Με ανοιχτή επιστολή προς τον Δήμο Μυτιλήνης, την Τροχαία και τις υπηρεσίες του Δήμου, ο Ποδηλατικός Σύλλογος Λέσβου καταγγέλλει τη συνεχιζόμενη καταπάτηση και καταστροφή του μοναδικού ποδηλατόδρομου της και της οδού ήπιας κυκλοφορίας στα Τσαμάκια. Όπως τονίζει, έξι χρόνια μετά την έναρξη των εργασιών και τέσσερα χρόνια από την ολοκλήρωση του έργου, αυτό έχει απαξιωθεί πλήρως και χρησιμοποιείται κυρίως ως χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, με σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια ποδηλατών και πεζών. Ο Σύλλογος επαναφέρει τις προτάσεις του για άμεσες παρεμβάσεις, ζητώντας πραγματική προστασία και διαβούλευση για το μέλλον της βιώσιμης κινητικότητας στη Μυτιλήνη.

Αναλυτικά η επιστολή του Συλλόγου αναφέρει:

Αξιότιμες κυρίες, αξιότιμοι κύριοι,                

Με αφορμή τις δράσεις και εκδηλώσεις του Ποδηλατικού Συλλόγου Λέσβου για την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας (16-22 Σεπτεμβρίου), ο Σύλλογος επαναφέρει για πολλοστή φορά το θέμα του Ποδηλατόδρομου στο Κάτω Κάστρο και στα Τσαμάκια, καθώς στην από 10/08/2025 αρ. πρωτ. 60 επιστολή του προς άπαντες τους εμπλεκόμενους με την ορθή λειτουργία του έργου δεν έλαβε καμία απάντηση, και οι τελευταίοι δεν προέβησαν σε καμία διορθωτική ενέργεια, σαν αυτές που στοχευμένα περιγράφονται στην εν λόγω επιστολή.

Έξι σχεδόν χρόνια έχουν περάσει από την έναρξη των εργασιών και τέσσερα από την ολοκλήρωση και παράδοση του έργου στους πολίτες και αυτοί συνεχίζουν να το καταπατούν, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, αλλά και οι εμπλεκόμενοι φορείς, παρά τις συνεχείς στοχευμένες παρεμβάσεις του Ποδηλατικού Συλλόγου Λέσβου, δεν προβαίνουν σε καμία πρωτοβουλία και καμία διαβούλευση ώστε να αποκατασταθεί η ορθή λειτουργία και χρήση του έργου. Φθορές, καταστροφές, καταπατήσεις και αδιαφορία για ένα έργο που κατασκευάστηκε για να προσφέρει αναψυχή στον πολίτη, τον ποδηλάτη, τον περιπατητή, τον γονέα, τον συνταξιούχο - κι έχει απαξιωθεί πλήρως και χρησιμοποιείται πλέον ως χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων και οδηγών που αρνούνται πεισματικά να περπατήσουν 230 μέτρα! (από το παρκινγκ του λιμένα έως την πλαζ).

Με τόσες παραβιάσεις τροχοφόρων, τα οποία και διέρχονται πάνω από τον χωμάτινο ποδηλατόδρομο, που από κατασκευής του έργου αποτελεί “μήλο της έριδος” καθώς το υλικό του είναι το πλέον ακατάλληλο τεχνικά και χρονικά ξεπερασμένο, αυτός δεν προσφέρει καμία ασφάλεια σε ποδηλάτες όλων των ηλικιών, αλλά κυρίως σε παιδιά, τα οποία κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην ποδηλασία. Ποδήλατα αστικού τύπου και ποδήλατα ασφάλτου δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ποδηλατολωρίδα, επειδή το υλικό έχει θρυμματιστεί και υπάρχουν πάρα πολλές λακκούβες, τέλος, ακόμα και τα ηλεκτρικά κοινόχρηστα ποδήλατα του δήμου δεν μπορούν να διέρθουν από την ποδηλατολωρίδα με ασφάλεια και άνεση για τον ποδηλάτη. Η κατάσταση του υλικού αλλά και η από αρχής χρήση του για την διάστρωση της λωρίδας θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί, αν υπήρχε η ελάχιστη έστω διαβούλευση, στη φάση ανάθεσης ή μελέτης του έργου με τα μέλη του Ποδηλατικού Συλλόγου Λέσβου, αλλά δυστυχώς αυτό δεν έγινε, τώρα όμως υπάρχουν λύσεις και αυτές προτείνει ξανά ο Σύλλογος στην παρούσα επιστολή, όπως και στην από 10/08/2025 επιστολή του.

