Η κατανομή των εδρών στις Περιφερειακές εκλογές
Για το νέο τοπίο στις Περιφερειακές εκλογές με την απλή αναλογική γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΝΤΖΑΡΗΣ
Δημοσίευση 13/5/2019
Μπορεί οι αλλαγές που έφερε η μεταρρύθμιση του «Κλεισθένη» να είναι κυρίως στο χώρο της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης και ειδικά για τη Λέσβο με τη διάσπαση του ενιαίου Δήμου να δημιουργούν μια τελείως νέα κατάσταση, αλλά και στο χώρο της δευτεροβάθμιας αυτοδιοίκησης η εφαρμογή της απλής αναλογικής αλλάζει ριζικά τα δεδομένα, ως προς την εκλογή των περιφερειακών συμβούλων.
Ο Ν. 4555/2018 γνωστότερος και ως «Κλεισθένης» επιβάλλει στο άρθρο 56 την εκλογή των μελών του Περιφερειακού συμβουλίου με το σύστημα της απλής αναλογικής. Έτσι η κατανομή των εδρών του Περιφερειακού Συμβουλίου γίνεται αφού «...Το σύνολο των εδρών του περιφερειακού συμβουλίου κατανέμονται στους συνδυασμούς που μετείχαν στις εκλογές, ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν. Το σύνολο των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στο σύνολο της περιφέρειας όλοι μαζί οι συνδυασμοί που συμμετείχαν στις εκλογές διαιρείται με τον αριθμό των εδρών που αντιστοιχούν σε κάθε περιφερειακό συμβούλιο και το πηλίκο αυξημένο κατά μία μονάδα, παραλειπομένου του κλάσματος, αποτελεί το εκλογικό μέτρο. Ο αριθμός των έγκυρων ψηφοδελτίων κάθε συνδυασμού διαιρείται στη συνέχεια με το εκλογικό μέτρο και καθένας τους καταλαμβάνει τόσες έδρες όσο και το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης... Αν οι έδρες που καταλαμβάνουν οι συνδυασμοί που συμμετέχουν στην κατανομή με την προηγούμενη διαδικασία είναι λιγότερες από τις προς διάθεση, όσες απομένουν κατανέμονται ανά μία μεταξύ όλων των συνδυασμών, ανεξαρτήτως εάν έλαβαν ή όχι έδρα κατά τη διαδικασία των προηγούμενων εδαφίων, ανάλογα με τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπά τους...»
Ας πάρουμε για παράδειγμα το αποτέλεσμα των περιφερειακών εκλογών στο Β. Αιγαίο το 2014 και ας προσπαθήσουμε να δούμε ποιά θα ήταν η κατανομή των εδρών στους συνδυασμούς με βάσει τον αριθμό ψήφων που πήραν στην εκλογική αυτή αναμέτρηση.
Κατ΄αρχάς το εκλογικό μέτρο στις εκλογές του 2014, όπως προκύπτει από τη διαίρεση του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων στη Περιφέρεια Β. Αιγαίου με τον αριθμό των εδρών είναι : 106.035/41, δηλαδή Μ = 2.587
Με βάση το μέτρο αυτό, ο παρακάτω πίνακας δείχνει την κατανομή εδρών ανά συνδυασμό, με βάση την απλή αναλογική :
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 : Κατανομή εδρών στην Περιφέρεια Β. Αιγαίου με απλή αναλογική (εκλογές 2014)
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
| ΑΡΙΘΜΟΣ ΨΗΦΩΝ | ΕΔΡΕΣ Α’ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ | ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΨΗΦΩΝ
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
| ΕΔΡΕΣ Β’ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ | ΣΥΝΟΛΟ ΕΔΡΩΝ |
Α’ (Καλογήρου) | 33.410 | 12 | 2.366 | 1 | 13 |
Β’ (Γιακαλής) | 27.446 | 10 | 1.576 | 1 | 11 |
Γ’ (Κυρίτση) | 20.538 | 7 | 2.489 | 1 | 8 |
Δ’ (Κόρακας) | 15.565 | 6 | 43 | - | 6 |
Ε’ (Σπιλάνης) | 3.673 | 1 | 1.086 | - | 1 |
ΣΤ’(Μπάλλας – Οικ) | 2.878 | 1 | 291 | - | 1 |
Ζ’ (Μπάλλας – Αντ) | 2.525 | 0 | 2.525 | 1 | 1 |
Αυτή θα ήταν η κατανομή εδρών στις εκλογές του 2014, αν εφαρμοζόταν η απλή αναλογική του Ν. 4555/2018
Ας δούμε τώρα πως θα γινόταν η κατανομή εδρών των συνδυασμών ανά Περιφερειακή Ενότητα.
