Διευκρινίσεις ύστερα από τον σάλο που ξεσήκωσε η Κοινή Υπουργική Απόφαση για τον Κανονισμό Πυροπροστασίας Ακινήτων και τις αντιδράσεις δήμων και της ΚΕΔΕ, η οποία απειλεί ακόμα και με προσφυγή στο Συμβούλιο της επικρατείας (ΣτΕ), αλλά και ιδιοκτητών δίνουν με νέα εγκύκλιό τους τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Κλιματικής Κρίσης εξειδικεύοντας και μειώνοντας τον αριθμό των υπόχρεων ακινήτων εντός των πόλεων.

Τα δύο υπουργεία παραδέχονται εμμέσως τις ασάφειες που περιείχε η αρχική απόφαση, συνέπεια των οποίων ήταν και ελάχιστη η ανταπόκριση των ιδιοκτητών, εκδίδοντας μία εγκύκλιο 14 σελίδων, στην οποία αναφέρεται πως δίνονται απαντήσεις «μετά από πληθώρα ερωτημάτων που υποβλήθηκαν επί της εφαρμογής του κανονισμού από δήμους και πολίτες ακινήτων, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του».

Η εγκύκλιος, η οποία εκδόθηκε μόλις 20 ημέρες πριν την καταληκτική προθεσμία για την υποβολή τεχνικής έκθεσης των ακινήτων, διάστημα στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και οι ημέρες αργίας του Πάσχα, «διορθώνει» την οριζόντια υποχρέωση λήψης μέτρων και υποβολής των σχετικών μελετών, η οποία όριζε ότι αφορούσε όλα τα ακίνητα σε ακτίνα 300 μέτρων ακόμα και από πάρκα ή άλση με αποτέλεσμα σε πολλούς αστικούς και ημιαστικούς δήμους να συμπεριλαμβάνονται εκτάσεις που έφταναν έως και το 1/3 των δήμων με τον αριθμό των ακινήτων που αφορούσε να ξεπερνά τα 2 εκατομμύρια. Πλέον δευκρινίζεται ότι «ο κανονισμός αφορά σε δομημένα ακίνητα που βρίσκονται μέσα σε δάση, δασικές εκτάσεις, περιαστικό πράσινο, κηρυγμένες δασωτέες, αναδασωτέες και χορτολιβαδικές εκτάσεις, καθώς και σε ακτίνα τριακοσίων (300) μέτρων από τα όρια των εκτάσεων αυτών. Αφορά επίσης κτίσματα εντός πάρκων και αλσών πόλεων και οικιστικών περιοχών. Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση των αλσών, ο κανονισμός εφαρμόζεται μόνο στα κτίρια που βρίσκονται εντός αυτών και όχι στα όμορα του άλσους ακίνητα, ούτε και σε αυτά που έχουν πρόσωπο στο άλσος».

Επίσης διευκρινίζεται ότι ο κανονισμός δεν εφαρμόζεται σε καλλιεργούμενες εκτάσεις, ούτε στην περίπτωση που υπάρχει εντός αυτών κτίσμα βοηθητικής χρήσης για την αποθήκευση εξοπλισμού, εργαλείων και υλικών που απαιτούνται για την εξυπηρέτηση γεωργικής δραστηριότητας.

Η νέα εγκύκλιος, πάντως, δεν παρατείνει εκ νέου τις ημερομηνίες εφαρμογής του κανονισμού, οι οποίες υπενθυμίζεται ότι έχουν ως εξής:

- Εκπόνηση της αξιολόγησης της επικινδυνότητας και υποβολή τεχνικής έκθεσης, έως 10/05/2024,

- Λήψη μέτρων και υποβολή δήλωσης του ιδιοκτήτη έως την 10/06/2024,

- Σε ό,τι αφορά τους οικισμούς, οι ΟΤΑ ολοκληρώνουν το έντυπο αξιολόγησης της επικινδυνότητας και την τεχνική έκθεση ως προς τη διαμόρφωση άκαυστης ζώνης και τυχόν διαβάθμιση αυτής περιμετρικά των ορίων του οικισμού έως την 26η/05/2024.