1. 1.    Τεχνικά - Κατασκευαστικά Ζητήματα:

 Καμία παρέμβαση προς οποιαδήποτε κατεύθυνση από κανέναν εμπλεκόμενο δεν έχει πραγματοποιηθεί για την ασύστολη στάθμευση δεκάδων  οχημάτων και δικύκλων από τα πρώτα μέτρα του έργου έως και την Φυκιότρυπα, που μετατρέπουν καθημερινά, εντός και εκτός ωρών αιχμής, το δρόμο ήπιας κυκλοφορίας σε απέραντο χώρο στάθμευσης, και μονόδρομο, με αποτέλεσμα διερχόμενα αυτοκίνητα να χρησιμοποιούν την ποδηλατολωρίδα ως δρόμο, να καταστρέφουν περαιτέρω το ήδη βεβαρημένο υλικό, αλλά και να προκαλούν κίνδυνο ατυχήματος στους πραγματικά ορθούς χρήστες της ποδηλατολωρίδας.

Α. Υλικά επίστρωσης και διαχωρισμού της ποδηλατολωρίδας :

Συνεχόμενα και σε όλο το μήκος του ποδηλατόδρομου, αυτοκίνητα, ημιφορτηγά, φορτηγά, ακόμα και λεωφορεία (ναι λεωφορεία, όπως θα δείτε και στις φωτογραφίες παρακάτω) διέρχονται, αναστρέφουν ή σταθμεύουν μόνιμα, ή και προσωρινά στην ποδηλατολωρίδα, ακριβώς επειδή είναι δύσκολο έως ακατόρθωτο να διέλθουν της οδού λόγω των παράνομα σταθμευμένων οχημάτων στην άκρη του δρόμου, και προς την πλευρά του άλσους. Έτσι προκαλούνται εκτεταμένες ζημιές τόσο στο υλικό επίστρωσης της ποδηλατολωρίδας, αλλά και στα πλαστικά διαχωριστικά, που κρίνονται ήδη ακατάλληλα, και επιβάλλεται να αντικατασταθούν, ώστε να διαχωριστεί πλήρως η ποδηλατολωρίδα από την πλακόστρωτη οδό.

Από τη φάση μελέτης του έργου ο Ποδηλατικός Σύλλογος διαφωνούσε πλήρως με την χρήση τους, και το ύψος τους, ήταν αυτονόητο ότι θα παραβιάζεται και θα καταστρέφονται με το πέρασμα του χρόνου, γεγονός που αποδείχθηκε περίτρανα. Σε μεγάλα τμήματα μήκους της ποδηλατολωρίδας διαχωριστικά δεν υπάρχουν, όπου υπάρχουν είναι κατεστραμμένα από το βάρος των οχημάτων που τα υπερπηδούν, κάποια από αυτά μεταφέρθηκαν σε άλλες θέσεις, γιατί ενοχλούσαν την αναστροφή των μηχανοκίνητων.

  Β. Θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων (ποδηλατοστάτες):

Οι  δύο θέσεις στάθμευσης των ποδηλάτων τοποθετήθηκαν σε λάθος θέσεις εξ αρχής, θέσεις με τις οποίες ο Σύλλογος διαφώνησε έντονα, και κατάθεσε γραπτώς τις προτάσεις του για αυτές, και ακόμη και τώρα που μιλάμε καμία διόρθωση δεν έγινε.

  Γ. Καθιζήσεις:

Σε πολλά σημεία της ποδηλατολωρίδας έχει εμφανιστεί καθίζηση του υλικού επίστρωσης, αλλά και του υλικού υπόβασης. Δεν είναι δύσκολη η εξεύρεση λύσης και η εφαρμογή της.

