτός δέχτηκε μέσα στον καταυλισμό στη Μαλακάσα:
«Τον είχαν κάνει μαύρο στο ξύλο και είχαν σβήσει τσιγάρα στο σκυλάκι του.
Εγώ έχω δύο σκύλους. Για μένα αυτό ήταν το τέλος».
Κατά τη διάρκεια των lockdown, οι υπηρεσίες ασύλου παρέμειναν κλειστές. Ο νεαρός, όπως λέει η Beugel, δεν μπορούσε να ανανεώσει την κάρτα του «μαζί με 10.000 άλλους πρόσφυγες».
Στην Ύδρα, όπου διαθέτει οικογενειακό σπίτι, έγινε η σύλληψη:
«Μόλις βγήκε ο Αφγανός με τον σκύλο του, τον πιάσανε.
Έτρεξα στο τμήμα για να τον βοηθήσω και κατάλαβα ότι ήθελαν εμένα.
Με έβαλαν σε κελί και την επόμενη μέρα, με χειροπέδες, μας πήγαν στον Πειραιά.
Η κατηγορία ήταν διευκόλυνση παράνομης εισόδου.
Αλλά τον είχα γνωρίσει όταν ήταν ήδη τρία χρόνια στην Ελλάδα».
«Όταν οι υπηρεσίες είναι κλειστές και το κράτος δεν σου δίνει δυνατότητα να κάνεις το καθήκον σου, ποιος φταίει;» διερωτάται.
Η Beugel περιέγραψε πώς βρέθηκε, το 2021, απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε, σε μια συνέντευξη Τύπου που έκανε τον γύρο του κόσμου.
Είπε ότι δεν παρακολουθεί τις συνεντεύξεις Τύπου του Έλληνα πρωθυπουργού «γιατί δεν είναι αληθινές – μιλάμε για ντολμαδάκια», αλλά αυτή τη φορά ήταν καλεσμένη από την Ολλανδική Πρεσβεία και ένιωθε πως είχε απέναντί της «και τους δύο ψεύτες»:
«Η Ολλανδία έφτιαξε τη συμφωνία με την Τουρκία το 2016.
Είναι συμέτοχη και ένοχη γι’ αυτό που έγινε στη Λέσβο.
Ο Ρούτε (σ.σ. Ολλανδός) υποστήριζε τον Μητσοτάκη και στα ψέματα ότι δεν γίνονται pushbacks.»
Λίγο πριν πάρει τον λόγο δεν είχε αποφασίσει τι θα ρωτήσει:
«Μου ήρθε έτσι να ρωτήσω:
“Κύριε Μητσοτάκη, πότε τέλος πάντων θα σταματήσετε να λέτε ψέματα για τα pushbacks;”»
Η ίδια υποστηρίζει ότι τα ελληνικά μέσα έκοψαν την ερώτηση που απηύθυνε στον Ρούτε, ώστε «να με παρουσιάζουν σαν εχθρό της Ελλάδας, σαν κατάσκοπο της Τουρκίας μάλιστα».
Για την επιθετική αντίδραση του πρωθυπουργού είπε:
«Ο Μητσοτάκης τα έχασε εντελώς και άρχισε να με φωνάζει».
Το κόκκινο καπέλο που φορούσε εκείνη τη μέρα έγινε σύμβολο:
«Το καπέλο μου έχει ξεφύγει. Έγινε σύμβολο για να σταματήσουν τα ψέματα».
Μετά τη συνέντευξη Τύπου του 2021, η Beugel δέχτηκε απειλές και επίθεση στον δρόμο, γεγονός που την οδήγησε, ύστερα από σύσταση της ολλανδικής πρεσβείας και του υπουργείου Εξωτερικών της χώρας της, να εγκαταλείψει προσωρινά την Ελλάδα.
Το International Press Institute (IPI) καταδίκασε τότε τη στοχοποίησή της, επισημαίνοντας ότι «η ντροπιαστική και συντονισμένη προσπάθεια να δυσφημιστεί το έργο της εγείρει ανησυχητικά ερωτήματα για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα».
Η Beugel βρέθηκε στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Βορείου Αιγαίου στη Μυτιλήνη όχι μόνο ως δημοσιογράφος αλλά και ως άνθρωπος που, όπως λέει, έχει ζήσει «στο πετσί της» τις ίδιες κατηγορίες:
«Είμαι βέβαιη ότι θα αθωωθούν.
Αυτό που έζησα εγώ βλέπω να επαναλαμβάνεται:
ανθρωπιστές να σύρονται στα δικαστήρια επειδή τόλμησαν να βοηθήσουν».