Με βάση το άρθρο 58 του Ν. 4555/2018, υπολογίζεται το εκλογικό μέτρο για κάθε συνδυασμό, ως το πηλίκο των έγκυρων ψηφοδελτίων του συνδυασμού στο σύνολο της περιφέρειας προς τις έδρες που δικαιούται να καταλάβει σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα. Το πηλίκο, μετά την παράλειψη του κλάσματος, προσαυξάνεται κατά μία μονάδα. Ο αριθμός των έγκυρων ψηφοδελτίων του κάθε συνδυασμού διαιρείται σε κάθε εκλογική περιφέρεια με το εκλογικό του μέτρο και ο συνδυασμός καταλαμβάνει τόσες έδρες όσο είναι το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης. Αν σε κάθε εκλογική περιφέρεια υπάρχουν τόσες διαθέσιμες έδρες όσες δικαιούται ο συνδυασμός, τις καταλαμβάνει όλες και ο αριθμός τους αφαιρείται από τις διαθέσιμες της περιφέρειας. Αν, μετά την ολοκλήρωση της παραπάνω διαδικασίας υπάρχουν αδιάθετες έδρες και συνδυασμοί που δικαιούνται να καταλάβουν έδρα, ξεκινώντας από τον μικρότερο σε εκλογική δύναμη στο σύνολο της περιφέρειας συνδυασμό που δικαιούται να καταλάβει έδρα, διατίθενται οι διαθέσιμες έδρες ανά μία από κάθε εκλογική περιφέρεια, όπου αυτός διατηρεί το μεγαλύτερο, κατά φθίνουσα σειρά, αδιάθετο υπόλοιπο ψηφοδελτίων. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται για όλους τους συνδυασμούς που δικαιούνται να καταλάβουν έδρα, κατ’ αύξουσα σειρά εκλογικής δύναμης. Αν, με την ολοκλήρωση της, υπάρχουν εκλογικές περιφέρειες με αδιάθετες έδρες και συνδυασμοί που δικαιούνται να καταλάβουν έδρα, ξεκινώντας από την μεγαλύτερη σε αριθμό εδρών εκλογική περιφέρεια και συνεχίζοντας με φθίνουσα σειρά, απονέμεται ανά μία αδιάθετη έδρα στο συνδυασμό που εξακολουθεί να δικαιούται έδρα και έχει λάβει τις περισσότερες έγκυρες ψήφους συνολικά.
Ας προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε τα παραπάνω στο παράδειγμα μας, με τα αποτελέσματα των εκλογών του 2014 της Περιφέρειας Β. Αιγαίου.
Το εκλογικό μέτρο ανά συνδυασμό προκύπτει ως εξής :
Συνδυασμός Α’: 33.410/13, δηλαδή Μ1 = 2.570
Συνδυασμός Β’: 27.446/11, δηλαδή Μ2 = 2.496
Συνδυασμός Γ’: 20.538/8, δηλαδή Μ3 = 2.568
Συνδυασμός Δ’: 15.565/6, δηλαδή Μ4 = 2.595
Συνδυασμός Ε’: 3.673/1, δηλαδή Μ5 = 3.673
Συνδυασμός ΣΤ’: 2.878/1, δηλαδή Μ6 = 2.878
Συνδυασμός Ζ’: 2.525/1, δηλαδή Μ7 = 2.525
Με βάση τα παραπάνω ας κάνουμε την κατανομή εδρών ανά Περιφερειακή ενότητα σε κάθε συνδυασμό
ΠΙΝΑΚΑΣ 2 : Α’ Κατανομή εδρών στην Περιφέρεια Β. Αιγαίου ανά περιφερειακή ενότητα με απλή αναλογική (εκλογές 2014)