1. 2.    Ζητήματα ολοκληρωτικής αλλοίωσης της ορθής χρήσης του έργου:

Α. Η μορφή του έργου:

Η μορφή που έχει αυτή τη στιγμή ο ποδηλατόδρομος στα Τσαμάκια χαρακτηρίζεται από στοιχεία που είναι εκ διαμέτρου αντίθετα. Από την μία χρηματοδοτήθηκε, μελετήθηκε και κατασκευάστηκε ως έργο βιώσιμης αστικής κινητικότητας, και από την άλλη, εκ διαμέτρου αντίθετη όψη χρησιμοποιείται και καταπατείται από αυτοκίνητα, μοτοσυκλέτες, φορτηγά, ημιφορτηγά, λεωφορεία και κάθε είδους άλλα μέσα, τα οποία και είναι εξωφρενικά και δυσαναλόγως περισσότερα από τους πεζούς, τους περιπατητές, τους ποδηλάτες και όσους άλλους θέλουν να κινηθούν χωρίς ένα συμβατικό μέσο μετακίνησης. Σ' ένα έργο που εντάσσεται στο πρόγραμμα βιώσιμης αστικής κινητικότητας και στόχο έχει να κάνει τον συμπολίτη μας ν' αφήσει το αυτοκίνητο πριν την είσοδο του έργου και να κινηθεί με τα πόδια ή με ποδήλατο, με παρεμβάσεις νόμιμες και παράνομες, το γέμισε με θέσεις στάθμευσης αυτοκινήτων. Θα αναφερθούμε ξανά στη χρήση του δάσους για τη στάθμευση αυτοκινήτων, (αλλά και στις ταχύτητες που αναπτύσσονται - ειδικά όταν τα παράνομα παρκαρισμένα  μετατρέπουν την οδό ήπιας κυκλοφορίας σε μονή λωρίδα!), τα οποία και ο Σύλλογος έχει αναφέρει στην από τις 10/08/2025 επιστολή του στο Δήμο και στην Τροχαία.

Β. Η χρήση του έργου:

Με τόσα ταχύτατα διερχόμενα και παρανόμως σταθμευμένα μηχανοκίνητα  η οδός ήπιας κυκλοφορίας έπαψε να είναι οδός ήπιας κυκλοφορίας, και μετατράπηκε σε κοινή λεωφόρο μηχανοκίνητων και απέραντο χώρο στάθμευσης. Ο Σύλλογος επιμένει ότι η παρούσα χρήση του έργου είναι παράνομη και καταχρηστική και αυτό πρέπει να αλλάξει ΑΜΕΣΑ.

Γ. Τα όρια ταχύτητας:

Το έργο στα Τσαμάκια είναι (στα χαρτιά και τα σήματα) δρόμος ήπιας κυκλοφορίας! Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, τα μηχανοκίνητα και παραβιάζουν τα όρια κυκλοφορίας, και σταθμεύουν παράνομα, και αναστρέφουν παράνομα, γενικά παρανομούν σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ουδέποτε έχει καταγραφεί παράβαση ταχύτητας ή παράβαση στάθμευσης, ακόμη και για οχήματα που σταθμεύουν παράνομα, είτε σε μη διαγραμμισμένες θέσεις ή ακόμα και μέσα στο άλσος. ΑΥΤΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΑΜΕΣΑ

1. 3.    Ζητήματα ασφάλειας των κατεξοχήν νόμιμων χρηστών του έργου:

 Όλα τα παραπάνω, δηλαδή η ταχύτατη, πέραν των ορίων ταχύτητας, διέλευση των μηχανοκίνητων, η παράνομη διέλευση από την ποδηλατολωρίδα, η παράνομη αναστροφή πάνω στην ποδηλατολωρίδα, η παράνομη στάθμευση σε μη διαγραμμισμένες θέσεις, στο άλσος, στην τριγωνική των όμβριων, στην ποδηλατολωρίδα αποτρέπουν τη  χρήση του έργου από τους καθεαυτό χρήστες του, αλλά και βάζουν σε κίνδυνο τους τολμηρούς και ρομαντικούς ποδηλάτες ή περιπατητές ή δρομείς, σε κίνδυνο κάποιου σοβαρού ατυχήματος από ασυνείδητους οδηγούς. Αυτοί είναι οι πιθανοί θύτες που μπορούν να προκαλέσουν ατύχημα, το πρόβλημα σε αυτήν την περιοχή δεν είναι ο πεζός, ο ποδηλάτης και ο δρομέας, είναι τα μηχανοκίνητα και αυτά πρέπει να ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΘΟΥΝ ΑΜΕΣΑ.