Αλλαγές περιλαμβάνει η εγκύκλιος και ως προς τη σύνθεση των τριμελών επιτροπών δειγματολητικών ελέγχων που θα διενεργούνται μέσα στην αντιπυρική περίοδο από τους δήμους σε ποσοστό ανάλογο της επικινδυνότητας του ακινήτου και θα αφορούν αποκλειστικά στη διαπίστωση της τήρησης των μέτρων της τεχνικής έκθεσης όπως δηλώθηκαν από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου. Υπενθυμίζεται ότι πολλοί δήμοι δήλωναν σαφή αδυναμία να συγκροτήσουν τις εν λόγω επιτροπές δεδομένου ότι δε διαθέτουν ούτε τους πόρους ούτε το ανθρώπινο δυναμικό. Βάσει των έων διευκρινίσεων, ορίζεται ότι οι τριμελείς επιτροπές αποτελούνται από έναν δασολόγο ή γεωπόνο, έναν µηχανικό και έναν ακόµα υπάλληλο του Τµήµατος Πολιτικής προστασίας της Περιφέρειας. Ωστόσο στην περίπτωση που οι δήμοι δε διαθέτουν το σύνολο των εν λόγω ειδικοτήτων, στην επιτροπή μπορούν να οριστούν υπάλληλοι άλλης σχετικής ειδικότητας που υπηρετούν στις τεχνικές υπηρεσίες, τις υπηρεσίες Περιβάλλοντος – Πολιτικής Προστασίας ή τις υπηρεσίες Δόμησης.

Τα τρία στάδια εφαρμογής του Κανονισμού

Στην ερμηνευτική εγκύκλιο ορίζεται ότι η εφαρμογή του κανονισμού περιλαμβάνει τρία στάδια και συγκεκριμένα την αξιολόγηση της επικινδυνότητας του ακινήτου, τη σύνταξη τεχνικής έκθεσης μέτρων και ενεργειών, καθώς και τη δήλωση εφαρμογής τους από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου. Ξεκαθαρίζεται ότι τόσο η αξιολόγηση όσο και η τεχνική έκθεση διενεργούνται άπαξ εκτός αν υπάρχουν αλλαγές.

Αναλυτικά:

Η αξιολόγηση της επικινδυνότητας των ακινήτων γίνεται για την περιοχή επιρροής του ακινήτου και αποτυπώνεται στο Έντυπο αξιολόγησης επικινδυνότητας από το οποίο προκύπτει η κατάταξή του (χαμηλή, μέση, υψηλή και ιδιαίτερα υψηλή). Το έντυπο αξιολόγησης συντάσσεται άπαξ και επανασύνταξή του απαιτείται µόνο στην περίπτωση που τροποποιηθούν οι παράμετροι που λήφθηκαν υπόψη κατά την αξιολόγηση (όπως για παράδειγμα τυχόν αλλαγή στο πλάτος της οδού πρόσβασης στο ακίνητο, προσθήκη σημείου υδροληψίας πυροσβεστικού οχήματος, δόμηση νέων κτιρίων στα όμορα ακίνητα με επίπτωση στον 3 δείκτη της πυκνότητας του δομημένου περιβάλλοντος) εφόσον επιφέρουν μεταβολή στην κατηγορία επικινδυνότητας του ακινήτου.

Το Έντυπο αξιολόγησης συντάσσεται από τεχνικό επιστήμονα με κατάρτιση σε θέματα τοπογραφίας, βλάστησης, υποδομών και δικτύων, δηλαδή από μηχανικούς (τοπογράφους, αρχιτέκτονες, πολιτικούς μηχανικούς, μηχανολόγους μηχανικούς, μηχανικούς περιβάλλοντος, κ.λ.π,) καθώς και δασολόγους, γεωπόνους ή γεωτεχνικούς επιστήμονες.

Κατ’ εξαίρεση στην περίπτωση οικισµών, οριοθετημένων ή μη και οικιστικών πυκνώσεων που περιβάλλονται στο σύνολό τους από δασικές, χορτολιβαδικές, αναδασωτέες και λοιπές εκτάσεις, η αξιολόγηση της επικινδυνότητας συντάσσεται για το σύνολο του οικισµού, σε ένα ενιαίο έντυπο, με µέριµνα του αρµόδιου ΟΤΑ.

Η τεχνική έκθεση συντάσσεται επίσης μία φορά, αλλά επανυποβάλλεται επικαιροποιημένη στην περίπτωση τροποποίησης, είτε του εντύπου αξιολόγησης επικινδυνότητας, είτε εφόσον υπάρχουν αλλαγές, όπως για παράδειγμα προσθήκη νέου κτίσματος στο ακίνητο ή επέκταση υφισταμένου.

 Η έκθεση συντάσσεται από επιστήμονες του τεχνικού κλάδου και συγκεκριμένα από μηχανικούς κάθε ειδικότητας. Το έντυπο αξιολόγησης και η τεχνική έκθεση μπορούν να συνταχθούν από τον ίδιο τεχνικό επιστήμονα ή από διαφορετικούς, αλλά το περιεχόμενό τους θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να συγκλίνει. Η τεχνική έκθεση περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

-περιγραφή του ακινήτου, με ιδιαίτερη αναφορά στη θέση του ως προς τη δασική, αναδασωτέα, κ.λ.π έκταση, των κτισμάτων εντός του ακινήτου, καθώς και του είδους, μεγέθους και θέσης των φυτών, περιγραφή των γειτονικών ιδιοκτησιών, τυχόν κτισμάτων εντός αυτών και του περιβάλλοντος χώρου τους και κάθε άλλου κρίσιμου στοιχείου