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ Α’
ΠΕΡΙΦ. ΕΝΟΤΗΤΑ | ΨΗΦΟΙ | ΕΔΡΕΣ Α’ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ | ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΨΗΦΩΝ |
ΛΕΣΒΟΥ (18 ΕΔΡΕΣ) | 13.198 | 5 | 348 |
ΛΗΜΝΟΥ (3 ΕΔΡΕΣ) | 3.433 | 1 | 863 |
ΧΙΟΥ (11 ΕΔΡΕΣ) | 9.769 | 3 | 2.059 |
ΣΑΜΟΥ (7 ΕΔΡΕΣ) | 5.626 | 2 | 486 |
ΙΚΑΡΙΑΣ (2 ΕΔΡΕΣ) | 1.384 | - | 1.384 |
ΣΥΝΟΛΟ | 33.410 | 11 (ΑΔΙΑΘΕΤΕΣ 2) |
|
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ Β’
ΠΕΡΙΦ. ΕΝΟΤΗΤΑ | ΨΗΦΟΙ | ΕΔΡΕΣ Α’ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ | ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΨΗΦΩΝ |
ΛΕΣΒΟΥ (18 ΕΔΡΕΣ) | 11.563 | 4 | 1.579 |
ΛΗΜΝΟΥ (3 ΕΔΡΕΣ) | 2.064 | - | 2.064 |
ΧΙΟΥ (11 ΕΔΡΕΣ) | 9.664 | 3 | 2.176 |
ΣΑΜΟΥ (7 ΕΔΡΕΣ) | 3.324 | 1 | 828 |
ΙΚΑΡΙΑΣ (2 ΕΔΡΕΣ) | 831 | - | 831 |
ΣΥΝΟΛΟ | 27.446 | 8 (ΑΔΙΑΘΕΤΕΣ 3) |
|
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ Γ’
ΠΕΡΙΦ. ΕΝΟΤΗΤΑ | ΨΗΦΟΙ | ΕΔΡΕΣ Α’ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ | ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΨΗΦΩΝ |
ΛΕΣΒΟΥ (18 ΕΔΡΕΣ) | 10.274 | 4 | 2 |
ΛΗΜΝΟΥ (3 ΕΔΡΕΣ) | 1.499 | - | 1.499 |
ΧΙΟΥ (11 ΕΔΡΕΣ) | 4.920 | 1 | 2.352 |
ΣΑΜΟΥ (7 ΕΔΡΕΣ) | 2.448 | - | 2.448 |
ΙΚΑΡΙΑΣ (2 ΕΔΡΕΣ) | 1.397 | - | 1.397 |
ΣΥΝΟΛΟ | 20.538 | 5 (ΑΔΙΑΘΕΤΕΣ 3) |
|
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ Δ’
ΠΕΡΙΦ. ΕΝΟΤΗΤΑ | ΨΗΦΟΙ | ΕΔΡΕΣ Α’ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ | ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΨΗΦΩΝ |
ΛΕΣΒΟΥ (18 ΕΔΡΕΣ) | 6.482 | 2 | 1.292 |
ΛΗΜΝΟΥ (3 ΕΔΡΕΣ) | 1.118 | - | 1.118 |
ΧΙΟΥ (11 ΕΔΡΕΣ) | 2.308 | - | 2.308 |
ΣΑΜΟΥ (7 ΕΔΡΕΣ) | 3.037 | 1 | 442 |
ΙΚΑΡΙΑΣ (2 ΕΔΡΕΣ) | 2.620 | 1 | 25 |
ΣΥΝΟΛΟ | 15.565 | 4 (ΑΔΙΑΘΕΤΕΣ 2) |
|
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ Ε’
ΠΕΡΙΦ. ΕΝΟΤΗΤΑ | ΨΗΦΟΙ | ΕΔΡΕΣ Α’ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ | ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΨΗΦΩΝ |
ΛΕΣΒΟΥ (18 ΕΔΡΕΣ) | 1.526 | - | 1.526 |
ΛΗΜΝΟΥ (3 ΕΔΡΕΣ) | 343 | - | 343 |
ΧΙΟΥ (11 ΕΔΡΕΣ) | 1.122 | - | 1.122 |
ΣΑΜΟΥ (7 ΕΔΡΕΣ) | 557 | - | 557 |
ΙΚΑΡΙΑΣ (2 ΕΔΡΕΣ) | 125 | - | 125 |
ΣΥΝΟΛΟ | 3.673 | (ΑΔΙΑΘΕΤΕΣ 1) |
|
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΣΤ’
ΠΕΡΙΦ. ΕΝΟΤΗΤΑ | ΨΗΦΟΙ | ΕΔΡΕΣ Α’ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ | ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΨΗΦΩΝ |
ΛΕΣΒΟΥ (18 ΕΔΡΕΣ) | 929 | - | 929 |
ΛΗΜΝΟΥ (3 ΕΔΡΕΣ) | 148 | - | 148 |
ΧΙΟΥ (11 ΕΔΡΕΣ) | 1.258 | - | 1.258 |
ΣΑΜΟΥ (7 ΕΔΡΕΣ) | 390 | - | 390 |
ΙΚΑΡΙΑΣ (2 ΕΔΡΕΣ) | 153 | - | 153 |
ΣΥΝΟΛΟ | 2.878 | (ΑΔΙΑΘΕΤΕΣ 1) |
|
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ Ζ’
ΠΕΡΙΦ. ΕΝΟΤΗΤΑ | ΨΗΦΟΙ | ΕΔΡΕΣ Α’ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ | ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΨΗΦΩΝ |
ΛΕΣΒΟΥ (18 ΕΔΡΕΣ) | 979 | - | 979 |
ΛΗΜΝΟΥ (3 ΕΔΡΕΣ) | 204 | - | 204 |
ΧΙΟΥ (11 ΕΔΡΕΣ) | 700 | - | 700 |
ΣΑΜΟΥ (7 ΕΔΡΕΣ) | 510 | - | 510 |
ΙΚΑΡΙΑΣ (2 ΕΔΡΕΣ) | 141 | - | 141 |
ΣΥΝΟΛΟ | 2.525 | (ΑΔΙΑΘΕΤΕΣ 1) |
|
Η κατανομή των αδιάθετων στη πρώτη φάση εδρών γίνεται σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα :
ΠΙΝΑΚΑΣ 3 : Β’ Κατανομή εδρών στην Περιφέρεια Β. Αιγαίου ανά περιφερειακή ενότητα με απλή αναλογική (εκλογές 2014)
ΠΕΡΙΦ. ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΔΙΑΘΕΤΕΣ ΕΔΡΕΣ | Α’ | Β’ | Γ’ | Δ’ | Ε’ | ΣΤ’ | Ζ’ |
ΛΕΣΒΟΥ (3 ΕΔΡΕΣ) |
|
|
| 1 | 1 |
| 1 |
ΛΗΜΝΟΥ (2 ΕΔΡΕΣ) |
| 1 | 1 |
|
|
|
|
ΧΙΟΥ (4 ΕΔΡΕΣ) |
| 1 | 1 | 1 |
| 1 |
|
ΣΑΜΟΥ (3 ΕΔΡΕΣ) | 2 |
| 1 |
|
|
|
|
ΙΚΑΡΙΑΣ (1 ΕΔΡΑ) |
| 1 |
|
|
|
|
|
ΣΥΝΟΛΟ (13 ΕΡΔΕΣ) | 2 | 3 | 3 | 2 | 1 | 1 | 1 |
Έτσι διαμορφώνεται ο συνολικός Πίνακας κατανομής εδρών ανά Περιφερειακή ενότητα στους συνδυασμούς ως εξής :
ΠΙΝΑΚΑΣ 4 : Συνολική κατανομή εδρών στην Περιφέρεια Β. Αιγαίου ανά περιφερειακή ενότητα με απλή αναλογική (εκλογές 2014)
ΠΕΡΙΦ. ΕΝΟΤΗΤΑ
| Α’ | Β’ | Γ’ | Δ’ | Ε’ | ΣΤ’ | Ζ’ |
ΛΕΣΒΟΥ (18 ΕΔΡΕΣ) | 5 | 4 | 4 | 3 | 1 | - | 1 |
ΛΗΜΝΟΥ (3 ΕΔΡΕΣ) | 1 | 1 | 1 | - | - | - | - |
ΧΙΟΥ (11 ΕΔΡΕΣ) | 3 | 4 | 2 | 1 | - | 1 | - |
ΣΑΜΟΥ (7 ΕΔΡΕΣ) | 4 | 1 | 1 | 1 | - | - | - |
ΙΚΑΡΙΑΣ (2 ΕΔΡΕΣ) | - | 1 | - | 1 | - | - | - |
ΣΥΝΟΛΟ (41 ΕΡΔΕΣ) | 13 | 11 | 8 | 6 | 1 | 1 | 1 |
Οι επικεφαλής των συνδυασμών εκλέγονται στην εκλογική περιφέρεια στην οποία ο συνδυασμός τους παίρνει περισσότερες έδρες και σε περίπτωση που υπάρχουν περιφέρειες με τον ίδιο αριθμό εδρών σε εκείνη που πήρε τους περισσότερους ψήφους.
Βλέπουμε λοιπόν μια αναλογική κατανομή εδρών, χωρίς να λείπουν και ...οι παρενέργειες. Στο παράδειγμά μας ας πούμε στη Χίο έχει περισσότερες έδρες ο δεύτερος σε ψήφους συνδυασμός από τον πρώτο, ενώ στην Ικαρία τις έδρες καταλαμβάνουν ο δεύτερος και ο τέταρτος σε ψήφους συνδυασμός.