1. 4.    Συμμετοχή στο σχεδιασμό - διαβούλευση:

Μέχρι στιγμής, η συμμετοχή ανθρώπων που κινούνται με ποδήλατο (ή έστω ενός εκπροσώπου ή συλλόγου) στον σχεδιασμό του έργου είναι ανύπαρκτη.

Οι χρήστες του ποδηλάτου έχουμε επιδιώξει, με δική μας πρωτοβουλία συναντήσεις με αρμόδιους, έχουμε καταθέσει επιστημονικά και τεχνικά τεκμηριωμένες προτάσεις, ποτέ όμως δεν έχουμε καθίσει σε ένα κοινό τραπέζι σχεδιασμού, και δεν έχουμε συμμετάσχει ποτέ σε φάση μελέτης έργων σχετικών με την βιώσιμη κινητικότητα και τη χρήση του ποδηλάτου.

Ως άμεσα εμπλεκόμενοι, απαιτούμε τη συμμετοχή εκπροσώπων του Ποδηλατικού Συλλόγου και άλλων συλλογικοτήτων στις επιτροπές που σχεδιάζουν, μελετούν παρακολουθούν τα έργα και κάθε έργο που θα αφορά το ποδήλατο και την ήπια μετακίνηση στο μέλλον. Οι ιδέες ενός μηχανικού ίσως να μην είναι πάντα κατάλληλες και για τους χρήστες του έργου. Η εμπειρία που μπορεί να κατατεθεί από τον δυνητικό χρήστη του έργου είναι χρήσιμη, όχι εκ των υστέρων, αλλά πριν το σχεδιασμό, τη μελέτη και την εκτέλεση του έργου, ώστε να αποφευχθούν αστοχίες, αναίτιες δαπάνες ή σχεδιαστικά λάθη που δεν διορθώνονται. Με την συμβολή μας, τη γνώμη μας ή ότι άλλο μπορεί να χρειαστεί στο επόμενο ποδηλατικό έργο της πόλης, να αποφευχθούν όλα αυτά που περιγράφουμε και τεκμηριώνουμε παραπάνω. Θέλουμε μια πόλη ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ, ΚΑΘΑΡΗ, ΜΕ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΚΑΥΣΑΕΡΙΟ, ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΟ ΦΟΡΤΟ, ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΧΩΡΟ, ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΠΡΑΣΙΝΟ.

1. 5.    Ανάγκη δημιουργίας ευρύτερου δικτύου ποδηλατοδρόμων

Κάποιες εκατοντάδες μέτρα ποδηλατόδρομου στα Τσαμάκια δεν είναι αρκετά, αυτό αποδεικνύεται περίτρανα από την παντελή ανυπαρξία ποδηλατοδρόμων στο εμπορικό κέντρο και της προκυμαία της πόλης, συγκεκριμένα τα ηλεκτρικά κοινόχρηστα ποδήλατα, που εγκαταστάθηκαν για να εξυπηρετούν τον πολίτη στις καθημερινές μετακινήσεις του εντός του κέντρου της πόλης, δεν έχουν ποδηλατόδρομο για να κινηθούν. Ο υφιστάμενος “ποδηλατόδρομός”, όπως αναλυτικά περιγράφεται παραπάνω, που έχει καταστραφεί και καταπατείται καθημερινά αντιστοιχεί περισσότερο στην αντίληψη που αντιμετωπίζει το ποδήλατο ως μέσο αναψυχής (στη θεωρία) – για βόλτα - και όχι ως μέσο μετακίνησης, που θα λύσει το κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης, το πρόβλημα των αμέτρητων παράνομα σταθμευμένων αυτοκινήτων ακόμα και πάνω σε πεζοδρόμια, και δικύκλων πάνω στην πλατεία Σαπφούς. Στο υπάρχον τμήμα ποδηλατόδρομου σίγουρα θα μπορεί μια καλή μέρα ο γονιός να πάρει το παιδί του και να πάνε για ποδήλατο;;;; Αλλά μέχρι εκεί;;;; Για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από ανθρώπους που θα εντάξουν το ποδήλατο στην καθημερινή τους μετακίνηση, είναι αναγκαίο το δίκτυο να επεκταθεί και να μην καταλήγει σε «αδιέξοδα». Κι όχι δεν είναι λύση το "κάγκελο" που εμποδίζει το τροχοφόρο. Θα πρέπει να λυθεί το πρόβλημα μεταξύ του τμήματος της αρχαιολογίας και του Δήμου που ψηλά κάγκελα και τα τουρνικέ διακόπτουν την κυκλοφορία σε όλο το πλάτος του! Απαγορεύουν την προσέγγιση ανθρώπων με κινητικά προβλήματα, καροτσάκια, γονείς με παιδιά, ανθρώπων με κινητικά (ή άλλα προβλήματα) επιτρέποντας μόνο στους ελάχιστους ικανούς ευλιγιστους συμπολίτες μας να διασχίσουν τις περιστρεφόμενες σκουριασμένες ασυντήρητες μπάρες. Η κυκλοφορία ποδηλάτων αυτή τη στιγμή είναι χαμηλή στο νέο ποδηλατόδρομο, επειδή η πρόσβαση σε αυτόν είναι δύσκολη. Η προέκτασή του και η υλοποίηση ενός πλήρους δικτύου εντός της πολης είναι σημαντική και πρέπει να υλοποιηθεί άμεσα πριν κι αυτό το έργο καταργηθεί από μόνο του από την αχρηστία και την καταπάτηση, και απαξιωθεί πλήρως. Ακόμα περισσότερο σημαντικό είναι το δίκτυο να επεκταθεί προς τις γειτονιές. Χρειάζεται να υλοποιηθεί ο (πολλάκις έχει εξαγγελθεί) "Νότιος Άξονας" έως το αεροδρόμιο (ίσως και παραπέρα) καθώς και η προέκταση του έργου πίσω από το κάστρο βόρεια, τουλάχιστον έως την Παναγιούδα.

Υπενθυμίζεται, πως όλες οι παρακάτω αναφερθείσες νομοθεσίες του Ελληνικού Κράτους, θέτουν ως υποχρεωτική την κατασκευή Ολοκληρωμένων Δικτύων Κίνησης για την Ενίσχυση της Βιώσιμης Κινητικότητας περιλαμβάνοντας την υποστήριξη ποδηλατικών διαδρομών, ιδίως για την προώθηση των ήπιων μορφών μετακίνησης:

➢     ΦΕΚ 59 Α 30/03/2018

➢     ΦΕΚ 100 Α 13/06/2025

➢     ΦΕΚ 203 Α 07/12/2016

1. 6.    Τεκμήρια:

Στον παρακάτω εκτενέστατο πίνακα μπορείτε να βρείτε αποτυπωμένα σε φωτογραφίες μελών του συλλόγου πειστικά τεκμήρια για όλα αυτά που αναφέρουμε παραπάνω. Εμείς σαν ποδηλάτες και εκπρόσωποι του ποδηλατικού κινήματος στη Λέσβο, ντρεπόμαστε πραγματικά για αυτήν την εικόνα.

Η μορφή και η ποσότητα των παρανομιών και των παραβάσεων ποικίλει, και είναι αδύνατον να αποτυπωθεί στην παρούσα επιστολή, παρόλα αυτά οι παρακάτω φωτογραφίες είναι χαρακτηριστικές για το τι επικρατεί στην περιοχή, σε ώρες αιχμής αλλά και εκτός αυτών. Οι παραβάσεις είναι καθημερινές και μένουν ατιμώρητες, ακριβώς γιατί η χρήση του εν λόγω έργου δεν έχει αποσαφηνιστεί στου πολίτες, δεν έχει αναδειχθεί η σημαντικότητα της ορθής χρήσης του, και δεν έχει κοινοποιηθεί το μέγεθος της ζημιάς στο έργο και των παραβάσεων που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή. Δείτε προσεκτικά τι επικρατεί, και σκεφτείτε πως με την άμεση υλοποίηση των προτάσεων μας, θα επιλυθούν αρκετά από τα ζητήματα που περιγράφουμε.