-καθορισμό των απαιτούμενων προληπτικών μέτρων, μέτρων παθητικής πυροπροστασίας και μέσων ενεργητικής πυροπροστασίας, καθώς και τυχόν συστάσεις προς τους ιδιοκτήτες για το σχέδιο προετοιμασίας εκκένωσης, - των εργασιών και ενεργειών που πρέπει να γίνουν στην περίπτωση ακινήτων με υφιστάμενα κτίρια για την τήρηση των προβλεπόμενων μέτρων, - των κατά περίπτωση απαιτούμενων διοικητικών πράξεων εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών και συνοδεύεται από σχέδιο κάτοψης του ακινήτου όπου αποτυπώνονται τα απαραίτητα στοιχεία, όπως ενδεικτικά, οι θέσεις των κτισµάτων κύριας και βοηθητικής χρήσης, η πρόσβαση στο ακίνητο, οι ζώνες προστασίας, οι θέσεις και αποστάσεις των δέντρων, οι αποστάσεις των όµορων κτιρίων, κ.λ.π

-Τα συναρμόδια υπουργεία επισημαίνουν ότι διοικητική πράξη εκδίδεται μόνο για τις εργασίες εκείνες που είναι οικοδομικής φύσεως (επί τω πλείστον εργασίες που προβλέπονται στις απαιτήσεις παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας).

-Ειδικά για τις κοπές δέντρων εντός ιδιωτικών ακινήτων, εφόσον πρόκεται για ακίνητα εντός σχεδίου περιοχών και, εντός οικισμού ή και εκτός σχεδίου περιοχών με κτίσματα ανεγερθέντα βάσει οικοδομικής άδειας, για την εφαρμογή των ζωνών προστασίας, ορίζεται ότι αυτή διενεργείται με έκδοση έγκρισης εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας.

Μετά τη σύνταξη του εντύπου αξιολόγησης επικινδυνότητας και της τεχνικής έκθεσης και την υποβολή τους στο ειδικό πληροφοριακό σύστημα και μεταβατικά στον οικείο δήμο, ο ιδιοκτήτης υποχρεούται για κάθε έτος πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου να υποβάλει στο πληροφοριακό σύστημα ή τον δήμο, την υπεύθυνη δήλωση λήψης των μέτρων και συμμόρφωσης με την τεχνική έκθεση.

Τα μέτρα για τη φετινή χρονιά

Οπως διευκρινίζεται στην εγκύκλιο, για τη φετινή αντιπυρική περίοδο εφαρμόζονται μόνο τα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας, τα οποία είναι:

-εξασφάλιση καθαρής από καύσιμες ύλες πρόσβασης στο ακίνητο,

-τακτικός καθαρισµός ο οποίος περιλαμβάνει τακτικό κλάδεµα και καθαρισµό δένδρων και θάµνων από τυχόν υπάρχοντα ξερά, αραίωµα της µη ανθεκτικής στη φωτιά δενδρώδους βλάστησης, κοπή κλαδιών που εφάπτονται ή βρίσκονται σε μικρή απόσταση από τα εξωτερικά δοµικά στοιχεία του κτιρίου, καθαρισμός εδάφους (πευκοβελόνες), κούρεμα χόρτων, τακτικός έλεγχος και συντήρηση του αρδευτικού συστήµατος, καθαρισμός στεγών και υδρορροών από καύσιμες ύλες.

-μεταφορά υλικών που τυχόν αποθηκεύονται ελεύθερα στο ακίνητο, όπως απορρίμματα, καυσόξυλα, δοχεία με καύσιμα, χρώματα κ.λ.π σε κλειστό χώρο ή πυράντοχο ερμάριο.

-σύνταξη από τον ή τους ιδιοκτήτες του ακινήτου του σχεδίου προετοιμασίας εκκένωσης, δηλαδή μίας λίστας ελέγχου και ενεργειών που θα αυξήσει τον βαθµό ετοιµότητας σε περίπτωση συµβάντος πυρκαγιάς, στην οποία καταγράφονται οι απαραίτητες ενέργειες πριν την εκκένωση του κτιρίου, καθώς και ο τρόπος διαφυγής των χρηστών από το ακίνητο σε ασφαλές µέρος. Στην περίπτωση ακινήτων µε περισσότερες της µίας ιδιοκτησίες το σχέδιο προετοιµασίας εκκένωσης συντάσσεται από το σύνολο των συνιδιοκτητών και αναρτάται σε εµφανές σηµείο για την ενηµέρωση ενοίκων και κοινού.

-σχεδιασμός των περιμετρικών ζωνών προστασίας, δηλαδή των τριών επιπέδων διαβαθµισµένης προστασίας γύρω από κτίριο όπου γίνεται διαδοχική µείωση των καύσιµων υλών όσο πλησιάζουμε σε αυτό.